Ένα εξαιρετικό άρθρο με έντονες ιστορικές αναφορές στην γαλλική αποικιοκρατία αναδημοσιεύεται από το ιστολόγιο “Σύνδεση με Κάιρο”. Το άρθρο είναι του του Joseph Massad, «Assimilating the French Muslims» (Αφομοιώνοντας του γάλλους μουσουλμάνους) που εκδόθηκε στο Electronic Intifada στις 22/1. O Joseph Massad, παλαιστίνιος χριστιανός γενημμένος στην Ιορδανία, διδάσκει Σύγχρονη αραβική πολιτική και διανοητική ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, από όπου πήρε και το διδακτορικό τους στις πολιτικές επιστήμες.
Αφομοιώνοντας τους γάλλους μουσουλμάνους
Οι Γάλλοι μπορεί να θεωρούν για τους εαυτούς τους -και πως το ίδιο θεωρούν Δυτικοευρωπαίοι και λευκοί Αμερικανοί- ότι είναι διάσημοι ως κορυφαίοι σχεδιαστές μόδας και αριστοτέχνες της κουζίνας, των οποίων η γλώσσα του amour [έρωτα] είναι η καταλληλότερη για τον ρομαντισμό.
Οι λευκοί Αμερικανοί, όπως και οι Γερμανοί και οι Βρετανοί, ωστόσο, έχουν μια σχέση αγάπης-μίσους με τους Γάλλος, αν και ξεκάθαρα περισσότερο αγάπης παρά μίσους, όπως δείχνει η πρόσφατη έκδοση στη Νιου Γιορκ Τάιμs μιας επιφυλλίδας της Μαρίν Λε Πεν, ηγέτιδας του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου.
Όσο για τον υπόλοιπο κόσμο -από τις Αντίλλες μέχρι τη Βόρεια, τη Δυτική και την Κεντρική Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τη Νοτιοανατολική Ασία- οι Γάλλοι είναι γνωστοί ως έμπειροι δολοφόνοι και βασανιστές, των οποίων η αξιαγάπητη και εκλεπτυσμένη γλώσσα έχει χρησιμοποιηθεί όχι για να περιγράψει ακριβές κρεμώδεις σάλτσες ή ντεκολτέ νυχτερινών φορεμάτων, για να μην πούμε για κόρτε και φλερτ, παρά μάλλον για να επιφέρει τον πόνο και τη δυστυχία σε ανείπωτα εκατομμύρια ανθρώπων.
Ωστόσο η κυρίαρχη γαλλική κουλτούρα επιμένει να βλέπει την εαυτό της μέσα από τα δικά της μάτια, και το μεγαλύτερο μέρος των Γάλλων σοκάρονται με την ιδέα ότι οποιοσδήποτε στον κόσμο θα μπορούσε να αμφισβητήσει έστω και λίγο την εξευγενισμένη και ρόδινη εικόνα τους.
Αποικιακή βαρβαρότητα
Η αιτία αυτής της αντίθεσης είναι ζήτημα ιστορίας και παρόντος για τη γαλλική πολιτική. Ας αρχίσουμε με την ιστορία: μια αναφορά για τη γαλλική αποικιακή θηριωδία στην Ινδοκίνα για τα έτη 1930-33, μετά την ανταρσία [των βιετναμέζων στρατιωτών του γαλλικού στρατού] στο Yen Bay τον Φλεβάρη του 1930, καταγράφει κάποιες από τις πιο τερατώδες μεθόδους βασανιστηρίων προσφιλείς στους γάλλους αξιωματικούς. Σύμφωνα με τον γνωστό γάλλο ακτιβιστή Andrée Viollis, αυτές περιλάμβαναν, ανάμεσα στα άλλα, –εκτός από τη χρήση ηλεκτρισμού- στέρηση φαγητού, φάλαγγα, καρφιά κάτω από τα νύχια, κρέμασμα μέχρι λιποθυμίας, στέρηση νερού και πίεση των κροτάφων (ώστε να πετάγονται τα μάτια προς τα έξω). Μια πιο εκλεπτυσμένη μέθοδος περιλάμβανε τη χρήση «ξυραφιού, με το οποίο δημιουργούσαν αυλακιές στο δέρμα των ποδιών τις οποίες παραγέμιζαν με βαμβάκι που στη συνέχεια έκαιγαν».
