της Ειρήνης Κοσμά
Το διεθνές ενδιαφέρον για τα Σκόπια και ο καταιγισμός δραματικών δηλώσεων ανώτατων αξιωματούχων των Βρυξελλών και της Ουάσινγκτον, οι οποίοι έκπληκτοι διαπιστώνουν τον αυταρχισμό του καθεστώτος Γκρούεφσκι, σφραγίζουν την έναρξη του νέου κύκλου αναταράξεων στα Βαλκάνια. Η Μόσχα δεν άργησε να πάρει θέση μάχης στο «δημοκρατικό» ξαναμοίρασμα και μάλιστα με πιο επικερδείς όρους, σε συνθήκες πλήρους φτωχοποίησης των τοπικών πληθυσμών.
Τα Σκόπια, από την πλευρά τους, εξακολουθούν να τελούν υπό καθεστώς σοκ μετά τη μεγάλη αντικυβερνητική διαδήλωση της περασμένης εβδομάδας, η οποία πραγματοποιήθηκε στον απόηχο των πρόσφατων αιματηρών γεγονότων, με 22 νεκρούς και πρωταγωνιστές ένοπλους Αλβανούς, πρώην μαχητές του UCK. Η προηγούμενη μακριά περίοδος κατά την οποία το ενδιαφέρον στην πολιτική ζωή είχαν μονοπωλήσει σκάνδαλα διαφθοράς, υποκλοπών και διεθνούς κατασκοπείας έληξε με το νέο αιματοκύλισμα.
Σε αυτό το σκηνικό αστάθειας και με την οικονομική ανασφάλεια να αποτελεί διαχρονική σταθερά η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, μετά την Ουκρανία, αναδεικνύεται στο νέο μήλον της έριδος. Καθόλου τυχαία η ανάδειξή της σε νέο επίκεντρο της αντιπαράθεσης ανάμεσα στη Μόσχα, από τη μια, και την ΕΕ και τις ΗΠΑ, από την άλλη.
Η συνεχιζόμενη επί χρόνια εθνικιστική ρητορική των κυβερνήσεων της ΠΓΔΜ, αλλά και της γειτονικής Αλβανίας, καθιστά σήμερα το λαό και τον πλούτο του κρατιδίου εύκολους στόχους για τον διεθνή ανταγωνισμό. Ήδη οι αντίπαλες πλευρές ξιφομαχούν για την απόδοση ευθυνών και τις αιτίες της κρίσης.
Ο Σεργκέι Λαβρόφ απέδωσε τα αιματηρά επεισόδια, τις διαδηλώσεις αλλά και το ξέσπασμα της κρίσης της εθνικιστικής κυβέρνησης στην επέμβαση του ξένου παράγοντα. Στόχος, κατά το Κρεμλίνο, η αποσταθεροποίηση του Νίκολα Γκρούεφσκι, τον οποίο η Δύση φέρεται να αποφάσισε να τιμωρήσει, εξαιτίας της στάσης του απέναντι στις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και απέναντι στον Turkish Stream.
Σε κάθε περίπτωση ο σκοπιανός πρωθυπουργός, πρώην προστατευόμενος της Ουάσινγκτον και των Βρυξελλών, ο οποίος ενθαρρύνθηκε στο παρελθόν να καλλιεργεί τάσεις ακραία εθνικιστικές, σήμερα απορρίπτεται από τις ίδιες δυνάμεις ως φιλορώσος και αυταρχικός. Αντίθετα, η Ευρώπη και η σκοπιανή αντιπολίτευση αποκρούουν τις αιτιάσεις περί πυροδότησης ακόμα μιας έγχρωμης επανάστασης, κάνοντας λόγο για αυθόρμητο κίνημα.
Οι δυτικές δυνάμεις επικαλούμενες την ανάγκη για εκδημοκρατισμό λαμβάνουν πρωτοβουλίες, δήθεν με σκοπό τη διαμεσολάβηση ανάμεσα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση, για την εκτόνωση της έντασης. Αυτή την εβδομάδα ο Γκρούεφσκι συναντήθηκε με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Ζόραν Ζάεβ στο Στρασβούργο, όπου είχαν μαραθώνιες διαβουλεύσεις με ευρωβουλευτές και τον αρμόδιο για τη διεύρυνση επίτροπο Γιοχάνες Χαν. Τόσο ο Γκρούεφσκι όσο και ο Ζάεβ έσπευσαν να δηλώσουν αφοσίωση στις Βρυξέλλες. Τα κόμματα επιβεβαίωσαν την προσήλωσή τους στην ευρωπαϊκή ένταξη και τις δημοκρατικές αρχές και συμφώνησαν ότι σε πρώτη θέση πρέπει να τεθούν τα εθνικά συμφέροντα, σύμφωνα με κοινό ανακοινωθέν των ευρωβουλευτών και του Χαν.
Κι ενώ η κατάσταση έμοιαζε να ομαλοποιείται, λάδι στη φωτιά των εθνικισμών έριξε ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα, απειλώντας να μπλοκάρει πιθανό αίτημα της ΠΓΔΜ για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Η δήλωση έγινε μόλις μία εβδομάδα μετά τις συγκρούσεις στην πόλη Κουμάνοβο. Ο Ράμα έκανε επίσης λόγο για σαφές σημάδι δημοκρατικής αποδόμησης.
Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα των Σκοπίων Ντβέβνικ αντέδρασε, χαρακτηρίζοντας τη δήλωση του Έντι Ράμα σκανδαλώδη, ενώ πολλοί προειδοποίησαν για τον κίνδυνο νέας εθνικιστικής τυφλής ανάφλεξης. Ενδεχόμενο που αν το αντικυβερνητικό κίνημα το οποίο κορυφώθηκε με τη διαδήλωση της περασμένης Κυριακής διέθετε τα απαραίτητα ταξικά και ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά θα απέτρεπε στρέφοντας τη μαχητικότητα της κοινωνίας απέναντι σε κάθε είδους προστάτες…
Πρόσφατα σχόλια