από την Εύβοια στην Κερασούντα, μ’ ένα σφύριγμα

  • Στην Εύβοια μιλούν μια σφυριχτή γλώσσα που χάνεται – Το ίδιο κάνουν και στην Κερασούντα
    Ο Παναγιώτης Σκοπελίτης, ένας από τους ελάχιστους πλέον κατοίκους της Αντιάς (φωτ.: BBC / Eliot Stein)
  • από το Πόντος-Νιουζ

Μέχρι το μικροσκοπικό χωριό Αντιά, το οποίο βρίσκεται στη νοτιοανατολική Εύβοια σκαρφαλωμένο στην πλαγιά του όρους Όχη, βρέθηκε ο δημοσιογράφος του BBC Έλιοτ Στάιν προκειμένου να βρει τους εναπομείναντες κατοίκους που μέχρι και σήμερα μιλούν τη «σφυριά».

Πρόκειται για έναν κώδικα επικοινωνίας, μια ιδιαίτερη γλώσσα που μοιάζει με τραγούδισμα πουλιών και χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια για την εξ αποστάσεως επικοινωνία.

Πλέον έχουν απομείνει μόλις έξι «ομιλητές» της γλώσσας, αναφέρει το ρεπορτάζ. Σημειώνει δε ότι κανείς δεν γνωρίζει με ακρίβεια πότε και πώς ξεκίνησε να χρησιμοποιείται: Άλλοι εικάζουν ότι προέρχεται από τους Πέρσες που έψαχναν καταφύγιο στα βουνά πριν από περίπου 2.500 χρόνια, άλλοι ισχυρίζονται ότι γεννήθηκε στους βυζαντινούς χρόνους.

Από παλαιότερο αφιέρωμα στη σφυριά (του Scientific American)

Η σφυριά έγινε γνωστή στον κόσμο το 1969 όταν ένα αεροπλάνο κατέπεσε στα βουνά πίσω από την Αντιά και το πλήρωμα αναζητώντας τον πιλότο μαγεύτηκε ακούγοντας τις τριλιές των βοσκών που αντηχούσαν στις χαράδρες. Σύμφωνα με τη γλωσσολόγο Δήμητρα Χένγκεν, πρόκειται για μια σφυριχτή εκδοχή της ελληνικής γλώσσας· γράμματα και συλλαβές αντιστοιχούν σε ξεχωριστούς τόνους και συχνότητες στα σφυρίγματα.

Με δεδομένο ότι τα ηχητικά κύματα των σφυριγμάτων διαφέρουν, το μήνυμα μπορεί να ακουστεί μέχρι και τέσσερα χιλιόμετρα μακριά, δηλαδή δέκα φορές πιο μακριά από μια κραυγή.

Σήμερα υπάρχουν περίπου 70 τέτοιες γλώσσες στον κόσμο, και όλες εντοπίζονται σε απομακρυσμένα ορεινά χωριά, όπως η Αντιά. Η σφυριά, όμως, θεωρείται η αρχαιότερη και καλύτερα δομημένη όλων, και παράλληλα εκείνη που διατρέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο να εξαφανιστεί – καμία άλλη γλώσσα στην Ευρώπη, σύμφωνα με την UNESCO, δεν έχει λιγότερους ομιλητές.

~

Τη «γλώσσα των πουλιών», η οποία μάλιστα έχει μελετηθεί και κωδικοποιηθεί από γλωσσολόγους διεθνούς φήμης, μιλούν σε μερικά χωριά της επαρχίας Τσανακτσί, του νομού Κερασούντας, όπου τα σπίτια των χωρικών είναι χτισμένα σε πλαγιές και κορυφές όπου δεν υπάρχει οδική πρόσβαση. Οι κάτοικοι, πολύ πριν ανακαλυφθεί το τηλέφωνο, δημιούργησαν μια  γλώσσα με σφυρίγματα για να συνεννοούνται μεταξύ τους.

Φέτος έγινε το 20ό Φεστιβάλ της Γλώσσας των Πουλιών, στο χωριό Κούσκιοϊ (σημαίνει «χωριό των πουλιών»). Στον σχετικό διαγωνισμό συνεννόησης με σφυρίγματα, που έγινε στο πλαίσιο του φεστιβάλ, στους άνδρες πρώτευσε το ζευγάρι Μεχμέτ Κιοτσέκ – Μαχμούτ Τσιβελέκ και στις γυναίκες το ζευγάρι Εσμά Κοζαλάκ – Γκιουλλέρ Κοζαλάκ. Οι νικητές έλαβαν ως βραβείο από μια χρυσή λίρα.

Μόνιμος σύνδεσμος σε αυτό το άρθρο: https://eleftheriako-giro-giro.espivblogs.net/2017/08/04/%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b5%cf%8d%ce%b2%ce%bf%ce%b9%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%ba%ce%b5%cf%81%ce%b1%cf%83%ce%bf%cf%8d%ce%bd%cf%84%ce%b1-%ce%bc-%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%cf%83/

Αφήστε μια απάντηση

Η διεύθυνση του email σας δεν θα δημοσιευθεί.