ο τζόγος της φτώχειας του ευρωπαϊκού νότου

άρθρο του Γιώργου Δέλαστικ

Καλπάζουν ασυγκράτητες προς τα πάνω οι τιμές των μετοχών των 30 μεγαλύτερων γερμανικών εταιρειών που συγκροτούν τον δείκτη DAX του χρηματιστηρίου της Φρανκφούρτης. Τη Δευτέρα έσπασαν και το φράγμα των 12.000 μονάδων, πηδώντας κατευθείαν στις… 12.219 μονάδες! Αυτό όμως είναι το λιγότερο. Μόλις πριν από έναν μήνα ο DAX είχε υπερβεί τις 11.000 μονάδες! Στις 31 Δεκεμβρίου του 2014 δε ο δείκτης αυτός βρισκόταν στις 9.800 μονάδες, αλλά τις 10.000 μονάδες τις είχε υπερβεί στιγμιαία στα μέσα της προηγούμενης χρονιάς, όπως και κοντά στα τέλη της. Τώρα, τους δυόμισι μήνες του 2015 που έχουν περάσει, ο DAX έχει απογειωθεί, κερδίζοντας… 1.000 μονάδες κάθε μήνα! Καλά, ας μην κάνουμε καλύτερα συγκρίσεις με την αρχή της κρίσης, γιατί τότε θα φανεί πεντακάθαρα πως οι μόνοι που κερδοσκοπούν και κερδίζουν ασύστολα από την κρίση στην Ευρωζώνη είναι πρωτίστως οι Γερμανοί. Για να αντιληφθούμε καλύτερα τι εννοούμε, τον Μάρτιο του 2009 ο DAX βρισκόταν χαμηλότερα από τις… 3.600 μονάδες, πράγμα που σημαίνει πάνω από τριπλασιασμό εν μέσω κρίσης! Αύξηση 240%! Στα μέσα του 2012 ο DAX έπαιζε γύρω στις 6.000 μονάδες. Στις 26 Ιουλίου 2012 ο Μάριο Ντράγκι δήλωσε ότι «η ΕΚΤ θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για να διατηρήσει το ευρώ». Μετά τη δήλωση αυτή, ο DAX ανέβηκε ταχύτατα και ουδέποτε ξαναπλησίασε τις 6.000 μονάδες, κυμαινόμενος το 2013 εν γένει μεταξύ 8.000 και 9.000 μονάδων, ενώ το 2014 μεταξύ 9.000 και 10.000 μονάδων, με ελάχιστες αποκλίσεις. Στις 22 Ιανουαρίου του 2015 η ΕΚΤ αποφάσισε να παράσχει ρευστότητα ως τον Σεπτέμβριο του 2016 ύψους 1,14 τρισεκατομμυρίων ευρώ, με ρυθμό 60 δισεκατομμυρίων τον μήνα. Με το που ανακοινώθηκε αυτό, ο DAX έγινε… πύραυλος και κερδίζει 1.000 μονάδες κάθε μήνα!

Παράλληλα, η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας, η Μπούντεσμπανκ, μηδένισε τα επιτόκια όχι απλά για τα έντοκα γραμμάτια τριών και έξι μηνών, αλλά ακόμη και για τα δεκαετή γερμανικά κρατικά ομόλογα, σπρώχνοντας έτσι όσους έχουν χρήματα να τα τοποθετούν στο χρηματιστήριο. Οι εξελίξεις αυτές, βέβαια, θέτουν ένα κρίσιμο ερώτημα: Η υποτιθέμενη αυξημένη ρευστότητα των τραπεζών προορίζεται να διοχετευθεί στην πραγματική οικονομία, στις επιχειρήσεις δηλαδή που παράγουν προϊόντα και απασχολούν δεκάδες εκατομμύρια εργαζόμενους στην Ευρωζώνη ή, αντιθέτως, στόχο έχει τη χρηματιστηριακή κερδοσκοπία με πρωταγωνιστές τις τράπεζες και τους επιτήδειους πελάτες τους; Από όσα βλέπουμε αυτές τις ημέρες του Μαρτίου που άρχισαν να δίνονται τα δισεκατομμύρια ευρώ στις τράπεζες, μόνο προς τις επιχειρήσεις της Ευρωζώνης δεν δείχνουν να πηγαίνουν. Γεννούνται επίσης σοβαρές υποψίες για την απότομη πτώση της ισοτιμίας του ευρώ προς το δολάριο.

Το πρώτο μισό της περυσινής χρονιάς, το 2014, η ισοτιμία ήταν 1 ευρώ προς 1,3 έως 1,4 δολάρια. Το δεύτερο μισό του 2014 κυμάνθηκε από 1,3 έως 1,2 και μέσα σε δύο μήνες το 2015 έγινε πρακτικά 1 προς 1 σχεδόν. Αν το ευρώ παρέμενε ισχυρό, ο φόβος ότι τα ευρωπαϊκά κεφάλαια θα διοχετεύονταν στις ΗΠΑ για την αγορά μετοχών και ομολόγων του αμερικανικού κράτους θα ήταν βάσιμος και ισχυρός. Με την αποδυνάμωση όμως του ευρώ και την ουσιαστική εξίσωσή του με το δολάριο, συν το γεγονός του καλπασμού του γερμανικού χρηματιστηρίου, θα ήταν τρελός όποιος Γερμανός με λεφτά τοποθετούσε τα χρήματά του στις ΗΠΑ αντί να αγοράσει γερμανικές μετοχές. Δεν έχει κανένα λόγο να το κάνει, αφού αποκομίζει τρελά κέρδη στη Γερμανία, κέρδη πραγματικά ασύλληπτα. Αυτό δεν αφορά μόνο τους Γερμανούς. Ολοι οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν βεβαίως ότι οι γερμανικές επιχειρήσεις, ιδίως αυτές του δείκτη DAX, είναι οι ισχυρότερες της Ευρώπης.

Απολύτως λογικό είναι οι θεσμικοί επενδυτές (τράπεζες, κερδοσκόποι, ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ.) να προτιμούν να αγοράζουν γερμανικές μετοχές πρώτης ποιότητας αντί να επενδύουν σε μια πορτογαλική τράπεζα, σε μια ισπανική εταιρεία ετοίμων ενδυμάτων ή σε μια ιταλική μακαρονοποιία – δεν μιλάμε φυσικά για το ελληνικό χρηματιστήριο. Για να έχουμε αίσθηση των πραγματικών μεγεθών, τώρα, μετά την αύξηση του δείκτη DAX με τρελούς ρυθμούς, οι 30 μεγαλύτερες γερμανικές επιχειρήσεις που συναπαρτίζουν τον δείκτη αυτόν έχουν συνολική χρηματιστηριακή κεφαλαιοποίηση και οι τριάντα μαζί ύψους 1,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ, όταν η συνολική ρευστότητα που θα παράσχει η ΕΚΤ στην Ευρωζώνη θα ανέλθει σε 1,14 τρισεκατομμύρια ευρώ. Τι ποσοστό αυτού του ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ θα μεταφερθεί στη Γερμανία;