Η αποικιοκρατία είναι σύστημα, του Ζαν Πολ Σαρτρ

---

Οι νεοαποικιοκρατες θεωρουν οτι υπαρχουν καποιοι καλοι αποικιοκρατες και καποιοι πολυ σατανικοι, και οτι φταινε οι δευτεροι για το γεγονος οτι η κατασταση των αποικιων εχει επιδεινωθει.

Η συγχυση αυτη βασιζεται στα ακολουθα: σας πηγαινουν σε μια περιηγηση στην Αλγερια, σας δειχνουν υποχρεωτικα την ακραια φτωχεια των ανθρωπων, σας λενε για την ταπεινωση που υποφερουν οι Μουσουλμανοι στα χερια των σατανικων αποικιοκρατων. Και στην συνεχεια οταν εχετε πραγματικα εξοργιστει, προσθετουν: «αυτος ειναι ο λογος που εξηγει γιατι οι καλυτεροι Αλγερινοι εχουν παρει τα οπλα· δεν αντεχαν αλλο». Εαν συνεχισουν με τον σωστο τροπο, επιστρεφετε στο σπιτι σας πεπεισμενοι:

Πρωτον, οτι το Αλγερινο προβλημα ειναι πρωτα απ’ολα οικονομικο. Ειναι ενα ζητημα παροχης, μεσω νομικων μεταρρυθμισεων, τροφης για εννεα εκατομμυρια ανθρωπους.

Δευτερον, στην συνεχεια, οτι το προβλημα ειναι κοινωνικο: οι αριθμοι των σχολειων και των γιατρων πρεπει να αυξηθει.

Τριτον, οτι προβλημα ειναι, τελικα, ψυχολογικο: θυμαστε τον De Man και το «κομπλεξ κατωτεροτητας» της εργατικης ταξης. Ειχε ανακαλυψει ταυτοχρονα το κλειδι για τον «ιθαγενη χαρακτηρα»: κακομεταχειρισμενος, υποσιτισμενος, αναφαλβητος, ο Αλγερινος εχει ενα κομπλεξ κατωτεροτητας στην σχεση του με τους αφεντες του. Με την δραση επι των τριων αυτων παραγοντων θα καθησυχαστει: εαν εχει αρκετη τροφη ωστε να ικανοποιησει την πεινα του, εαν εχει εργασια και μπορει να διαβαζει, δεν θα υποφερει πλεον την ντροπη πως ειναι υπ-ανθρωπος και θα ανακαλυψει ξανα την παλια Γαλλο-Μουσουλμανικη αδελφοτητα.

 

Αλλα πανω απ’ ολα να μην βαλουμε την πολιτικη σε αυτα. Η πολιτικη ειναι αφηρημενη: τι σημασια εχει το δικαιωμα στην ψηφο αν πεθαινεις απο την πεινα; Εκεινοι που ερχονται για να μας πουν για ελευθερες εκλογες, για την Συνταγματικη Συνελευση, για την Αλγερινη ανεξαρτησια, ειναι αγκιτατορες ή ταραχοποιοι που συσκοτιζουν μονο το θεμα.

Αυτο ειναι το επιχειρημα. Σε ολα αυτα οι εκπροσωποι του FLN εχουν απαντησει: «ακομη κι αν ειμασταν ευτυχισμενοι κατω απο τις Γαλλικες ξιφολογχες, θα πολεμουσαμε». Εχουν δικιο. Και πραγματι πρεπει να παει κανεις παραπερα απ’ αυτους: κατω απο τις Γαλλικες ξιφολογχες, δεν μπορουν παρα να ειναι δυστυχισμενοι. Αληθευει οτι η πλειοψηφια των Αλγερινων ζουν κατω απο ανυποφορη φτωχεια· αλλα αληθευει επισης οτι οι απαραιτητες μεταρρυθμισεις δεν μπορουν να εφαρμοστουν ουτε απο καλους αποικιοκρατες ουτε απο την ιδια την Γαλλια, εφοσον προτιθεται να διατηρησει την κυριαρχια της στην Αλγερια. Οι μεταρρυθμισεις αυτες αφορουν τους ιδιους τους Αλγερινους και μονο, οταν εχουν πια κατακτησει την ελευθερια τους.

Το γεγονος ειναι οτι η αποικιοκρατια δεν ειναι ουτε μια σειρα τυχαιων περιστατικων ουτε το στατιστικο αποτελεσμα χιλιαδων ατομικων επιλογων. Ειναι ενα συστημα που τεθηκε σε εφαρμογη στα μισα του δεκατου ενατου αιωνα περιπου, αρχισε να καρποφορει το 1880 περιπου, αρχισε να παρακμαζει μετα τον Πρωτο Παγκοσμιο Πολεμο, και στρεφεται σημερα εναντια στο αποικιοκρατικο εθνος.

Αυτο ειναι που θα ηθελα να σας δειξω σχετικα με την Αλγερια, η οποια ειναι, αλιμονο, το σαφεστερο και πιο ευαναγνωστο παραδειγμα του αποικιοκρατικου συστηματος. Θα ηθελα να σας δειξω την ισχυ του αποικιοκρατικου συστηματος, την εσωτερικη του αναγκαιοτητα, τον τροπο με τον οποιο σκοπευε να μας οδηγησει εκει ακριβως που βρισκομαστε τωρα, και τον τροπο με τον οποιο οι αγνοτερες των προθεσεων, εαν εμπλακουν στον κολασμενο αυτο κυκλο, διαφθειρονται μεμιας.

Γιατι δεν αληθευει οτι υπαρχουν καλοι αποικιοκρατες[1] και αλλοι που ειναι σατανικοι. Υπαρχουν αποικιοκρατες και αυτο ειναι ολο.

Οταν το κατανοησουμε αυτο, θα καταλαβουμε γιατι εχουν δικιο οι Αλγερινοι να επιτιθενται, πρωτα απ’ ολα πολιτικα, σε αυτο το οικονομικο, κοινωνικο και πολιτικο συστημα και γιατι η απελευθερωση τους, και επισης εκεινη της Γαλλιας, μπορει να επιτευχθει μονο μεσω της καταστροφης της αποικιοκρατιας.

Το συστημα δεν επιβληθηκε απο μονο του. Στην πραγματικοτητα ουτε η μοναρχια του Ιουλιου ουτε η Δευτερη Δημοκρατια πραγματικα δεν ηξεραν τι να κανουν με την κατακτημενη Αλγερια.

Σκεφτηκαν να την μετατρεψουν σε αποικια εποικων. Ο Bugeaud σκεφτηκε μια «Ρωμαϊκου τυπου» αποικηση. Τεραστιες εκτασεις θα δινονταν στους αποστρατευμενους στρατιωτες της Στρατιας της Αφρικης. Η προταση του δεν εισακουστηκε.

Ηθελαν να διοχετευσουν στην Αφρικη τους πλεοναζοντες πληθυσμους των Ευρωπαϊκων χωρων, τους φτωχοτερους αγροτες της Γαλλιας και της Ισπανιας· για τον «συρφετο» αυτο δημιουργηθηκαν μερικα χωρια γυρω απο το Αλγερι, την Κωνσταντια και το Οραν. Οι περισσοτεροι απο αυτους αποδεκατιστηκαν απο ασθενειες.

Μετα το 1848 επιχειρησαν να εγκαταστησουν – θα ηταν καλυτερο να πω «προσθεσουν» – ανεργους εργατες, η παρουσια των οποιων ανησυχουσε τις «δυναμεις του νομου και της ταξης». Απο τους 20.000 χειρωνακτες που μεταφερθηκαν στην Αλγερια, η πλειοψηφια αφανιστηκε απο τον πυρετο και την χολερα· οι επιζησαντες καταφερναν να επαναπατριστουν.