Το 1947-48, οι γαλλικές αποικιακές θηριωδίες άγγιξαν ακραία επίπεδα στη Μαδαγασκάρη, με δολοφονίες και βιασμούς του ντόπιου πληθυσμού και πυρπόληση ολόκληρων χωριών, ως τιμωρία για την Εξέγερση των Μαλαγασίων. Κάποιες από τις ιδιαίτερα γαλλικές πρακτικές και ιδιαιτερότητες στα βασανιστήρια που εφαρμόστηκαν στο λαό της Μαδαγασκάρης περιλάμβανε «πτήσεις θανάτου», όπου τα θύματα ρίχνονταν μεσοπέλαγα από στρατιωτικά αεροπλάνα και μετατρέπονταν σε «αγνοούμενους».
Αυτή η φονική μέθοδος αποτέλεσε τόσο εξέχουσα γαλλική ιδιαιτερότητα που οι γαλλικές αποικιακές αρχές θα συνέχιζαν τη εφαρμογή της στην Αλγερία κάποια χρόνια αργότερα στη διάρκεια της Μάχης του Αλγερίου (1956-57). Στην περίπτωση της Αλγερίας, οι γάλλοι αλεξιπτωτιστές αποφάσισαν να τροποποιήσουν τη μέθοδο καθώς τα πτώματα των Αλγερινών ξεβράζονταν αποκαλύπτοντας έτσι την πρακτική. Η τροποποίηση συνίστατο στο δέσιμο τσιμεντόλιθων στα πόδια των θυμάτων για να διασφαλιστεί η μόνιμη βύθισή τους (οι υποστηριζόμενοι από τις ΗΠΑ αργεντινοί συνταγματάρχες θα έβρισκαν αυτή τη μέθοδο εξαιρετικά χρήσιμη στην προσπάθεια κατάπνιξης της αντίστασης ενάντια στη δικτατορία τους στα τέλη της δεκαετία του 1970).
Οι μέθοδοι βασανιστηρίων που εφάρμοζαν οι Γάλλοι δεν συνιστούσαν πρόσκαιρους αυτοσχεδιασμούς, αλλά καλά μελετημένες και προϊόν πείρας κτηνωδίες. Στην Αλγερία του 19ου αιώνα, ο στρατηγός Saint-Arnaud θα έκαιγε αλγερινούς επαναστάτες ζωντανούς σε σπηλιές και οι στρατιώτες του θα βίαζαν αλγερινές, όπως έκαναν άλλωστε οι γάλλοι στρατιώτες σε όλη τη διάρκεια της αλγερινής επανάστασης στις δεκαετίες του 1950 και 1960.
Εκτιμήσεις για των αριθμό των θυμάτων των Γάλλων περιλαμβάνουν ένα εκατομμύριο Βιετναμέζους και ένα εκατομμύριο Αλγερινούς. Όσο για τη Μαδαγασκάρη, υπολογίζεται ότι σκοτώθηκαν από τους Γάλλους πάνω από 100.000 άτομα. Αυτά είναι κάποια παραδείγματα της γαλλικής αποικιακής βαρβαρότητας σε κάποιες από τις αποικίες και σε καμία περίπτωση μια εξαντλητική λίστα. Η γαλλική αποικιοκρατία, υπό τον πομπώδη τίτλο της εκπολιτιστικής αποστολής (mission civilizatrice), σαφώς απέτυχε να εκπολιτίσει, κυρίως τους ίδιους τους Γάλλους. Η mission, θα λέγαμε δεν εξετελέσθη!
