The Migrants’ Files: Οι Ροές του Χρήματος

Τον Οκτώβριο του 2013 ο τότε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη Α. Ανδρεουλάκος υπογράφει απόφαση με την οποία κατακυρώνεται το αποτέλεσμα διαγωνισµού που αφορά το έργο «Αναδιαµόρφωση – ανακατασκευή και επέκταση του Προαναχωρησιακού Κέντρου Κράτησης Παρανεστίου ∆ράµας που κρατούνται υπήκοοι τρίτων χωρών και τελούν υπό διαδικασία επιστροφής στις χώρες καταγωγής τους». Το κέντρο κράτησης θα κοστίσει 5.297.482,75 €. Tο έργο συγχρηματοδοτείται κατά 75% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επιστροφής.

Ένα χρόνο νωρίτερα ο τότε υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Ε. ´Οθωνας υπογράφει με τη σειρά του τηναπόφαση που κατακυρώνει το αποτέλεσμα μειοδοτικού διαγωνισμού για το έργο «Κατασκευή Τεχνητού Εµποδίου επί Ελληνικού εδάφους κατά µήκος της οριογραµµής της Ε/Τ µεθορίου, στο Νοµό Έβρου». Σύμφωνα με την απόφαση αυτή ο φράχτης του Έβρου θα κοστίσει στο ελληνικό κράτος, εν μέσω κρίσης και λιτότητας, 3.161.586,14 €. Σε αυτή την περίπτωση όλα πληρώνονται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Στο μεταξύ ευρωπαϊκή εταιρεία αναπτύσσει το ερευνητικό πρόγραμμα «SNIFFER». Ο «Ανιχνευτής» χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση με 3,5 εκατομμύρια ευρώ και έχει ως στόχο να αναπτυχθεί η τεχνολογία εκείνη που θα επιτρέπει τον εντοπισμό μέσω αισθητήρων οσμής των ανθρώπων που προσπαθούν να διασχίσουν τα σύνορα κρυμμένοι σε αυτοκίνητα και φορτηγά

Η προσπάθεια προσφύγων και μεταναστών να βρεθούν στην ανεπτυγμένη Ευρώπη μετρά ήδη χιλιάδες θύματα. Και ταυτόχρονα, πίσω από τους χιλιάδες απελπισμένους που ψάχνουν άσυλο, αναπτύσσεται μια κερδοφόρα βιομηχανία, τόσο νόμιμη όσο και παράνομη, στην οποία το χρήμα ρέει άφθονο.

Τον Αύγουστο του 2013 μια ευρωπαϊκή ομάδα δεκαπέντε δημοσιογράφων, στατιστικολόγων και προγραμματιστών ξεκίνησε την έρευνα δημοσιογραφίας δεδομένων The Migrants’ Files. Πρώτος στόχος ήταν να διερευνηθεί το κόστος σε ανθρώπινες ζωές των ευρωπαϊκών πολιτικών μετανάστευσης. Στα αποτελέσματα αυτής της έρευνας για πρώτη φορά καταγράφηκε ένας ανατριχιαστικός αριθμός: από το 2000 ως σήμερα περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να περάσουν τα τείχη της Ευρώπης Φρούριο.

Αυτή τη φορά η ομάδα του Migrants’ Files επιχειρεί να καταγράψει το οικονομικό κόστος των ευρωπαϊκών επιλογών ή, τουλάχιστον ένα μέρος του. Ένα κόστος που πληρώνεται τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην προσπάθειά της να σταματήσει τις μεταναστευτικές ροές, κι επομένως από τους ευρωπαίους πολίτες, όσο κι από τους ίδιους τους πρόσφυγες και μετανάστες που μην έχοντας νόμιμο τρόπο να διασχίσουν τα ευρωπαϊκά σύνορα βρίσκονται οικονομικοί όμηροι στα χέρια διακινητών. Και ταυτόχρονα διακινδυνεύουν τη ζωή τους.

Τα ποσά είναι ιλιγγιώδη. Από το 2000 μέχρι σήμερα υπολογίζουμε πως 15,7 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν πληρωθεί σε διακινητές για το πέρασμα των συνόρων. 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν χρηματοδοτήσει ευρωπαϊκά προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης τεχνολογιών επιτήρησης συνόρων. 11,3 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν δοθεί για απελάσεις μεταναστών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας πρόσφυγες και μετανάστες ξοδεύουν περίπου ένα εκατομμύριο ευρώ ετησίως για να έρθουν στην Ευρώπη. Αντίστοιχο είναι το κόστος που πληρώνουν οι ευρωπαίοι πολίτες για την χρηματοδότηση της εφαρμογής των ευρωπαϊκών πολιτικών θωράκισης των τειχών της Ευρώπης. Και το μεγάλο κέρδος αυτών των πολιτικών επιλογών καταλήγει στα ταμεία συγκεκριμένων εταιρειών.