Στην τροπη αυτη ο αποικιοκρατικος σχεδιασμος παραμεινε διστακτικος. Πηρε σαφεστερη μορφη κατα την διαρκεια της Δευτερης Αυτοκρατοριας, ως αποτελεσμα του βιομηχανικου και εμπορικου επεκτατισμου. Μια μετα την αλλη, δημιουργηθηκαν οι μεγαλες αποικιοκρατικες εταιρειες:

 

1863:   SocietedeCreditFoncieretdeBanque (Τραπεζικη και Κτηματομεσιτικη Πιστωτικη Εταιρεια)·

 

1865:   Societe Marseillaise de Credit (Πιστωτικη Εταιρεια Μασσαλιας)·

 

Compagnie des Minerais de fer de Mokta (Εταιρεια Μεταλλευματων Mokta)·

 

Societe Generale des Transports maritimes a vapeur (Εταιρεια Γενικων Ατμοπλοϊκων Μεταφορων).

 

Την φορα αυτη ηταν ο καπιταλισμος ο ιδιος που εγινε αποικιοκρατης. Ο Jules Ferry θα γινονταν ο θεωρητικος του νεου αυτου αποικιοκρατισμου:

 

Ειναι στα συμφεροντα της Γαλλιας, η οποια ηταν παντα πλημμυρισμενη με κεφαλαια και τα εχει εξαγει σε χωρες του εξωτερικου σε σημαντικες ποσοτητες, να αναλογιστει το αποικιοκρατικο ερωτημα απο αυτη την γωνια. Για χωρες σαν την δικη μας οι οποιες, απο την φυση της βιομηχανιας τους ακριβως, μελλουν να ειναι μεγαλοι εξαγωγεις, το ερωτημα αφορα ακριβως τα σημεια πωλησης… Οπου υπαρχει η πολιτικη επικυριαρχια, υπαρχει επισης η επικυριαρχια στα προϊοντα, η οικονομικη επικυριαρχια.

Βλεπετε λοιπον, οτι δεν ηταν ο Λενιν που ορισε πρωτος τον αποικιοκρατικο ιμπεριαλισμο· ηταν ο Jules Ferry, εκεινη η «σπουδαια φιγουρα» της Τριτης Δημοκρατιας.

Και βλεπετε επισης οτι ο υπουργος αυτος ειναι συμφωνος με τον fellagha[2] του 1956: διακηρυττε η «πολιτικη πρωτα!» την οποια θα αναλαμβαναν εναντια στους αποικιοκρατες τρια τεταρτα του αιωνα αργοτερα.

Πρωτα απ’ ολα κατατροπωστε την αντισταση, διαστρεβλωστε την ρητορικη της, υποταξτε, τρομοκρατηστε. Μονο τοτε θα εφαρμοστει το οικονομικο συστημα.

Και απο τι αποτελειται αυτο; Την δημιουργια βιομηχανιων στην κατεκτημενη χωρα; Καθολου· το κεφαλαιο απο το οποιο η Γαλλια εχει «πλημμυρισει» δεν θα επενδυθει στις υπαναπτυκτες χωρες· τα κερδη θα ειναι αβεβαια, τα εσοδα θα αργησουν πολυ να εισπραχθουν· τα παντα πρεπει να κατασκευαστουν, να εξοπλιστουν. Και, ακομη κι αν αυτο μπορουσε να συμβει, ποιο θα ηταν το νοημα στην δημιουργια ανταγωνισμου για την παραγωγη της Γαλλιας; Ο Ferry ειναι εξαιρετικα σαφης: το κεφαλαιο δεν θα εγκαταλειψει την Γαλλια, θα επενδυθει απλα σε νεες βιομηχανιες οι οποιες θα πουλησουν τα κατασκευασμενα προϊοντα τους στην αποικιοκρατουμενη χωρα. Το αμεσο αποτελεσμα ηταν η εγκαινιαση της Ενωσης Δασμων (1884). Η Ενωση αυτη υφισταται ως σημερα: διασφαλιζει οτι η βιομηχανια της Γαλλιας, παραλυμενη στην διεθνη αγορα απο ιδιαιτερα ψηλες τιμες, διατηρει το μονοπωλιο της Αλγερινης αγορας.

Αλλα σε ποιον τοτε ανεμενε η νεα αυτη βιομηχανια να πουλησει τα προϊοντα της; Στους Αλγερινους; Αδυνατον: που θα εβρισκαν τα χρηματα για να τα αγορασουν; Συνεπακολουθο του αποικιοκρατικου αυτου ιμπεριαλισμου ειναι οτι η καταναλωτικη δυναμη πρεπει να δημιουργηθει στις αποικιες. Και, σαφως, ειναι οι εποικοι που θα ωφεληθουν απο ολα τα προνομια και που θα μετατραπουν σε δυνητικους αγοραστες. Ο εποικος ειναι πανω απ’ ολα ενας τεχνητος καταναλωτης, δημιουργημενος στο εξωτερικο απο τον καπιταλισμο που αναζητει νεες αγορες.

Απο τις αρχες του 1900 ηδη, ο Peyerimhoff τονισε το νεο αυτο χαρακτηριστικο της «επισημης» αποικιοκρατιας: «Αμεσα ή οχι, η ιδιοκτησια του εποικου του εχει δωθει δωρεαν απο το Κρατος ή εχει δει παραχωρησεις να του προσφερονται σε καθημερινη βαση. Μπροστα στα ματια του η κυβερνηση εχει κανει θυσιες για ατομικα συμφεροντα κατα πολυ μεγαλυτερα απο εκεινα στα οποια θα συναινουσε σε παλιοτερες πληρως ανεπτυγμενες χωρες».

Εδω η δευτερη πλευρα του αποικιοκρατικου διπτυχουν φανερωνεται ξεκαθαρα: προκειμενου να ειναι αγοραστης, ο εποικος πρεπει να ειναι πωλητης. Σε ποιον θα πουλαει; Στους ανθρωπους στην Γαλλικη ενδοχωρα. Και τι μπορει να πουλησει χωρις βιομηχανια; Διατροφικα προϊοντα και πρωτες υλες. Την φορα υπο την αιγιδα του Υπουργου Ferry και του θεωρητικου Leroy – Beaulieu, το αποικιοκρατικο status εδραιωνεται.

Και ποιες ειναι οι «θυσιες» που το Κρατος κανει για τον εποικο, τον ανθρωπο αυτο, τον λατρεμενο των θεων και των εξαγωγεων; Η απαντηση ειναι απλη: θυσιαζει την ιδιοκτησια των Μουσουλμανων για αυτον.

Γιατι τυχαινει ετσι πως, για την ακριβεια, το φυσικο προϊον της αποικιοκρατουμενης χωρας καλλιεργειται στην γη και οτι η γη αυτη ανηκει στον «ιθαγενη» πληθυσμο. Σε καποιες αραιοκατοικημενες περιοχες, με μεγαλα ακαλλιεργητα εδαφη, η υφαρπαγη της γης ειναι λιγοτερο προφανης: αυτο που βλεπετε ειναι στρατιωτικη κατοχη και εξαναγκαστικη κατοχη. Αλλα στην Αλγερια, οταν εφθασαν τα Γαλλικα στρατευματα, ολη η ευφορη γη ηταν καλλιεργημενη. Η ετσι αποκαλουμενη αναπτυξη βασιστηκε ετσι σε μια λεηλασια των κατοικων που κρατησε εναν αιωνα. Η ιστορια της Αλγεριας ειναι η προοδευτικη συσσωρευση της Ευρωπαϊκης ιδιοκτησιας γης εις βαρος της Αλγερινης ιδιοκτησιας.

Και καθε μεθοδος ηταν θεμιτη.

Στην αρχη η ελαχιστοτερη εκδηλωση αντιστασης χρησιμοποιηθηκε ως δικαιολογια κατασχεσης ή επισχεσης. Ο Bugeaud θα ελεγε: «Η γη πρεπει να ειναι ευφορη· ελαχιστη σημασια εχει το σε ποιον ανηκει».

Η εξεγερση του 1871 ηταν πολυ χρησιμη· εκατονταδες χιλιαδων εκταριων παρθηκαν απο τους αφανισμενους.

Αλλα υπηρχε η πιθανοτητα οτι αυτο δεν θα αρκουσε. Ετσι αποφασισαμε να προσφερουμε ενα ελκυστικο δωρο στους Μουσουλμανους· τους δωσαμε τον ποινικο μας κωδικα.