Κοσμικός καθολικισμός
Το ζήτημα του πώς εκλαμβάνουν οι Γάλλοι τους εαυτούς τους δεν περιορίζεται στην ιστορία αλλά έχει σχέση και με το παρόν. Ενώ η αφομοίωση των ιθαγενών στους τρόπους των αποικιοκρατών Γάλλων ήταν κεντρικό στο γαλλικό αποικιακό πρόγραμμα, αυτή η λογική έχει στοιχειώσει τους Γάλλους αφότου μερικώς αποσύρθηκαν από τις αποικίες και ανακάλυψαν ότι Αφρικανοί, Άραβες και Ινδοκινέζοι, ανάμεσα σε άλλους, δεν είναι ‘αφομοιώσιμοι’ στους τρόπους των ‘Γάλλων’. Φαίνεται ότι μόνο οι Γερμανοί, οι Ρώσοι, οι Ισπανοί, οι Ιταλοί και βέβαια οι Ούγγροι μετανάστες στη Γαλλία μπορούν να αφομοιωθούν στη γαλλική κοινωνία, αλλά όχι οι πιο σκουρόχρωμοι και ιδίως οι μη χριστιανοί μετανάστες.
Η σφαγή των γάλλων αλγερινών που διέπραξε η γαλλική αστυνομία τον Οκτώβρη του 1961, η οποία με βεβαιότητα αντλούσε έμπνευση από τις ‘πτήσεις θανάτου’, ειδικότητα του γαλλικού στρατού στην Αλγερία και τη Μαδαγασκάρη, είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία πάνω από 200 μουσουλμάνων διαδηλωτών (κάποιοι υπολογίζουν 400) που πυροβολήθηκαν ή πετάχτηκαν στον Σικουάνα.
Η κυριαρχούμενη από την καθολική κουλτούρα γαλλική κυβέρνηση αναγνώρισε μόλις το 1998 ότι η αστυνομία σκότωσε 40 από τους 200 με 400 γαλλομουσουλμάνους. Θύματα της κυριαρχούμενης από την καθολική κουλτούρα γαλλικής κυβέρνησης βλέπουν τέτοιες βάρβαρες και στυγνές πράξεις ως βασικό στοιχείο της γαλλοκαθολικής κουλτούρας, στην πραγματικότητα ως το καθοριστικό της στοιχείο. Και αυτό δεν περιορίζεται μόνο στους γαλλομουσουλμάνους (οι γαλλικές αποικιοκρατικές αρχές εφηύραν τον όρο ‘Français musulmans’ στην Αλγερία του 19ου αιώνα για να απαιτήσουν νομικά από τους Αλγερινούς να αποκηρύξουν τον ‘ισλαμικό νόμο’, συμπεριλαμβανομένης της πολυγαμίας, ώστε να αποκτήσουν πλήρη γαλλική υπηκοότητα), καθώς και οι γαλλοεβραίοι αντιλαμβάνονται τον γαλλοκαθολικό αντισημιτισμό ως κεντρικό χαρακτηριστικό της γαλλοκαθολικής κουλτούρας.
Άλλωστε, οι γαλλοεβραίοι είχαν υποβληθεί από τον Ναπολέοντα το 1806 σε ένα παρόμοια γρήγορο -ή μήπως ήταν καθολικό- τεστ με το οποίο όφειλαν να κατευνάσουν τους φόβους του ότι οι εβραϊκοί νόμοι για την πολυγαμία και το διαζύγιο, που συγκρούονταν με τους γαλλικούς κρατικούς νόμους, δεν θα ακολουθούνταν ως προϋπόθεση για την εβραϊκή χειραφέτηση. Φυσικά αυτοί οι κρατικοί νόμοι απλά συνέβη να ευθυγραμμίζονται με τις καθολικές επιταγές της μονογαμίας, αλλά όχι με την εβραϊκή πολυγαμία. Ωστόσο οι Γάλλοι συνεχίζουν να βλέπουν και να παρουσιάζονται στον κόσμο και στους ίδιους ως ευαίσθητοι και μελαγχολικοί εραστές, ενεργοί πολιτικά διανοούμενοι και υπερασπιστές της εκκοσμίκευσης, ή ‘laïcité’!
