μια ενδιαφέρουσα αν και τραγική ανταπόκριση από το Λίβανο των προσφύγων
Αποστολή στη Ρεϊφούν του Λιβάνου
Η χριστιανική ανθρωπιστική ΜΚΟ Caritas περιθάλπει χιλιάδες πρόσφυγες από τη Συρία, ανεξαρτήτως θρησκεύματος.
Συναντήσαμε τον πρόεδρο της οργάνωσης στον Λίβανο, Καμάλ Σιούφι, και στη συνέχεια επισκεφθήκαμε έναν από τους ξενώνες τον οποίο έχει παραχωρήσει η συρο-ορθόδοξη Εκκλησία στο χριστιανικό χωριό Ρεϊφούν, μία ώρα απόσταση, βορειο-ανατολικά της Βηρυτού.
Στον συγκεκριμένο ξενώνα ζουν, σε αξιοπρεπείς συνθήκες, μόνο χριστιανοί από τη Συρία.
Η Caritas έχει δράσεις και σε στρατόπεδα μουσουλμάνων προσφύγων, που βρίσκονται στην κοιλάδα Μπεκάα.
Τα στρατόπεδα των Σύρων προσφύγων στον Λίβανο δεν έχουν τυπικές άδειες, δεν είναι επίσημα, καθώς οι Λιβανέζοι φοβούνται πως οι Σύροι πρόσφυγες μπορεί να μείνουν εκεί για πάντα, όπως έγινε και με τους Παλαιστίνιους.
Οι Παλαιστίνιοι εξακολουθούν να μένουν σε περίκλειστα στρατόπεδα, με μηδενικά δικαιώματα, χωρίς υπηκοότητα, αν και πολλοί γεννήθηκαν εκεί, χωρίς άδειες εργασίας, με μόνη διέξοδο τη «μαύρη» εργασία στις οικοδομές και στα χωράφια.
800.000 πρόσφυγες
Οι καταγεγραμμένοι από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) Σύροι που έχουν αναζητήσει καταφύγιο στον Λίβανο είναι 500.000 και άλλες 300.000 δεν έχουν καταγραφεί και ζουν εντελώς εκτός από κάθε σύστημα ανθρωπιστικής βοήθειας.
Οι περισσότεροι κοιμούνται σε αυτοσχέδιους καταυλισμούς στην ύπαιθρο, σε παράγκες στις παρυφές των πόλεων, άστεγοι κάτω από γέφυρες.
Στον Λίβανο, η εισροή προσφύγων συνεχίζεται με ρυθμό 11.000 ανθρώπους την εβδομάδα, με εκτίμηση ότι το σύνολο των Σύρων στον Λίβανο θα φτάσει το ένα εκατομμύριο στα τέλη του έτους.
Η χώρα πιέζεται οικονομικά και κοινωνικά καθώς οι Σύροι ήρθαν να προστεθούν στους 500.000 οικονομικούς μετανάστες και στους 500.000 Παλαιστίνιους πρόσφυγες που εξακολουθούν να ζουν σε στρατόπεδα δεκαετίες μετά τον ξεριζωμό τους.
Συνολικά, οι πρόσφυγες στον Λίβανο αποτελούν το 50% του πληθυσμού της χώρας και είναι κατά 90% σουνίτες μουσουλμάνοι.
Οι άλλες θρησκευτικές κοινότητες του Λιβάνου αντιλαμβάνονται ως κίνδυνο αυτή τη ριζική ανατροπή της πληθυσμιακής σύνθεσης υπέρ των σουνιτών. Σημαντική είναι και η οικονομική παράμετρος, καθώς ο Λίβανος, μια μικρή χώρα, δεν έχει τους πόρους να περιθάλψει τόσο μεγάλη ροή προσφύγων.
Μόνο για φαγητό (αξίας 2 δολαρίων η μερίδα) απαιτούνται 1,5 εκατομμύριο δολάρια την ημέρα ή μισό δισ. τον χρόνο.
Οι χορηγίες ξένων δωρητών δεν επαρκούν για να καλυφθούν τα έξοδα.
Σε μια χώρα που η «ταυτότητα» προσδιορίζεται από το θρήσκευμα και όχι από την εθνικότητα, το επίσημο κράτος νίπτει τας χείρας του στο θέμα των Σύρων προσφύγων, ενώ η κοινωνία είναι επιφυλακτική, αν όχι εχθρική.