Και γιατι ολη αυτη η γενναιοδωρια; Επειδη η φυλετικη ιδιοκτησια ηταν συνηθως συλλογικη και εμεις θελαμε να την τεμαχισουμε ωστε να επιτρεψουμε στους κερδοσκοπους της γης να την εξαγορασουν κομματι κομματι.

Το 1873, οι ελεγκτες επιτροποι ανελαβαν την αποστολη της μετατροπης των αχανων κοινων κτηματων σε ενα παζλ ατομικων ιδιοκτησιων. Με καθε κληρονομια εφτιαξαν μετοχες οι οποιες προσφερθηκαν σε καθε σχετιζομενο. Καποιες απο αυτες τις μετοχες ηταν εικονικες. Στο douar του Χαραρ, ο ερευνητης επιτροπος βρηκε 55 δικαιουχους για 8 εκταρια.

Αρκουσε η διαφθορα ενος απο αυτους τους δικαιουχους και θα απαιτουσε μεριδιο. Η μακροχρονη και συγκεχυμενη Γαλλικη διαδικασια κατεστρεψε ολους τους συνιδιοκτητες· οι χρηματιστες των Ευρωπαϊκων αγορων αγορασαν τοτε το συνολο των μετοχων απο αυτους για ψιχουλα.

Αληθευει οτι στις δικες μας περιοχες εχουμε δει φτωχους αγροτες, κατεστραμμενους απο την συσσωρευση της γης και την μηχανοποιηση, να πωλουν τα κτηματα τους και να ενωνονται με το αστικο προλεταριατο. Αλλα τουλαχιστον ο αδυσωπητος αυτος νομος του καπιταλισμου δεν συνοδευθηκε απο την κλοπη με την ακριβεστερη εννοια του ορου. Εδω, προμελετημενα, με κυνισμο, επεβαλλαν εναν ξενο κωδικο στους Μουσουλμανους επειδη γνωριζαν οτι ο κωδικας αυτος δεν μπορουσε να εφαρμοστει σε αυτους και οτι δεν θα ειχε αλλη συνεπεια απο την καταστροφη των εσωτερικων δομων της Αλγερινης κοινωνιας. Αν ο σχεδιασμος τους συνεχιζονταν στον εικοστο αιωνα με την τυφλη αναγκαιοτητα του νομου των οικονομικων, αυτο οφειλεται στο γεγονος οτι το Γαλλικο Κρατος ειχε κτηνωδως και τεχνηεντως δημιουργησει τις συνθηκες του καπιταλιστικου φιλελευθερισμου σε μια γεωργικη και φεουδαρχικη χωρα. Αυτο δεν εμποδισε τους ρητορες στην ΕθνοΣυνελευση, πολυ προσφατα, απο το να κομπαζουν πως η εξαναγκασμενη υιοθεσια του ποινικου κωδικα μας απο την Αλγερια αποτελει «ενα απο τα πλεονεκτηματα του Γαλλικου πολιτισμου».

Εδω τα αποτελεσματα του σχεδιασμου:

Το 1850, τα εδαφη των εποικων ηταν 115.000 εκταρια. Το 1900, ηταν 1.600.000· το 1950, ηταν 2.703.000.

Σημερα, 2.703.000 εκταριων ανηκουν σε Ευρωπαιους ιδιοκτητες· στο Γαλλικο Κρατος ανηκουν 11 εκατομμυρια στην μορφη της «Κρατικα-ιδιοκτητης γης»· 7 εκατομμυρια εκταρια εχουν αφεθει στους Αλγερινους. Εν ολιγοις, εχει χρειαστει ενας μολις αιωνας για την εξωση τους απο τα δυο τριτα της γης τους. Ο συσσωρευτικος νομος, επιπλεον, εν μερει στραφηκε εναντιον των μικρων εποικιστων. Σημερα, για 6.000 γαιοκτημονες τα ακαθαριστα γεωργικα εσοδα ξεπερνουν τα 10 εκατομμυρια φραγκα· καποιοι απο αυτους φθανουν στα 1.000 εκατομμυρια. Το αποικιοκρατικο συστημα εχει τεθει σε εφαρμογη: το Γαλλικο Κρατος δινει την Αραβικη γη στους εποικους ωστε να δημιουργησει σε αυτους μια καταναλωτικη δυναμη που θα επιτρεψει στους Γαλλους βιομηχανους να τους πουλησουν τα προϊοντα τους· οι εποικοι πωλουν τα φρουτα της κλεμμενης αυτης γης στις αγορες της Γαλλιας.

Απο το σημειο αυτο και μετα, το συστημα αυτοτροφοδοτειται· λειτουργει απροσκοπτα· θα παρατηρησουμε ολες τις συνεπειες του και θα τις δουμε να γινονται ολο και πιο φορτικες.

Πρωτα, με την Γαλλοποιηση και τον τεμαχισμο της ιδιοκτησιας, η δομη της παλιας φυλετικης κοινωνιας διασπαστηκε χωρις να αντικατασταθει με κατι αλλο. Η καταστροφη του πλαισιου αυτου ενθαρρυνθηκε συστηματικα: πρωτα γιατι κατεστειλλε τις δυναμεις της αντιστασης και αντικατεστησε την συλλογικη ισχυ με μια χουφτα ατομων· στην συνεχεια επειδη δημιουργησε εργασια (τουλαχιστον στον βαθμο που αγροτικη καλλιεργεια δεν ηταν μηχανοποιημενη). Η εργατικη αυτη δυναμη μονο αντισταθμιζει τα μεταφορικα εξοδα, διατηρει απο μονη της τα περιθωρια κερδους των αποικιοκρατικων εταιρειων εναντι των οικονομιων στην Γαλλια οπου τα παραγωγικα εξοδα μειωνονται διαρκως. Ετσι η αποικιοκρατια εχει μετατρεψει τον Αλγερινο πληθυσμο σε ενα τεραστιο γεωργικο προλεταριατο. Εχει ειπωθει για τους Αλγερινους οτι ειναι οι ιδιοι ανθρωποι με εκεινους του 1830 και οτι εργαζονται στην ιδια γη· μονο που αντι να τους ανηκει, ειναι τωρα οι σκλαβοι εκεινων που την υφαρπαξαν.

Δευτερον, εαν, τουλαχιστον, η αρχικη κλοπη δεν ηταν του αποικιοκρατικου τυπου, θα μπορουσε ισως να ελπιζει κανεις οτι η μηχανοποιημενη γεωργικη παραγωγη θα επετρεπε στους ιδιους τους Αλγερινους να αγοραζουν τα προϊοντα της γης τους φθηνοτερα. Αλλα οι Αλγερινοι δεν ειναι, ουτε και μπορουν να ειναι, οι πελατες των εποικων. Ο εποικος πρεπει να εξαγει για να πληρωσει για τις εισαγωγες του: παραγει για την Γαλλικη αγορα. Η λογικη του συστηματος τον υποχρεωνει να θυσιασει τις αναγκες του ντοπιου πληθυσμου για εκεινες των Γαλλων στην Γαλλια.

Μεταξυ του 1927 και του 1932, οι αμπελωνες αυξηθηκαν κατα 173.000 εκταρια, με το μεγαλυτερο μερος απο τα μισα να εχουν παρθει απο τους Μουσουλμανους. Ωστοσο, οι Μουσουλμανοι δεν πινουν κρασι. Στην γη αυτη που κλαπηκε απο αυτους καλλιεργουσαν σιτηρα για την Αλγερινη αγορα. Την φορα αυτη δεν τους στερησαν μονο την γη τους· καλλιεργωντας αμπελια εκει, ο Αλγερινος πληθυσμος στερηθηκε την βασικη τροφη του. Μισο εκατομμυριο εκταρια, που παρθηκαν απο την πιο ευφορη γη και αφιερωθηκαν αποκλειστικα στην καλλιεργεια αμπελιων, μειωθηκαν στο να ειναι αντιπαραγωγικα και ειναι σαν να εχουν αφανιστει εντελως για τις μαζες των Μουσουλμανων.