Ακριβώς αυτό το τελευταίο αποτελεί κομμάτι επίσημων και ανεπίσημων ρατσιστικών και σεκταριστικών εκστρατειών από τους κυρίαρχους γαλλοκαθολικούς, ‘laïcs’ [κοσμικούς] φυσικά, ενάντια στους γαλλομουσουλμάνους, για να μην αναφέρουμε τους μουσουλμάνους εκτός Γαλλίας. Οι γαλλομουσουλμάνοι θεωρούνται κατά κάποιον τρόπο ότι έχουν γεωγραφικές, θρησκευτικές και πολιτισμικές καταβολές εκτός Γαλλίας, κάτι για το οποίο δεν κατηγορήθηκαν ποτέ γάλλοι πολίτες ιταλικής, γερμανικής, ρωσικής, ισπανικής ή ουγγρικής καταγωγής.
Αν και οι γαλλοκαθολικοί επέμεναν ότι οι μουσουλμάνοι και εβραίοι Αλγερινοί όφειλαν να γίνουν Γάλλοι στην υπό γαλλική διοίκηση Αλγερία (οι γαλλοεβραίοι αλγερινής καταγωγής θεωρείται ότι είχαν κάνει επιτυχώς αυτή τη μετάβαση από το 1870 με το διάταγμα Crémieux που τους μετέτρεπε νομικά από αλγερινούς σε γάλλους πολίτες, συνθήκη που αργότερα ανακλήθηκε από το συνεργαζόμενο με τους Ναζί καθεστώς του Βισύ κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αποκαλύπτοντας την ισχνότητα της γαλλοκαθολικής ανεκτικότητας), οι ίδιοι γαλλοκαθολικοί θα επέμεναν ότι ο γαλλικός πληθυσμός αλγερινής καταγωγής στη Γαλλία όφειλε επίσης να αφομοιωθεί σε κάποια φαντασιακή γαλλικότητα που είναι υποτιθέμενα κοσμική ή ‘laïc’ και με βεβαιότητα όχι χριστιανική.
Είναι αμφίβολο αν οι Βρετόνοι, οι Κορσικανοί ή οι Βάσκοι και οι Αλσατοί -αυτοί οι τελευταίοι θεωρούνταν από τον Προέδρο Νικολά Σαρκοζί το 2011 ότι ζουν ακόμη στη Γερμανία- έχουν ήδη αφομοιωθεί εντελώς σε αυτή την υποθετική γαλλικότητα ή αν ακόμη περιμένουν νέες οδηγίες.
Οι αξίες της δημοκρατίας
Μετά την επίθεση στα γραφεία του περιοδικού Charlie Hebdo από δύο γαλλομουσουλμάνους, και την επίθεση σε ένα γαλλοεβραϊκό σουπερμάρκετ από έναν τρίτο (η γεωγραφική προέλευση των γονιών αυτών των ατόμων προσδιορίστηκε άμεσα από τα γαλλικά ΜΜΕ ως εγγενής αν όχι κεντρική των εγκλημάτων τους), ο πρώην γάλλος πρόεδρος ουγγροκαθολικής καταγωγής Νικολά Σαρκοζί (ο παππούς του από την πλευρά του πατέρα του είναι ελληνοεβραίος που μεταστράφηκε στον καθολικισμό), πρότεινε «να εξοριστεί κάθε [γαλλομουσουλμάνος] ιμάμης που υποστηρίζει θέσεις οι οποίες δεν σέβονται τις αξίες της δημοκρατίας (republic)”.
Δεν είναι σαφές αν ο Σαρκοζί θα συμφωνούσε με όσους θα πρότειναν να εξοριστεί στην Ουγγαρία ή στην Ελλάδα αν υιοθετούσε θέσεις «που δεν σέβονται τις αρχές της δημοκρατίας». Παραμένει επίσης ασαφές αν η ίδια μοίρα θα πρέπει να περιμένει και τους γαλλοκαθολικούς ιερείς και τους γαλλοεβραίους ραβίνους αν θεωρηθούν ασεβείς σε τέτοιες αξίες, παρόλο που ίσως, αν η συνθήκη των εβραίων υπό το καθεστώς Βισύ μπορεί να δώσει κάποια ένδειξη, δεν θα υπάρξει λύπηση ούτε για τους ραβίνους.