Στο Ζάχλε, χριστιανική πόλη στην κοιλάδα Μπεκάα, η Caritas λειτουργούσε άτυπο στρατόπεδο προσφύγων, όμως ο χριστιανός δήμαρχος τους έδιωξε γιατί οι πρόσφυγες ήταν σουνίτες μουσουλμάνοι.
Η Caritas νοίκιασε χωράφια μακριά από το Ζάχλε για να εγκαταστήσει στρατόπεδο, όμως τους ανάγκασαν και πάλι να φύγουν.
Στον ξενώνα στο Ρεϊφούν οι συνθήκες είναι πολύ καλές. Ομως, στα στρατόπεδα κοντά στα σύνορα, η εικόνα χειροτερεύει πολύ.
Ψυχές εγκλωβισμένες σε στρατόπεδα
Η κατά πολλούς μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση του 21ου αιώνα, η κρίση στη Συρία, έχει προκαλέσει μέχρι στιγμής, πέρα από τους 80.000 νεκρούς, τους εκατοντάδες χιλιάδες τραυματίες, τις ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές, και ένα -διαρκώς αυξανόμενο- κύμα εκατομμυρίων προσφύγων, που αναζήτησαν καταφύγιο σε γειτονικές χώρες.
Μόνο στον Λίβανο έχουν καταγραφεί μισό εκατομμύριο πρόσφυγες, άλλοι τόσοι είναι στην Ιορδανία και 400.000 στην Τουρκία.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, δύο εκατομμύρια είναι επίσης εκτοπισμένα στο εσωτερικό της Συρίας και άλλα 4 εκατομμύρια έχουν άμεση ανάγκη από ανθρωπιστική βοήθεια.
Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι πρόσφυγες είναι σουνίτες μουσουλμάνοι (εκτοπισμένοι συνήθως από τον κυβερνητικό στρατό), αλλά υπάρχουν και αρκετοί Κούρδοι, επίσης σουνίτες, αλλά και αλαουίτες και χριστιανοί όλων των δογμάτων, θύματα της άλλης πλευράς.
Συχνά, οι απελπισμένοι Σύροι πέφτουν θύματα διεθνικών εγκληματικών ομάδων που βρίσκουν μέσα στο χάος του πολέμου την ευκαιρία να αποκομίσουν τεράστια κέρδη.
Οι απαγωγές έχουν γίνει επικερδής βιομηχανία, ενώ κοράκια καραδοκούν να αγοράσουν για ένα κομμάτι ψωμί τις περιουσίες όσων αποφασίζουν να εγκαταλείψουν για πάντα τη χώρα.
Τεράστια είναι και τα κέρδη των διακινητών, που έναντι 7-10.000 δολαρίων πουλάνε στα υποψήφια θύματά τους το όνειρο της διαφυγής στην Ευρώπη.
Την Πέμπτη, η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, έκανε δραματική έκκληση να συγκεντρωθεί από δωρητές το ποσό των 5,2 δισ. δολαρίων για να καλυφθούν οι άμεσες επιχειρησιακές ανάγκες για τους πρόσφυγες από τη Συρία. Ενδεικτικά, το αντίστοιχο ποσό για το Ιράκ, που έζησε τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή, ήταν 2,2 δισ.
Σε αυτή την ανθρωπιστική κρίση, το όνειρο της διαφυγής στην Ευρώπη, συνήθως «σκαλώνει» στον Λίβανο, την Τουρκία ή την Ιορδανία.
Να τι μας λένε δύο χριστιανοί πρόσφυγες:
«Δεν θα μπορούμε να ξαναζήσουμε δίπλα δίπλα…»
«Λέγομαι Μίρβα Μανσούρα. Είμαι Χριστιανή από το Χαλέπι, από μικτή γειτονιά, με χριστιανούς και μουσουλμάνους.
Μέχρι πριν από δύο χρόνια δεν είχαμε κανένα πρόβλημα μεταξύ μας. Ζούσαμε δίπλα δίπλα. Ο άντρας μου είχε εμπορικό κατάστημα κι ένα μικρό κτήμα έξω από την πόλη.
Ζούσαμε καλά, με τη δουλειά μας. Ομως με τον πόλεμο όλα άλλαξαν.
Μας απειλούσαν. Είπαν στον άντρα μου πως αν δεν πληρώσουμε λύτρα θα μας απαγάγουν. Δεν ήταν από την πόλη μας.