Και τι εγινε με τα κιτρα, που υπαρχουν σε ολα τα Μουσουλμανικα μαναβικα; Νομιζετε οτι οι fellahs τρωνε πορτοκαλια για επιδορπιο;

H συνεπεια ηταν η παραγωγη των σιτηρων να μετατοπιζεται χρονο με τον χρονο προς τον υπο-Σαχαρειο νοτο. Οι ανθρωποι ανακαλυψαν, βεβαια, οτι αυτο ηταν ενα πλεονεκτημα που προσφερθηκε απο την Γαλλια. Εαν οι καλλιεργειες μετακινηθουν νοτια, αυτο οφειλεται στο γεγονος οτι οι μηχανικοι μας εχουν αρδευσει την επαρχια ως τα ορια της ερημου. Τετοια ψεματα μπορουν να εξαπατησουν τους ευκολοπιστους ή τους αδιαφορους κατοικους της Γαλλιας, αλλα ο fellahγνωριζει πολυ καλα οτι ο νοτος δεν εχει αρδευτει. Εαν υποχρεωνεται να ζησει εκει, αυτο οφειλεται στο γεγονος οτι απωθηθηκε απο τα βορεια απο την Γαλλια, την ευεργετιδα του· η ευφορη γη βρισκεται στην πεδιαδα, γυρω απο τις πολεις· η ερημος εχει αφεθει στον εποικισμο.

Το αποτελεσμα ηταν η συνεχης επιδεινωση της καταστασης: η καλλιεργεια σιτηρων δεν εχει αυξηθει τα τελευταια 70 χρονια. Κατα την διαρκεια της περιοδου αυτης ο Αλγερινος πληθυσμος εχει τριπλασιαστει. Και αν θελησουμε να συνυπολογισουμε τον υψηλο αυτο δεικτη γεννησεων μεταξυ των πλεονεκτηματων που προσφερθηκαν στους Αλγερινους απο την Γαλλια, ας θυμομαστε οτι ειναι παντα οι φτωχοτεροι πληθυσμοι που εχουν τους υψηλοτερους δεικτες γεννησεων. Θα ζητησουμε απο τους Αλγερινους να ευχαριστησουν την χωρα μας γιατι επιτρεπει στα παιδια τους να γεννηθουν στην φτωχεια, να ζησουν σαν σκλαβοι και να πεθαινουν απο την πεινα; Για οσους θελησουν ισως να αμφισβητησουν την αληθεια αυτων, να τα επισημα στοιχεια:

 

το 1871, υπηρχαν 500 κιλα σιτηρων για καθε κατοικο·

το 1901, 400 κιλα·

το 1940, 250 κιλα·

το 1945, 200 κιλα.

 

Ταυτοχρονα η συνεπεια της συρρικνωσης των ατομικων ιδιοκτησιων ηταν η καταργηση των διαδρομων μεταφορας ζωων κτηνοτροφιας και των τελωνειακων δικαιωματων. Στον υπο-Σαχαρειο νοτο, οπου εχουν περιοριστει οι Μουσουλμανοι κτηνοτροφοι, οι αριθμοι των ζωων κτηνοτροφιας ειναι λιγο πολυ σταθεροι. Στον βορρα, εχουν εξαφανιστει.

Πριν το 1914, η Αλγερια ειχε 9 εκατομμυρια ζωων κτηνοτροφιας. Το 1950, ειχαν απομεινει 4 μολις εκατομμυρια.

Σημερα η γεωργικη παραγωγη εχει ως εξης:

 

οι Μουσουλμανοι παραγουν γεωργικα προϊοντα αξιας 48 δισεκατομμυριων φραγκων·

οι Ευρωπαιοι παραγουν γεωργικα προϊοντα αξιας 92 δισεκατομμυριων φραγκων.

 

Εννεα εκατομμυρια ανθρωποι παρεχουν το ενα τριτο της γεωργικης παραγωγης. Και ας μην ξεχναμε οτι μονο το ενα τριτο μπορει να καταναλωθει απο αυτους· το υπολοιπο πηγαινει στην Γαλλια. Ειναι κατα συνεπεια υποχρεωμενοι, με τα πρωτογονα εργαλεια τους και την αγονη γη τους, να ταϊσουν τους εαυτους τους. Απο το μεριδιο των Μουσουλμανων – μειωνοντας την εκ μερους τους καταναλωση σιτηρων σε 200 κιλα ανα ατομο – αξιας 29 δισεκατομμυριων φραγκων, πρεπει να αφαιρεθει για δικη τους χρηση. Μεταφρασμενο σε οικογενειακους προϋπολογισμους, αυτο σημαινει οτι ειναι αδυνατον – για τις περισσοτερες οικογενειες – να περιορισουν τα εξοδα τους στην διατροφη. Τα τροφιμα απορροφουν ολα τα χρηματα τους· δεν περισσευει τιποτα για ρουχισμο, στεγαση, την αγορα σπορων ή εργαλειων.

Και ο μοναδικος λογος που εξηγει την αυξανομενη αυτη φτωχοποιηση ειναι οτι η υπεροχη αποικιοκρατικη γεωργια εχει εγκατασταθει σαν καρκινος στην καρδια ακριβως της χωρας και καταβροχθιζει τα παντα.

Τριτον, η συσσωρευση ιδιοκτησιας γης οδηγει στην μηχανοποιηση της γεωργιας. Η ενδοχωρα της Γαλλιας αγαλλιαζει να πουλαει τα τρακτερ της στους εποικους. Ενω η παραγωγικοτητα των Μουσουλμανων, περιορισμενων στα αγονα εδαφη, εχει μειωθει κατα ενα πεμπτο, εκεινη των εποικων εχει αυξηθει μερα με την μερα για το δικο τους κερδος και μονο: τα αμπελια των 1 ως 3 εκταριων, οπου ο εκσυγχρονισμος των καλλιεργητικων μεθοδων ειναι δυσκολος ή και αδυνατος, παραγουν 44 εκτολιτρα ανα εκταριων. Τα αμπελια εκτασης μεγαλυτερης των 100 εκταριων παραγουν 60 εκτολιτρα ανα εκταριο.

Τωρα η μηχανοποιηση γεννα την τεχνολογικα καθοδηγημενη ανεργια: οι εργατες γης αντικαθιστανται απο μηχανες. Αυτο θα ειχε σημαντικη αλλα περιορισμενη συνεπεια αν η Αλγερια διαθετε καποια βιομηχανια. Αλλα το αποικιοκρατικο συστημα της αρνειται να εχει οποιαδηποτε. Οι ανεργοι συνωστιζονται στις πολεις οπου απασχολουνται για λιγες ημερες σε δημοσια εργα, και στην συνεχεια παραμενουν εκει, επειδη δεν ξερουν που αλλου να πανε: η απελπισμενη αυτη καθυποταξη αυξανεται χρονο με τον χρονο. Το 1953, υπηρχαν μολις 143.000 μισθωτοι υπαλληλοι επισημα καταγεγραμμενοι ως εχοντες εργαστει για περισσοτερες απο 90 ημερες, με αλλα λογια μια ημερα στις τεσσερις. Τιποτα δεν φανερωνει καλυτερα την αυξανομενη ενταση του αποικιοκρατικου συστηματος: αρχιζει καταλαμβανοντας την χωρα, στην συνεχεια υφαρπαζει την γη και εκμεταλλευεται τους πρωην ιδιοκτητες με μισθους λιμοκτονιας. Τοτε, με την μηχανοποιηση, η φθηνη αυτη εργασια παραμενει ακριβη· τελειωνει με την στερηση απο τους ιθαγενεις το δικαιωμα τους ακριβως στην εργασια. Το μονο που απομενει στους Αλγερινους να κανουν, στην δικη τους γη, σε μια εποχη μεγαλης ευημεριας, ειναι να πεθαινουν απο την πεινα.