Αντίθετα με την αυτοεικόνα των περισσότερων γαλλοκαθολικών, το πρόβλημα της σύγχρονης κυρίαρχης γαλλοκαθολικής (laïc) κουλτούρας είναι, αν μη τι άλλο, η έλλειψη εκλέπτυνσης. Ο γαλλικός ρατσισμός συχνά εκφράζεται με τον πλέον στυγνό τρόπο χωρίς λειάνσεις και ευφημισμούς. Σε αυτό το θέμα, οι Γάλλοι είναι διαφορετικοί από τους ομοίους τους σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ο ρατσισμός συχνά συγκαλύπτεται με μια πιο κοινωνικά αποδεκτή γλώσσα που κρύβει πίσω της την ίδια ρατσιστική στυγνότητα. Η στυγνότητα του γαλλοκαθολικού ρατσισμού, ωστόσο, μοιάζει περισσότερο με τον ισραηλοεβραϊκό ρατσισμό, που επίσης συχνά δεν ακολουθεί περιφράσεις και γλωσσικές καλαισθησίες.
Οι πολιτικές και τα εγκλήματα της γαλλικής κυβέρνησης στο Μαλί, τη Λιβύη και το Αφγανιστάν, για να αναφέρουμε απλά τρία από τα πιο επιφανή πεδία γαλλικής στρατιωτικής επέμβασης, συνεχίζονται. Όταν τα γαλλικά στρατεύματα το 2011 άνοιξαν πυρ σε ένα ΙΧ σκοτώνοντας τρεις πολίτες στο Αφγανιστάν, οι δύο από τους οποίους ήταν μια έγκυος και ένα παιδί, ο γάλλος Υπουργός Άμυνας Gerard Longuet εξέφρασε τη «βαθιά οδύνη του» για τους θανάτους, τονίζοντας ωστόσο ότι οι στρατιώτες ενεργούσαν σε αυτοάμυνα καθώς το αυτοκίνητο «αρνήθηκε να σταματήσει παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις».
Συνεχίζεται επίσης η γαλλική υποστήριξη σε σύρους τζιχαντιστές, που περιλαμβάνουν διευκολύνσεις, αν όχι ενθάρρυνση, από πλευράς των Γάλλων και του ΝΑΤΟ προς γαλλομουσουλμάνους για να προσχωρήσουν στις μάχες στη Συρία, παρά τον τρόμο που εκφράζουν επίσημα οι γαλλοκαθολικοί για την άνοδο της οργάνωσης του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και της Συρίας (ISIS) και την πρακτική των αποκεφαλισμών. Ίσως οι γαλλομουσουλμάνοι συμμετέχοντες στον ISIS παραφομοίωσαν τη γαλλοκαθολική κουλτούρα, ιδίως σε σχέση με την έλλειψη ανεκτικότητας και τους αποκεφαλισμούς, καθώς για το γαλλικό κράτος η ‘laïc’ πρακτική της κεφαλικής ποινής με γκιλοτίνα συνεχίστηκε μέχρι το 1977, με τελευταίο θύμα της, συμπτωματικά, έναν γαλλομουσουλμάνο εγκληματία.
Ποιοι πρέπει να αφομοιωθούν;
Αυτή η Γαλλία είναι η Γαλλία που κατηγορεί τον μουσουλμανικό πληθυσμό της ότι αρνείται να αφομοιωθεί στους τρόπους της, αλλά δεν αναρωτιέται ποτέ γιατί δεν θα μπορούσε αυτή να αφομοιωθεί στους τρόπους του, καθώς οι γαλλομουσουλμάνοι είναι εξίσου κομμάτι της Γαλλίας όσο και οι γαλλοκαθολικοί, και καθώς η Γαλλία δεν είναι πλέον αποκλειστική ιδιοκτησία των γαλλοκαθολικών για να πράττουν όπως νομίζουν. Ίσως οι γαλλοκαθολικοί (ή μήπως πρέπει να τους αποκαλούμε Γαλάτες;) μπορούν να μάθουν κάτι για την ανεκτικότητα από τους γαλλομουσουλμάνους.
