Καταδικάστηκαν για σατιρικό σκίτσο με τον Ερντογάν

Σε 11 μήνες φυλάκιση καταδικάστηκαν δύο σκιτσογράφοι του τουρκικού, σατιρικού περιοδικού Penguen με αφορμή ένα κομμάτι για την ελευθερία του λόγου και στο οποίο κατηγορούνται ότι υπάρχει «κρυμμένη»μία χειρονομία που «προσβάλλει» τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Εναντίων των σκιτσογράφων Μπαχαντίρ Μπαρουτέρ και Οζέρ Αϊντογάν υποβλήθηκε μήνυση για το εξώφυλλο της 21ης Αυγούστου 2014, το οποίο σατίριζε την εκλογή του Ερντογάν στην τουρκική προεδρία. Στο σκίτσο ο Τούρκος πρόεδρος φαίνεται να ρωτά αν οι αξιωματούχοι του νέου προεδρικού μεγάρου στην Άγκυρα έχουν προετοιμάσει «τη σφαγή δημοσιογράφων», υπονοώντας το τελετουργικό θυσίας του Ισλάμ με αφορμή την ορκωμοσία του.

Λίγο μετά τη δημοσίευση, ένας τούρκος πολίτης ονόματι Τζεμ Σαφτζιέρ συνέταξε μία αναφορά προς το πρωθυπουργικό γραφείο, υποστηρίζοντας ότι η χειρονομία -με τον «αντίχειρα και δείκτη να σχηματίζουν κύκλο»- του αξιωματούχου στο σκίτσο που κουμπώνει το σακάκι του την ώρα που καλωσορίζει τον Ερντογάν, χρησιμοποιείται ως υπόδειξη για τους ομοφυλόφιλους.

Ο εισαγγελέας τότε συνέταξε κατηγορητήριο για να ανοίξει δίκη, ισχυριζόμενος ότι η χειρονομία ήταν «ενάντια στους ηθικούς και πολιτιστικούς κανόνες της τουρκικής κοινωνίας και ότι πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα από το δικαίωμα στην κριτική φτάνοντας στην προσβολή».

Οι σκιτσογράφοι Οζέρ Αϊντογάν (αριστερά) και Μπαχαντίρ Μπαρουτέρ (πηγή φωτογραφίας: Hurriyet)

Οι δικηγόροι του Ταγίπ Ερντογάν συντάχθηκαν με τον εισαγγελέα, ζητώντας από το δικαστήριο να επιβάλει ποινή στους σκιτσογράφους για «προσβολή δημοσίου αξιωματούχου».

Οι δύο σκιτσογράφοι, που αντιμεετωπίζουν ποινή φυλάκισης δύο ετών, υπερασπίστηκαν τους εαυτούς τους στην ακροαματική διαδικασία ενώπιον του 2ου Ποινιικού Δικαστηρίου στην Κωνσταντινούπολη, στις 19 Μαρτίου.

«Εάν κοιτάξετε όλη την εικόνα, θα δείτε ότι η γελοιογραφία δεν έχει να κάνει επουδενί με τη χειρονομία. Δεν υπάρχει τέχνασμα σε αυτό το σκίτσο», δήλωσε Μπαρουτέρ. Ο έτερος σκιτσογράφος, Αϊντογάν, επίσης δήλωσε ότι δεν υπάρχει ενοχή, υποστηρίζοντας ότι ο Μπαρουτέρ έφτιαξε το σκίτσο όπως το φαντάστηκε και ένα τέτοιο πράγμα δεν θα μπορούσε να συμπεριληφθεί σε αυτή γελοιογραφία.

Παρ’ όλα αυτά το δικαστήριο καταδίκασε και τους δύο σκιτσογράφους σε 14 μήμνες φυλάκιση στις 24 Μαρτίου. Λαμβάνοντας υπόψη την καλή πρόθεση των σκιτσογράφων κατά τη διάρκεια της δίκης, το δικαστήριο μείωσε την ποινή σε 11 μήνες και 20 ημέρες, προτού μετατραπεί τελικά σε πρόστιμο 7.000 τουρκικών λιρών στον καθένα.

Αντιμέτωποι με δικη και για προσβολή του εισαγγελέα!
Παρά την «καλή πρόθεση» που μείωσε την ποινή, ο Μπαρουτέρ θα βρεθεί στο εδώλιο για μία ακόμη φορά, καθώς στην προσπάθειά του να υπερασπιστεί τον εαυτό του, είπε στο δικαστήριο ότι «η παρερμηνεία της χειρονομίας του σκίτσου από τον εισαγγελέα θα μπορούσε να συνδέεται με το υποσυνείδητό του». Το δικαστήριο θεώρησε ότι ήταν μία ακόμη προσβολή, αυτή τη φορά εναντίον του εισαγγελέα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ερντογάν σατιρίζεται από το Penguen. Κατά το παρελθόν είχε απαιτήσει 40.00 τουρκικές λίρες από το περιοδικό, μετά τη δημοσίευση ενός εξωφύλλου που τον απεικόνιζε -τότε ήταν πρωθυπουργός της Τουρκίας- με τη μορφή ζώων.

Το περιοδικό είχε δημοσιεύσει αυτό το εξώφυλλο σε ένδειξη συμπαράστασης στις Cumhuriyet και Evrensel, οι οποίες είχαν καταδικαστεί για ηθική βλάβη στον Ερντογάν.

Στην Τουρκία περισσότεροι από 70 άνθρωποι έχουν συλληφθεί για «προσβολή» του Ερντογάν από την ημέρα που εξελέγη στην προεδρία τον Αύγουστο του 2014.

Πιο πρόσφατη ήταν στις 9 Μαρτίου, όταν δημοσιογράφος τοπικής εφημερίδας στη νότια Τουρκία φυλακίστηκε για πέντε μήνες, ενώ η αστυνομία έκανε έφοδο στα σπίτια δύο ακόμη στην ίδια πόλη. Όλοι με την κατηγορία της προσβολής στο πρόσωπο του Τούρκου προέδρου στους λογαριασμούς τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.