Γνωριζουν ολοι εκεινοι στην Γαλλια που τολμουν να διαμαρτυρονται πως οι Αλγερινοι τους στερουν τις δουλειες οτι το 80 τοις εκατο απο αυτους στελνουν τους μισους μισθους τους στις οικογενειες τους, και οτι εναμιση εκατομμυριο που εχουν παραμεινει στα douar ζουν αποκλειστικα με τα χρηματα που τους στελνουν οι 400.000 αυτοι αυτοεξοριστοι; Και αυτο επισης αποτελει μια αναποφευκτη συνεπεια του συστηματος· οι Αλγερινοι υποχρεωνονται να αναζητησουν στην Γαλλια εργασιες που η Γαλλια τους αρνειται στην Αλγερια.

Για το 90 τοις εκατο των Αλγερινων, η αποικιοκρατικη εκμεταλλευση ειναι μεθοδικη και αυστηρη: εξορισμενοι απο τα εδαφη τους, περιορισμενοι σε αγονη γη, υποχρεωμενοι να εργαζονται για εξευτελιστικους μισθους, ο φοβος της ανεργιας αποθαρρυνει τις εξεγερσεις τους· οι απεργοι φοβουνται οτι απεργοσπαστες θα στρατολογηθουν απο τους ανεργους. Ως αποτελεσμα ο αποικιοκρατης ειναι βασιλιας: δεν επιστρεφει τιποτα που η πιεση απο τις μαζες εχει καταφερει να αποσπασει απο τα αφεντικα στην Γαλλια: καμια μισθολογικη αυξηση, καθολου συλλογικες συμβασεις, καθολου οικογενειακα επιδοματα, καθολου κοινωνικα συσσιτια, καμια εργατικη κατοικια. Τεσσερις τοιχοι αποξηραμενης λασπης, ελαχιστο ψωμι, μερικα συκα, δεκα ωρες εργασιας την ημερα: εδω οι μισθοι αποτελουν το ελαχιστο αναγκαιο για την ανακτηση της δυναμης για την εργασια της επομενης.

Αυτη ειναι η εικονα. Μπορουμε τουλαχιστον να βρουμε καποια ανακουφιση απο την φτωχεια αυτη που δημιουργειται συστηματικα απο τους Ευρωπαιους σφετεριστες σε εκεινα τα προνομια που χαρακτηριζονται εμμεσα μετρησιμα, στα δημοσια εργα και τα προγραμματα βελτιωσης, υγιεινης, παιδειας; Εαν διαθεταμε αυτη την παρηγορια, ισως να μπορουσαμε να διατηρησουμε καποια ελπιδα. Ισως καποιες δικονομικα επιλεγεμενες μεταρρυθμισεις… Αλλα οχι, το συστημα ειναι ανελεητο. Λογω του οτι η Γαλλια, απο την πρωτη κιολας ημερα, εχει εκδιωξει απο τα σπιτια τους και περιθωριοποιησει τους Αλγερινους, λογω του οτι τους εχει μεταχειριστει σαν ενα συνολο που δεν μπορει να ενσωματωθει, ολοκληρος ο Γαλλικος σχεδιασμος στην Αλγερια εχει υλοποιηθει για το κερδος των αποικιοκρατων.

Δεν θα αναφερθω στα αεροδρομια και τα λιμανια. Εχουν καμια αλλη αξια αυτα για τον fellah περαν της χρησης τους για να παει να πεθανει απο την πεινα και το κρυο στις φτωχοτερες συνοικιες του Παρισιου;

Οι δρομοι ισως; Συνδεουν τις μεγαλες πολεις με τα Ευρωπαϊκης ιδιοκτησιας αγροκτηματα και τις στρατικοποιημενες ζωνες. Μονο που δεν κατασκευαστηκαν για να διευκολυνουν τους Αλγερινους να φθανουν στα σπιτια τους. Η αποδειξη;

Την βραδια της 8ης προς 9η Σεπτεμβριου του 1954, ενας σεισμος ισοπεδωσε τις περιοχες της Orleansville και του Bas-Chelif. Οι εφημεριδες ανεφεραν 39 νεκρους Ευρωπαιους, και 1.370 Γαλλους Μουσουλμανους. Τωρα, μεταξυ των νεκρων, 400 ανακαλυφθηκαν τρεις μολις ημερες μετα την καταστροφη. Καποια douar ελαβαν ανθρωπιστικη βοηθεια εξι ημερες μετα. Η δικαιολογια των ομαδων διασωσης συνιστα την καταδικη της Γαλλικης επιχειρησης: «Τι περιμενατε; Ηταν πολυ μακρια απο τους δρομους!».

Η υγιεινη εστω; Η δημοσια υγεια;

Μετα τον σεισμο στην Orleansville, η κυβερνηση θελησε να διερευνησει την κατασταση των douar. Εκεινα που επιλεχθηκαν, τυχαια, βρισκονταν 30 ή 40 χιλιομετρα απο την πολη και τα επισκεπτοταν ο επικεφαλης της ιατρικης βοηθειας γιατρος δυο μολις φορες τον χρονο.

Ενω οσον αφορα την φημισμενη κουλτουρα μας, ποιος ξερει αν οι Αλγερινοι ηθελαν πραγματικα να την αποκτησουν; Αυτο που ειναι σιγουρο παντως ειναι οτι αρνηθηκαμε να τους την προσφερουμε. Δεν θα το παω τοσο μακρια ωστε να ισχυριστω οτι ειμασταν τοσο κυνικοι οσο εκεινη η νοτια πολιτεια στις Ηνωμενες Πολιτειες η οποια με νομο, ο οποιος ισχυε μεχρι τις αρχες του δεκατου ενατου αιωνα, απαγορευε στους ανθρωπους να διδασκουν στους μαυρους σκλαβους την γραφη και την αναγνωση – οι παραβατες τιμωρουταν με προστιμο. Αλλα θελησαμε να μετατρεψουμε τους «Μουσουλμανους αδελφους» μας σε εναν πληθυσμο αναλφαβητων. Ακομα και σημερα το 80 τοις εκατο των Αλγερινων ειναι αναλφαβητοι. Δεν θα ηταν τοσο ασχημα αν τους ειχαμε απλα απαγορευσει να χρησιμοποιουν την γλωσσα μας. Αλλα μια απαραιτητη πτυχη του αποικιοκρατικου συστηματος ειναι οτι επιχειρει να απαγορευσει στους αποικιοκρατουμενους ανθρωπους τον δρομο της ιστοριας· καθως τα εθνικιστικα προταγματα, στην Ευρωπη, εχουν παντα βασιστει στην γλωσσικη ενοτητα, οι Μουσουλμανοι στερηθηκαν την χρηση ακομη και της δικης τους γλωσσας. Απο το 1830, η Αραβικη γλωσσα θεωρουταν ξενη γλωσσα στην Αλγερια· μιλιεται ακομα, αλλα επιβιωνει με δυσκολια ως γραπτη γλωσσα. Και αυτο δεν ειναι ολο: προκειμενου να διατηρηθει ο κατακερματισμος των Αραβων, η Γαλλικη διοικηση κατεσχεσε την θρησκεια τους· στρατολογησε ηγετες της Ισλαμικης θρησκειας μεταξυ των εμμισθων υπαλληλων της. Εχει συντηρησει τις πιο ποταπες προκαταληψεις επειδη διαιρουν. Ο διαχωρισμος της Εκκλησιας απο το Κρατος ειναι ενα δημοκρατικο προνομιο, μια πολυτελεια που αξιζει για την Γαλλια μονο. Στην Αλγερια, η Γαλλικη Δημοκρατια δεν μπορει να επιτρεψει στον εαυτο της να ειναι δημοκρατικη. Συντηρει την πολιτισμικη αγνοια και τις πεποιθησεις του φεουδαρχικου συστηματος, αλλα καταπιεζει τις δομες και τα εθιμα που επιτρεπουν σε ενα ζωντανο φεουδαρχικο συστημα  να ειναι, παρ’ ολα αυτα, μια ανθρωπινη κοινωνια· επιβαλλει εναν ατομιστικο και φιλελευθερο νομικο κωδικα προκειμενου να καταστρεψει τα πλαισια και την αναπτυξη της Αλγερινης κοινοτητας, αλλα διατηρει τα φεουδα που αντλουν την ισχυ τους απο τον κωδικα αυτον και που κυβερνουν εκ μερους της. Με μια λεξη, κατασκευαζει «ιθαγενεις» με μια διπλη κινηση που τους διαχωριζει απο την αρχαϊκη τους κοινοτητα αποδιδωντας σε αυτους ή διατηρωντας, στην αποξενωση του φιλελευθερου ατομικισμου, μια νοοτροπια ο αρχαϊσμος της οποιας μπορει να διαιωνιστει μονο σε σχεση με τον αρχαϊσμο της ιδιας της κοινωνιας. Δημιουργει μαζες αλλα τους αποτρεπει απο το να εξελιχθουν σε συνειδητο προλεταριατο προκαλωντας τους συγχυση με την καρικατουρα της ιδιας τους της ιδεολογιας.