Ευρώπη Φρούριο: Η πολιτική ελέγχου παράγει κέρδη

Σύμφωνα με την UNHCR, περίπου έξι εκατομμύρια άνθρωποι μετακινούνται αυτή την περίοδο ανά τον κόσμο, ψάχνοντας για καταφύγιο. Τους πρώτους έξι μήνες του 2014, 5,5 εκατομμύρια άνθρωποι εγκατέλειψαν τις εστίες τους. Από αυτούς μόνο 600.000 αναζήτησαν άσυλο στην Ευρώπη. Για να φτάσουν στον προορισμό τους έπρεπε να ξεπεράσουν εμπόδια φυσικά, οικονομικά και ηλεκτρονικά. Τα τελευταία περιλαμβάνουν στρατιωτικού τύπου τεχνολογία αιχμής που παρήγαγαν ιδιωτικές εταιρείες των οποίων τα προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης χρηματοδοτήθηκαν από κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Η Ευρώπη πρέπει να δράσει άμεσα αν θέλει να παραμείνει στην αιχμή της τεχνολογικής έρευνας, και εφόσον η βιομηχανία σκοπεύει να έχει τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας ανταγωνιστικά απαντώντας στις ταχέως αναδυόμενες ανάγκες για εξειδικευμένα προϊόντα που σχετίζονται με την ασφάλεια». Η φράση δημοσιεύτηκε το 2004 στην αναφορά που δημοσίευσε τη Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά από συνάντηση της «Ομάδας Προσωπικοτήτων» (GoP). Σαν εργαλείο εφαρμογής πολιτικής, η έρευνα για την ασφάλεια αποτελεί μέρος του προϋπολογισμού από τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε την πρώτη ομάδα εργασίας για το θέμα το 2003. Περιέργως από αυτή την επιλεγμένη ομάδα έλειπαν ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (IOM) και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Αντιθέτως, τέσσερις κορυφαίοι ευρωπαϊκοί όμιλοι κατασκευής όπλων συμμετείχαν στην ομάδα εργασίας – η Airbus (πρώην EADS), η Thales, η Finmeccanica και η BAE – όπως και εταιρείες τεχνολογίας όπως η Saab , η Indra, η Siemens, η Diehl και άλλες. Η ομάδα εργασίας συναντήθηκε μόνο δύο φορές κι αυτό ήταν αρκετό ώστε να χτιστεί η δομή, οι στόχοι και η ιδεολογία για την έρευνα που αφορά την ασφάλεια.

Μερικές εταιρείες όπλων και τεχνολογίας ευνοήθηκαν ιδιαίτερα από την ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης. Η ομάδα του Migrants Files παρουσιάζει αυτά τα στοιχεία, αφού πρώτα συγκέντρωσε και ανέλυσε 39 προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης που χρηματοδοτήθηκαν από την ΕΕ ή το European Space Agency από το 2002 ως το 2013 με συνολική χρηματοδότηση 225 εκατομμυρίων ευρώ.

Η πολιτική απαγόρευσης της μετανάστευσης είναι πακτωλός για τις εταιρίες που την υπηρετούν αναλαμβάνοντας φιλόδοξα προγράμματα, με συχνά εντυπωσιακά ονόματα όπως Mariss (παράφραση του λατινικού όρου για τη θάλασσα), Limes (τα όρια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας) και Dolphin. Άλλα προγράμματα όπως το Operamar, τοWimaas και το Aeroceptor υπόσχονται σφιχτή εναέρια επίβλεψη συνόρων. Κάποια εστιάζουν στο κλείσιμο των ίδιων των συνόρων – Staborsec, Effisec, Fastpass, και ABC4EU – ή στην καλύτερη τεχνολογία ελέγχου ( Ingress). Επιπλέον υπάρχουν τα «λαγονικά». Τα Doggies, Sniffer, Sniffles και Snoopy ασχολούνται με την δημιουργία προηγμένων συστημάτων οσφρητικών αισθητήρων που προορίζονται για την καλύτερη ανίχνευση ανθρώπων που διασχίζουν τις χαρτογραφημένες διασυνοριακές διαδρομές. Δύο προγράμματα ασχολήθηκαν με τη δημιουργία ρομπότ συνοριακού ελέγχου, το ένα για τα θαλάσσια σύνορα ( Uncoss) και το άλλο για τα χερσαία με την ονομασίαTalos προερχόμενη από την ελληνική μυθολογία (Τάλως: ο γιγάντιος, ανθρωπόμορφος και με σώμα από χαλκό, μυθικός φύλακας της Κρήτης).

Το Migrants’ Files αποκαλύπτει ότι τρεις εταιρείες έχουν επωφεληθεί με τα περισσότερα κεφάλαια της Κομισιόν που αφορούν προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης για την ασφάλεια. Από τα 39 δημόσια χρηματοδοτούμενα προγράμματα η Airbus συμμετείχε σε δέκα μέσω 14 θυγατρικών εταιρειών της, η Finmeccanica δούλεψε σε 16 μέσω 13 θυγατρικών και η Thales ανέλαβε 18, επίσης μέσω 13 θυγατρικών της.

Στοιχεία για τα ερευνητικά προγράμματα

περισσότερα και με περισσότερα στοιχεία διαβάστε εδώ