Ο “διμέτωπος” του Trump σε Συρία και Β. Κορέα

του Κώστα Ράπτη

Η επίσκεψη την περασμένη εβδομάδα του Xi Jinping στο ιδιωτικό θέρετρο του Donald Trump στο Mar-a-Lago της Φλόριδα επεφύλαξε στον Κινέζο ηγέτη δύο δυσάρεστες εκπλήξεις. Η πρώτη ήταν όταν ο Αμερικανός ομόλογός του τον ενημέρωσε στο περιθώριο του δείπνου που παρέθετε, για την αμερικανική επίθεση εναντίον αεροπορικής βάσης των συριακών ενόπλων δυνάμεων – μάλιστα ο επικεφαλής του State Department, Rex Tillerson έφθασε στο σημείο να υποστηρίξει, ενημερώνοντας τους δημοσιογράφους, ότι, απ’ ό,τι του μεταφέρθηκε”, ο Xi Jinping έδειξε κατανόηση για το αναγκαίον της επιχείρησης.

Φυσικά η Κίνα εξέφρασε την αντίθεσή της στην αμερικανική επίθεση – αν και τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης, τηρώντας το “σαβουάρ βιβρ” ανέμεναν την αναχώρηση του Xi από την Φλόριδα, πριν ξεδιπλώσουν την πολεμική τους.

Η δεύτερη δυσάρεστη έκπληξη, κατά τις τελευταίες ώρες της επίσκεψης του Κινέζου ηγέτη, ήταν η πληροφορία ότι η ομάδα σκαφών του αμερικανικού αεροπλανοφόρου USS Carl Vinson αντί προγραμματισμένου ελλιμενισμού στην Αυστραλία, εγκατέλειψε την Σιγκαπούρη με προορισμό τον Δυτικό Ειρηνικό Ωκεανό, ώστε να μεταφέρει, με την παρουσία του στα ανοιχτά της κορεατικής χερσονήσου, το κατάλληλο μήνυμα στο καθεστώς της Πιονγκγιανγκ.

Μάλιστα αρκετές ημέρες μετά την συνάντησή του με τον Xi, o Donald Trump είχε την έμπνευση να αποκαλύψει χθες Τρίτη μέσω Twitter το περιεχόμενο σχετικής συζήτησής του με τον Κινέζο ηγέτη. “Εξήγησα στον πρόεδρο της Κίνας ότι μια εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ θα είναι πολύ καλύτερη γι’ αυτούς αν επιλύσουν το βορειοκορεατικό πρόβλημα”, υποστήριξε ο ένοικος του Λευκού Οίκου, ενώ σε επόμενη, περισσότερο απειλητική ανάρτηση αναφέρει: “Η Βόρεια Κορέα πάει γυρεύοντας. Αν η Κίνα αποφασίσει να βοηθήσει, αυτό θα είναι εξαιρετικό. Αν όχι, θα λύσουμε το πρόβλημα χωρίς αυτούς!”.

Η απάντηση της Πιονγκγιανγκ ήταν άμεση. “Ο ισχυρός επαναστατικός στρατός μας παρακολουθεί έντονα κάθε κίνηση από εχθρικά στοιχεία και οι πυρηνικές μας βλέψεις είναι επικεντρωμένες στις αμερικανικές βάσεις εισβολής όχι μόνο στη Νότια Κορέα και και στο θέατρο του Ειρηνικού αλλά και στην αμερικανική ηπειρωτική χώρα”, υποστήριξε η επίσημη εφημερίδα του βορειοκορεατικού κράτους, Rodong Sinmun. Επιπλέον το υπουργείο Εξωτερικών της Βόρειας Κορέας, σε μια ανακοίνωση επισήμανε ότι η πρόσφατη προσέγγιση των αμερικανικών πολεμικών πλοίων αποδεικνύει ότι οι “απερίσκεπτες ενέργειες με στόχο την εισβολή βρίσκονται πλέον σε κρίσιμη φάση”.

Όλα αυτά συμβαίνουν στις παραμονές του εορτασμού της συμπλήρωσης 105 ετών από την γέννηση του γενάρχη του καθεστώτος της Πιονγκγιανγκ Kim Il-Sung και, σε ό,τι αφορά το Πεκίνο, καθ’ οδόν προς το κομματικό συνέδριο του φθινοπώρου, όπου η εξουσία του Xi Jinping αναμένεται να ενισχυθεί έτι περαιτέρω.