Στο σημειο αυτο επιστρεφω στον συνομιλητη μας απο την αρχη της ομιλιας, στον καλοκαρδο ρεαλιστη που μας προτεινε μαζικες μεταρρυθμισεις, λεγωντας: «Η οικονομια πρωτα!» Του απαντω: «Ναι, ο fellahπεθαινει απο την πεινα, ναι, στερειται τα παντα: γη, εργασια και παιδεια· ναι, υποφερει απο ασθενειες· ναι, η τωρινη κατασταση της Αλγεριας συγκρινεται με την χειροτερη φτωχεια στην Απω Ανατολη. Και ομως ειναι αδυνατον να ξεκινησουν οικονομικες μεταμορφωσεις επειδη η φτωχεια και η απελπισια των Αλγερινων ειναι η αμεση και αναγκαια συνεπεια της αποικιοκρατιας, και δεν θα απαλλαχθουν απο αυτα εφοσον η αποικιοκρατια διαρκει. Αυτο ειναι που γνωριζουν ολοι οι συνειδητοποιημενοι Αλγερινοι. Και συμφωνουν ολοι με τα λογια εκεινου του Μουσουλμανου που ειπε: «Ενα βημα μπροστα, δυο πισω. Αυτη ειναι η αποικιοκρατικη μεταρρυθμιση».

Ειναι επειδη το συστημα απο την ιδια του την φυση καταστρεφει ακοπιαστα καθε προσπαθεια αναπτυξης· μπορει να συντηρηθει μονο με το να γινεται σκληροτερο και πιο απανθρωπο καθε μερα.

Ας υποθεσουμε οτι η ενδοχωρα της Γαλλιας προτεινει καποια μεταρρυθμιση. Τρεις ειναι οι πιθανες εκδοχες:

Πρωτη, η μεταρρυθμιση μετατρεπεται αυτοματα σε πλεονεκτημα του αποικιοκρατη, και του αποικιοκρατη μονο.

Για να αυξηθει η παραγωγη της γης, κατασκευαστηκαν φραγματα και ολοκληρο το αρδευτικο συστημα. Αλλα οπως γνωριζετε, το νερο μπορει να τροφοδοτησει μονο την γη στις πεδιαδες. Τωρα, τα εδαφη αυτα ηταν παντα τα καλυτερα στην Αλγερια, και οι Ευρωπαιοι τα εχουν σφετεριστει. Το κειμενου του νομου Martin αναγνωριζει οτι τρια τεταρτα της αρδευομενης γης ανηκουν στους αποικιοκρατες. Προσπαθηστε απλα να αρδευσετε τον υπο-Σαχαρειο νοτο!

Δευτερη, εχει αλλοτριωθει σε τετοιο βαθμο ωστε να εχει καταστει αναποτελεσματικη.

Το status της Αλγεριας ειναι τερατωδες. Μηπως η Γαλλικη κυβερνηση περιμενε οτι θα προκαλεσει συγχυση στον Μουσουλμανικο πληθυσμο αποδιδωντας του την δυο συνεδριασεων ΕθνοΣυνελευση; Αυτο που ειναι βεβαιο ειναι οτι δεν του δωθηκε καν η δυνατοτητα να φερει την συγχυση αυτη σε καποιο τελος. Οι αποικιοκρατες δεν ηθελαν καν να δωσουν στους ιθαγενεις την ευκαιρια να συγχυστουν. Ακομα και αυτο ηταν υπερβολικο για αυτους· βρηκαν οτι ηταν πολυ απλουστερο να νοθευσουν τις εκλογες δημοσια. Και, συμφωνα με την αποψη τους, ειχαν απολυτο δικιο. Οταν δολοφονεις ανθρωπους, ειναι καλυτερα να τους φιμωνεις πρωτα. Αυτη ειναι η αποικιοκρατια, την οποια ενσαρκωνουν, στρεφομενοι στην νεοαποικιοκρατια για να την απαλλαξουν απο τις επικινδυνες συνεπειες της.

Τριτη, εχει αφεθει σε λανθανουσα κατασταση με την συνενοχη της διοικησης.

Συμφωνα με τον νομο Martin, αποζημιωνοντας για την προσθετη αξια που απεκτησε η γη τους μετα την αρδευση, οι αποικιοκρατες θα παραχωρουσαν καποια κομματια της γης στο Κρατος. Το Κρατος θα πωλουσε τα κομματια αυτα στους Αλγερινους οι οποιοι θα ειχαν το δικαιωμα να αποπληρωσουν τα χρεη τους σε διαστημα 25 ετων. Βλεπετε λοιπον οτι ηταν μια ηπια μεταρρυθμιση· ηταν απλα ενα ζητημα επιστροφης μεσω της πωλησης σε ελαχιστους ιθαγενεις της γης που ειχε κλαπει απο τους γονεις τους. Ετσι οι αποικιοκρατες δεν θα εχαναν ουτε ενα φραγκο.

Ωστοσο για αυτους το θεμα δεν ειναι να μην ζημιωθουν μονο· πρεπει να βγαζουν παντα περισσοτερα. Συνηθισμενοι καθως ειναι για εκατο χρονια στις «θυσιες» που η ενδοχωρα εκανε για αυτους, δεν μπορουσαν να ανεχθουν οτι τετοιες θυσιες ισως να ευνοουσαν τους ιθαγενεις. Αποτελεσμα: ο νομος Martin μπηκε στο συρταρι.

Θα καταλαβετε την νοοτροπια των αποικιοκρατων εαν αναλογιστειτε την τυχη που επεφυλαξαν στις «γεωργικες υπηρεσιες για την τεχνικη εκπαιδευση των Μουσουλμανων αγρτοτων». Ο θεσμος αυτος, δημιουργημενος στα χαρτια στο Παρισι, δεν ειχε αλλο σκοπο απο την μερικη βελτιωση της παραγωγικοτητας του fellah: μολις αρκετα ωστε να μην πεθανει απο την πεινα. Αλλα οι νεοαποικιοκρατες στην ενδοχωρα της Γαλλιας δεν συνειδητοποιησαν οτι αυτο στρεφονταν ευθεως εναντια στο συστημα: για να υπαρχει αφθονο Αλγερινο εργατικο δυναμικο, ο fellahοφειλε να συνεχισει να παραγει ελαχιστα και για υψηλες τιμες. Εαν η τεχνικη εκπαιδευση διαδιδονταν ευρεως, οι εργατες γης δεν θα μειωνονταν, και δεν θα γινονταν πιο απαιτητικοι; Δεν θα εμφανιζονταν η απειλη του ανταγωνισμου με τους Μουσουλμανους γαιοκτημονες; Και τοτε, πανω απ’ ολα, η παιδεια, οποια κι αν ειναι αυτη και απ’ οπου κι αν προερχεται, ειναι ενα εργαλειο χειραφετησης. Οι ακροδεξιες κυβερνησεις της Γαλλιας το γνωριζουν τοσο καλα αυτο ωστε να αρνουνται την παροχη της ακομη και στους αγροτες, στην Γαλλια. Ετσι η διαδοση της τεχνογνωσιας μεταξυ των ιθαγενων δεν ειναι σε καμια περιπτωση αυτο που πρεπει να γινει! Αφιλοξενες και στοχος επιθεσεων παντου – εμπρηστικα στην Αλγερια, βιαια στο Μαροκο – οι υπηρεσιες παραμενουν ανενεργες.