Οι απειλές εντάθηκαν και φοβηθήκαμε. Αποφασίσαμε να φύγουμε. Πληρώσαμε ντόπιους, σουνίτες διακινητές 7.000 δολάρια να μας βγάλουν στην Ευρώπη και αυτοί μας έφεραν στον Λίβανο και μας παράτησαν.
Εχουμε τρεις γιους και δύο κόρες. Θέλαμε να σωθούν τα παιδιά μας, θέλουμε ειρήνη και μια αξιοπρεπή ζωή. Ευτυχώς, μας βοήθησε η συρο-ορθόδοξη Εκκλησία και βρήκαμε εδώ ένα προσωρινό καταφύγιο.
Ομως δεν έχουμε δουλειά, ούτε και βίζες για το εξωτερικό. Οι ελπίδες μας λιγοστεύουν.
Εκανα εγχείρηση γιατί αιμορραγώ λόγω υψηλής πίεσης και στρες. Ψυχολογικά δεν μπορώ να συνέλθω. Εχουμε κόψει πίσω μας κάθε επαφή.
Φοβάμαι ότι όταν περάσει ο πόλεμος δεν θα μπορούμε να ξαναζήσουμε δίπλα δίπλα όπως παλιά, ιδίως αν καταρρεύσει η κυβέρνηση. Τι να πω, πως φτάσαμε έτσι… »
«Εχουμε καταστραφεί, κανένας δεν μας θέλει»
«Ονομάζομαι Σαν Χαρίμπ Ανφράν. Μέχρι πέρυσι ζούσα στο Καμίσλι, στα σύνορα με την Τουρκία.
Στην πόλη ζούσαμε χωρίς προβλήματα μεταξύ μας, 600.000 Αραβες σουνίτες, Κούρδοι και Συρο-χριστιανοί. Κανείς δεν ενδιαφερόταν για τη θρησκεία του άλλου.
Δεν ενοχλούσε ο ένας τον άλλο. Είμαι μηχανικός, παντρεμένος, με τρία παιδιά και δύο εγγόνια.
Αποφάσισα να εγκαταλείψω το σπίτι μου προκειμένου να σώσω την οικογένειά μου. Η κατάσταση συνεχώς χειροτέρευε. Υπήρχαν συγκρούσεις, βομβαρδισμοί, εκτελέσεις.
Διακοπές ηλεκτρικού και νερού` φόβος. Ξεκίνησε κύμα απαγωγών. Ζητούσαν λύτρα, ανάλογα με την περιουσία σου. Βασικός στόχος ήταν οι χριστιανοί, αλλά όχι μόνο.
Θύματα είχαν και οι σουνίτες, οι Κούρδοι. Οι Κούρδοι είχαν μαζί μας καλές σχέσεις, ποτέ δεν μας πείραξαν. Εμάς μας έδιωξαν αντάρτες της αντιπολίτευσης.
Πουλήσαμε το σπίτι και τα χρυσαφικά μας για πολύ λίγα χρήματα και φύγαμε. Πληρώσαμε οδηγό να μας περάσει στον Λίβανο. Αλλοι έφυγαν για την Ευρώπη.
Υπάρχουν κυκλώματα με Τούρκους, Λιβανέζους, Αιγύπτιους και Σύρους που κάνουν αυτή τη δουλειά και βγάζουν πολλά λεφτά. Με 10.000 δολάρια σε παίρνουν από τη Συρία και σε προωθούν στην Ευρώπη.
Φίλοι μας μας έγραψαν την εμπειρία τους. Τους έριξαν σε μια βάρκα-καρυδότσουφλο, είναι θαύμα που σώθηκαν.
Ζητήσαμε άσυλο από τη Γαλλία. Δεν μας δέχτηκε και τώρα είμαστε στον Λίβανο, στο Ρεϊφούν, σε αυτόν τον ξενώνα της συρο-ορθόδοξης Εκκλησίας.
Η περιοχή είναι χριστιανική, με πολλούς μαρωνίτες. Δεν πολυέχουμε σχέσεις με τους απ’ έξω. Δεν πολυβγαίνουμε.
Ομως, που να πάμε; Εχουμε καταστραφεί, δεν έχουμε κανέναν πόρο, καμία δουλειά. Κανένας δεν μας θέλει.»
Πρόσφατα σχόλια