Η χρονική σύμπτωση με την κρίσιμη φάση στην οποία έχει εισέλθει η συριακή κρίση υπογραμμίζει ορισμένα εμφανή μοτίβα της πολιτικής Trump.

Το πρώτο είναι ότι η Ουάσιγκτον δεν μπαίνει, τουλάχιστον προς το παρόν, στη λογική της σύμπραξης με μία από τις δύο ευρασιατικές δυνάμεις, προκειμένου να ανταγωνιστεί την άλλη, παρά πιέζει ταυτοχρόνως και τη Ρωσία και την Κίνα σε μέτωπα που αφορούν και τις δύο (η συριακή κρίση δεν είναι αδιάφορη για την Κίνα, ως χώρα εξαρτώμενη από τους υδρογονάνθρακες της Μέσης Ανατολής και ως ανάδοχο του “νέου δρόμου του μεταξιού” που θα απολήγει στη Μεσόγειο, ενώ και η Μόσχα δεν μπορεί παρά να ανησυχεί για την απειλή που αντιπροσωπεύει για τη ρωσική Άπω Ανατολή η ανάπτυξη του αμερικανικού αντιβαλλιστικού συστήματος THAAD στην Νότια Κορέα).

Βρισκόμαστε μακριά από “συνταγές” τύπου Nixon-Kissinger. Η αμερικανική πολιτική δείχνει να αποβλέπει στο να κρατά τις ευρασιατικές δυνάμεις αρκούντως απασχολημένες με θέματα άμεσου ενδιαφέροντός τους ώστε να μην προστρέχουν στην αλληλοενίσχυσή τους. Όμως η τακτική αυτή ενδέχεται να επιφέρει το ακριβώς αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα και να παγιώσει την ρωσοκινεζική στρατηγική σύμπραξη.

Η χρήση περισσότερο των απειλών παρά των θετικών κινήτρων, η συστηματική καλλιέργεια της εικόνας ότι οι ΗΠΑ είναι απρόβλεπτες, τα αντιφατικά μηνύματα και η διαρκής αλλαγή γραμμής (όπως λ.χ. την παρατηρούμε τις τελευταίες ημέρες σχετικά με το αν η αλλαγή καθεστώτος ή η καταπολέμηση του τζιχαντισμού αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα της Ουάσιγκτον στην Συρία) είναι στοιχεία που όχι μόνο δεν εξασφαλίζουν την αναδίπλωση των ανταγωνιστών, αλλά ροκανίζουν και την εμπιστοσύνη των συμμάχων.

Μία πρόγευση έδωσε το γεγονός ότι η σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών της G7 στη Λούκα της Ιταλίας απέτυχε να υιοθετήσει την αμερικανοβρετανική πρόταση για υιοθέτηση νέων κυρώσεων κατά της Ρωσίας και της Συρίας, ενώ η Γερμανία και η Ιταλία ρητά έκαναν λόγο για την ανάγκη διατήρησης των διαύλων με τη Μόσχα.

Αντίστοιχα στη Νότια Κορέα, για την υπεράσπιση της οποίας υποτίθεται ότι κατεξοχήν ενδιαφέρεται η Ουάσιγκτον στην κορεατική χερσόνησο, εντείνονται οι φόβοι για ενδεχόμενους αμερικανικούς τυχοδιωκτισμούς.

“Οι ΗΠΑ έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θα λάβουν μέτρα χωρίς να μας συμβουλευτούν”, έσπευσε να δηλώσει ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Νότιας Κορέας. “Οι πολίτες μας δεν πρέπει να ξεγελιούνται από αβάσιμες φήμες που διαδίδονται στο διαδίκτυο” τόνισε και ο εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας της χώρας. “Η ασφάλεια της Νότιας Κορέας είναι το ίδιο σημαντική με εκείνη των ΗΠΑ. Δεν πρέπει ποτέ να υπάρξει προληπτική επίθεση χωρίς τη συγκατάθεση της Νότιας Κορέας”, προειδοποίησε και ο ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος της αντιπολίτευσης, Moon Jae-in.