Στην βαση αυτη ολες οι μεταρρυθμισεις ειναι ατελεσφορες. Και πιο συγκεκριμενα, κοστιζουν πολυ. Ειναι υπερβολικα ακριβες για την ενδοχωρα της Γαλλιας, και οι εποικοι στην Αλγερια δεν διαθετουν ουτε τα μεσα ουτε την βουληση να τις χρηματοδοτησουν. Η παροχη σχολικης εκπαιδευσης για τον καθε ενα – μια μεταρρυθμιση που προτεινεται συχνα – θα κοστιζε 500 δισεκατομμυρια παλιων φραγκων (υπολογιζοντας το ετησιο κοστος ανα μαθητη στα 32.000 φραγκα). Τωρα το συνολικο εισοδημα της Αλγεριας ειναι 300 δισεκατομμυρια. Η εκπαιδευτικη μεταρρυθμιση μπορει να επιτευχθει μονο μεσω της βιομηχανοποιησης της Αλγεριας η οποια θα εχει τριπλασιασει τουλαχιστον το εισοδημα της. Αλλα το αποικιοκρατικο συστημα, οπως εχουμε δει, αντιτιθεται στην βιομηχανοποιηση της. Η Γαλλια μπορει να πεταξει δισεκατομμυρια σε μεγαλα εργα: αλλα γνωριζουμε πολυ καλα οτι τιποτα δεν θα απομεινει απο αυτα.

Και οταν μιλαμε για το «αποικιοκρατικο συστημα», πρεπει να ειμαστε σαφεις σχετικα με το τι εννοουμε. Δεν προκειται για καποιον αφηρημενο μηχανισμο. Το συστημα υπαρχει, λειτουργει· ο κολασμενος κυκλος της αποικιοκρατιας ειναι πραγματικοτητα. Αλλα η πραγματικοτητα αυτη ενσαρκωνεται σε εκατομμυρια εποικων, παιδια και εγγονια αποικιοκρατων, τα οποια εχουν διαμορφωθει απο την αποικιοκρατια και που σκεπτονται, μιλουν και πραττουν συμφωνα με τις αρχες του αποικιοκρατικου συστηματος.

Γιατι ο εποικος εχει κατασκευαστει οπως και ο ιθαγενης· εχει δημιουργηθει απο την λειτουργια του στο εσωτερικο του συστηματος και τα συμφεροντα του.

Συνδεδεμενος με την ενδοχωρα με την αποικιοκρατικη συμφωνια, συναλλασεται εμπορικα με την Γαλλια, εξασφαλιζοντας ενα παχυ κερδος, απο τα αγαθα της αποικιοκρατουμενης χωρας. Εχει δημιουργησει ακομη νεες σοδειες οι οποιες αντανακλουν τις αναγκες της Γαλλιας πολυ περισσοτερο απο οτι εκεινες των ιθαγενων. Ειναι, κατα συνεπεια, διπροσωπος και αντιφατικος: εχει ως «πατριδα» του την Γαλλια, και ως «χωρα» του την Αλγερια. Στην Αλγερια, εκπροσωπει την Γαλλια και θελει να εχει εμπορικες σχεσεις μονο μαζι της. Αλλα τα οικονομικα του συμφεροντα τον φερνουν σε συγκρουση με τους πολιτικους θεσμους της πατριδας του. Οι Γαλλικοι θεσμοι ειναι εκεινοι της αστικης δημοκρατιας που θεμελιωθηκε στον φιλελευθερο καπιταλισμο. Συμπεριλαμβανουν το δικαιωμα στην ψηφο, την ελευθερια του συνδικαλισμου και την ελευθερια του τυπου.

Αλλα ο αποικιοκρατης, τα συμφεροντα του οποιου ειναι ευθεως αντιθετα προς εκεινα των Αλγερινων, και που μπορει να βασισει την εκμεταλλευση απλα και μονο στην καταπιεση, μπορει να αποδεχθει τα δικαιωματα αυτα μονο για τον ιδιο και να τα απολαυσει μονο στην Γαλλια, μεταξυ των Γαλλων. Στον βαθμο αυτο απεχθανεται την συμβολικη καθολικοτητα των Γαλλικων θεσμων. Ακριβως επειδη ισχυουν για ολους, οι Αλγερινοι θα μπορουσαν να διεκδικησουν τα δικαιωματα αυτα. Μια απο τις λειτουργιες του ρατσισμου ειναι να συμπληρωνει την λανθανουσα καθολικοτητα του αστικου φιλελευθερισμου: μιας και ολα τα ανθρωπινα οντα εχουν τα ιδια δικαιωματα, ο Αλγερινος πρεπει να καταστει υπανθρωπος. Και αυτη η απορριψη των θεσμων της πατριδας του, οταν οι συμπολιτες του ευχονται να τις εξαγουν στην χωρα «του», παραγει σε καθε αποικιοκρατη την αποσχιστικη ταση. Δεν ηταν αλλωστε ο προεδρος των δημαρχων της Αλγεριας ο οποιος δηλωσε, πριν απο μερικους μηνες: «Αν η Γαλλια υπαναχωρησει, θα την αντικαταστησουμε;».

Αλλα η αντιφαση εκφραζεται εντονοτερα οταν οι αποικιοκρατες εξηγουν οτι οι Ευρωπαιοι ειναι απομονωμενοι μεταξυ των Μουσουλμανων, σε αναλογια εννεα προς εναν. Και ειναι ακριβως το γεγονος οτι ειναι απομονωμενοι που εξηγει γιατι απορριπτουν καθε status που θα απεδιδε εξουσια στην πλειοψηφια. Και, για τον ιδιο λογο, δεν εχουν αλλη εναλλακτικη απο το  να διατηρουν την θεση τους με την βια.

Αλλα ακριβως λογω αυτου – και επειδη η ισορροπια της δυναμης μπορει μονο να στραφει εναντιον τους – χρειαζονται την ισχυ της Γαλλιας, δηλαδη του Γαλλικου Στρατου. Ετσι οι αυτονομιστες ειναι υπερ-πατριωτες. Δημοκρατες στην Γαλλια – εφοσον οι θεσμοι μας τους επιτρεπουν να συγκροτουνται ως πολιτικη δυναμη στο εσωτερικο – στην Αλγερια, ειναι φασιστες που απεχθανονται την Δημοκρατια αλλα αγαπουν παθιασμενα τον Δημοκρατικο στρατο.

Θα μπορουσαν να ειναι εστω και λιγο διαφορετικοι; Οχι. Οχι εφοσον παραμενουν αποικιοκρατες. Εχει συμβει οπως εισβολεις, μετα την εγκατασταση τους σε καποια χωρα, να αναμιγνυονται με τον ντοπιο πληθυσμο και να καταληγουν στην δημιουργια καποιου εθνους. Ειναι σε αυτες τις περιπτωσεις που βλεπουμε την γεννηση των κοινων εθνικων συμφεροντων – τουλαχιστον για καποιες ταξεις. Αλλα οι αποικιοκρατες ειναι εισβολεις οι οποιοι εχουν αποκοπει εντελως απο τους αμυνομενους μεσω της αποικιοκρατικης συμφωνιας: για περισσοτερο απο εναν αιωνα κατα την διαρκεια του οποιου καταλαμβανουμε την Αλγερια, δεν εχουν καταγραφει πρακτικα ουτε ενας μεικτος γαμος ή Γαλλο-Μουσουλμανικες φιλιες. Ως αποικιοκρατες το συμφερον τους ειναι να καταστρεψουν την Αλγερια για το οφελος της Γαλλιας. Ως Αλγερινοι θα ηταν υποχρεωμενοι, με τον ενα ή τον αλλο τροπο, και στο ονομα των δικων τους συμφεροντων, να ενδιαφερθουν για την οικονομικη αναπτυξη – και κατα συνεπεια την πολιτισμικη αναπτυξη – της χωρας.