Άλλωστε, οι γαλλομουσουλμάνοι είναι αυτοί που αντέχουν και συνεχίζουν να ανέχονται όσο καλύτερα μπορούν τον εδώ και δεκαετίες ρατσισμό και έλλειψη ανεκτικότητας των γαλλοκαθολικών. Θα μπορούσαν με τη σειρά τους οι γαλλοκαθολικοί να μάθουν να ανέχονται την ανεκτικότητα των γαλλομουσουλμάνων; Όσο σοκαριστικό και αν είναι αυτό το τελευταίο για τους γαλλοκαθολικούς και σεκταριστικούς ρατσιστές (που φυσικά είναι ‘laïcs’), αυτοί οι ίδιοι δεν θεώρησαν ποτέ σοκαριστικό όταν, ως αποικιοκρατική μειονότητα ανάγκαζαν την πλειονότητα των αποικιοκρατούμενων να αφομοιωθούν στους τρόπους τους, όποιοι κι αν είναι αυτοί φυσικά.
Δεν μπορεί να είναι κανείς σίγουρος αν κατά τη διαδικασία αφομοίωσής τους οι γαλλομουσουλμάνοι οφείλουν να υιοθετήσουν τα βασανιστήρια και τις φονικές μεθόδους των γαλλοκαθολικών, καθώς και την ‘laïc’ έλλειψη ανεκτικότητάς τους. Αν όντως αυτό είναι το ζητούμενο, οι μόνοι τρεις επιτυχώς αφομοιωμένοι γαλλομουσουλμάνοι δεν είναι άλλοι από τους Cherif και Said Kouachi, τους αδερφούς που επιτέθηκαν στο Charlie Hebdo, και τον Amedy Coulibaly, που επιτέθηκε στο εβραϊκό σουπερμάρκετ.
Ήταν εντυπωσιακό ότι η γαλλική κυβέρνηση αρνήθηκε να αναγνωρίσει τον υψηλό βαθμό αφομοίωσης των γάλλων αδερφών Kouchi και ζήτησε από την αλγερινή κυβέρνηση να θαφτούν στην Αλγερία, χώρα που ποτέ δεν είχαν επισκεφτεί, παρά στη Γαλλία όπου αφομοιώθηκαν με παραδειγματικό τρόπο. Η αλγερινή κυβέρνηση αρνήθηκε φυσικά να θαφτούν δυο Γάλλοι στο έδαφός της. Η Γαλλία πήρε την ίδια απάντηση και από την κυβέρνηση του Μαλί, που αρνήθηκε το αίτημα της γαλλικής κυβέρνησης να της σταλεί για ταφή η σωρός του γάλλου πολίτη Coulibaly.
Παρά την τρομακτική μεγαλειότητα των πράξεων των τριών αντρών, τα εγκλήματά τους παραμένουν αριθμητικά ταπεινά και άχρωμα σε σχέση με τις μακράν πιο στυγνές γαλλοκαθολικές και ‘laïc’ θηριωδίες σε πολλά μέρη του πλανήτη που αγγίζουν διαστάσεις γενοκτονίας. Αν ωστόσο οι αδερφοί Kouachi και ο Coulibaly ζούσαν, θα χρειάζονταν ακόμη πολλά μαθήματα στυγνότητας και βίαιης έλλειψης ανεκτικότητας πριν να αφομοιωθούν πλήρως στην πραγματική καθολική και laïc γαλλικότητα.
Οι υπόλοιποι γαλλομουσουλμάνοι συνεχίζουν να αντιστέκονται στην αφομοίωση στην καθολική και ‘laïc’ γαλλικότητα και συνεχίζουν να αρνούνται να ακολουθήσουν το παράδειγμα έλλειψης ανεκτικότητας των γαλλοκαθολικών και ‘laïc’ρατσιστών και των λίγων μουσουλμάνων μιμητών τους. Για την πλειονότητα των γαλλομουσουλμάνων, η απάντηση σε αυτές τις γαλλοκαθολικές και laïc προσκλήσεις στην αφομοίωση είναι ένα σαφές ‘ευχαριστώ, δεν θα πάρω’, ή στην εκλεπτυσμένη γλώσσα των Γάλλων ‘Merci, très peu pour nous!’
Πρόσφατα σχόλια