Εντωμεταξυ η ενδοχωρα της Γαλλιας εχει πεσει στην παγιδα της αποικιοκρατιας. Εφοσον διακηρυσσει την κυριαρχια της επι της Αλγεριας, συμβιβαζεται με το συστημα, δηλαδη τους αποικιοκρατες που αποκηρυσσουν τους θεσμους της. Και η αποικιοκρατια υποχρεωνει την Γαλλια να στελνει δημοκρατικους νεους Γαλλους στον θανατο τους για να προστατευσουν την τυραννια που οι αντι-δημοκρατικοι αποικιοκρατες ασκουν στους Αλγερινους. Αλλα ξανα, η παγιδα δουλευει και ο κυκλος σφιγγει: η καταπιεση που ασκουμε προς οφελος τους τους καθιστα καθε μερα ολο και πιο απεχθεις· στον ιδιο βαθμο που τα στρατευματα μας τους προστατευουν αυξανουν τον κινδυνο που αντιμετωπιζουν, καθιστωντας την παρουσια του στρατου ολο και πιο απαραιτητη. Την χρονια που διανυουμε ο πολεμος θα κοστισει, εαν τον συνεχισουμε, περισσοτερα απο 300 εκατομμυρια φραγκα, ποσο που αντιστοιχει στο συνολο του Αλγερινου ακαθαριστου εισοδηματος.

Φθανουμε στο σημειο που το συστημα αυτοκαταστρεφεται. Οι αποικιες κοστιζουν περισσοτερο απ’ οσο αποδιδουν.

Καταστρεφωντας την Μουσουλμανικη κοινοτητα, αρνουμενοι την αφομοιωση των Μουσουλμανων, οι αποικιοκρατες ηταν συνεπεις προς τους εαυτους τους. Η αφομοιωση υπονοει οτι οι Αλγερινοι θα κατοχυρωναν ολα τα βασικα δικαιωματα, οτι θα ειχαν προσβαση στους προνοιακους και ασφαλιστικους οργανισμους μας, οτι θα δημιουργουνταν χωρος στην Γαλλικη ΕθνοΣυνελευση για εκατο Αλγερινους βουλευτες, οτι στους Μουσουλμανους θα διασφαλιζονταν ενα βιοτικο επιπεδο αντιστοιχο των Γαλλων μεσω αποτελεσματικων γεωργικων μεταρρυθμισεων και της βιομηχανοποιησης της χωρας. Η αφομοιωση εφαρμοσμενη στα ακρα σημαινε, απλουστατα, το τελος της αποικιοκρατιας· πως θα μπορουσε ομως να περιμενει κανεις κατι τετοιο απο την ιδια την αποικιοκρατια; Αλλα, μιας και οι αποικιοκρατες δεν εχουν να προσφερουν στους αποικιοκρατουμενους τιποτα αλλο παρα κακουχιες, μιας και τους κρατουν σε αποσταση, μιας και τους μετατρεπουν σε συνολο που δεν μπορει να ενσωματωθει, η ριζικα αρνητικη αυτη νοοτροπια πρεπει να εχει ως απαραιτητο επακολουθο την παραγωγη μιας αφυπνισης μεταξυ των μαζων. Η συνεπεια της ρευστοποιησης των φεουδαρχικων δομων, μετα την αποδυναμωση της Αραβικης αντιστασης, ηταν η αναπτυξη αυτης της συλλογικης συνειδητοποιησης· νεες δομες γεννιουνται. Ειναι σαν αντιδραση στον ρατσιστικο διαχωρισμο και στον καθημερινο αγωνα οτι η προσωπικοτητα των Αλγερινων ανακαλυψε τον εαυτο της και εχει διαμορφωθει. Ο Αλγερινος εθνικισμος δεν ειναι απλα η αναγεννηση των αρχαιων παραδοσεων, των παλιων προσκολλησεων· ειναι ο μοναδικος τροπος για τους Αλγερινους να θεσουν ενα τελος στην εκμεταλλευση τους. Ακουσαμε τον Jules Ferry να ανακοινωνει στην Βουλη: «Οπου υπαρχει πολιτικη επικυριαρχια, υπαρχει οικονομικη επικυριαρχια…». Οι Αλγερινοι πεθαινουν εξαιτιας της οικονομικης μας επικυριαρχιας, αλλα αντλουν ενα σημαντικο διδαγμα: για να απαλλαξουν τους εαυτους τους απο αυτην, αποφασισαν να επιτεθουν στην πολιτικη επικυριαρχια μας. Αυτο διδαξαν οι ιδιοι οι αποικιοκρατες στους αντιπαλους τους· εδειξαν στον διστακτικο οτι καμια αλλη λυση δεν ειναι εφικτη παρα μονο η βια.

Το μοναδικο καλο πραγμα της αποικιοκρατιας ειναι οτι, προκειμενου να διαρκεσει, πρεπει να επιδεικνυει την αδιαλλαξια της, και οτι, με την αδιαλλαξια της, προετοιμαζει την καταστροφη της.

Εμεις, ο λαος της ενδοχωρας της Γαλλιας, εχουμε ενα μονο μαθημα να διδαχθουμε απο τα γεγονοτα αυτα: η αποικιοκρατια βρισκεται στην διαδικασια της αυτοκαταστροφης της. Αλλα ρυπαινει ακομα την ατμοσφαιρα. Ειναι η ντροπη μας· χλευαζει τους νομους μας ή τους γελοιοποιει. Μας μολυνει με τον ρατσισμο της· οπως απεδειξε το προχθεσινο επεισοδιο στο Montpellier, υποχρεωνει τους νεους μας να πολεμουν παρα τους εαυτους τους και να πεθαινουν για τις Ναζιστικες αρχες που εμεις πολεμησαμε πριν απο δεκα χρονια· επιχειρει να υπερασπιστει τον εαυτο της υποκινωντας τον φασισμο ακομα και εδω στην Γαλλια. Η δουλεια μας ειναι να την βοηθησουμε να πεθανει. Οχι μονο στην Αλγερια αλλα οπουδηποτε κι αν υπαρχει. Οι ανθρωποι που μιλουν για την εγκαταλειψη της Αλγεριας ειναι ηλιθιοι. Δεν μπορει να εγκαταλειφθει κατι που δεν μας ανηκε ποτε. Ειναι, εντελως αντιθετα, ενα ερωτημα που αφορα την δημιουργια μαζι με τους Αλγερινους νεων σχεσεων μεταξυ μιας ελευθερης Γαλλιας και της απελευθερωμενης Αλγεριας. Αλλα πανω απ’ ολα να μην επιτρεψουμε στους εαυτους μας να αποπροσανατολιστουν απο τον σκοπο μας με την ρεφορμιστικη συγχυση. Ο νεοαποικιοκρατης ειναι ενας ανοητος που πιστευει ακομη οτι το αποικιοκρατικο συστημα μπορει να διορθωθει – ή ενας εξυπνος κυνικος που προτεινει μεταρρυθμισεις επειδη γνωριζει οτι ειναι ατελεσφορες. Οι μεταρρυθμισεις θα ελθουν στον δικο τους σωστο χρονο: θα τις δημιουργησει ο Αλγερινος λαος. Το μονο που μπορουμε να κανουμε εμεις και πρεπει να προσπαθησουμε για αυτο – αλλα ειναι το ουσιωδες σημερα – ειναι να αγωνιστουμε στο πλευρο του ωστε να απαλλαξουμε τοσο τους Αλγερινους οσο και τους Γαλλους απο την αποικιοκρατικη τυραννια.

 

[1] Σημειωση: δεν θεωρω αποικιοκρατες ουτε τους δευτερευοντες δημοσιους αξιωματουχους, ουτε τους Ευρωπαιους εργαζομενους οι οποιοι ειναι ταυτοχρονα αθωα θυματα και δικαιουχοι του συστηματος.

[2] Αγωνιστης της ελευθεριας, μελος του Αλγερινου Εθνικου Απελευθερωτικου Μετωπου (FLN).