Ιστορίες Χρηματοδότησης: Ο Όμιλος Ιστορικού Διαλόγου, τα Εκατομμύρια της USAID και η Στρέβλωση της Iστορίας

Ιστορίες Χρηματοδότησης: Ο Όμιλος Ιστορικού Διαλόγου, τα Εκατομμύρια της USAID και η Στρέβλωση της Iστορίας

• του Σόλωνα Αντάρτη

Στις 23 Δεκεμβρίου 2005 ο πρέσβης τον ΗΠΑ στην Κύπρο Ronald L. Schilcher  απέστειλε ένα τηλεγράφημα με τίτλο «Τι θέλουν πραγματικά οι Ελληνοκύπριοι νέοι;»  στους ακόλουθους παραλήπτες:

Υπουργείο Εξωτερικών στην Ουάσιγκτον
Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Άγκυρα
Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα
Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Λονδίνο
Μόνιμη Αντιπροσωπεία των ΗΠΑ στον ΟΗΕ
Αντιπροσωπεία των ΗΠΑ στην ΕΕ στις Βρυξέλλες [1]

Στο τηλεγράφημα του – το οποίο διέρρευσε στην ιστοσελίδα Wikileaks – ο πρέσβης μετέφερε ξεκάθαρα τις κατευθυντήριες γραμμές του ιμπεριαλισμού για την πορεία προς τη λύση, αλλά και φωτογράφιζε τους συνεργάτες του ιμπεριαλισμού προς αυτή την κατεύθυνση:

«Έχουμε επενδύσει αξιοσημείωτη σκέψη και ενέργεια σε προγράμματα τα οποία στοχεύουν εξειδικευμένα στη διδασκαλία της ιστορίας και σκοπευουμε να ενισχύσουμε αυτές τις προσπάθειες. Αλλάζοντας τις στάσεις ακόμα και ενός εκπαιδευτικού έχει τεράστιο αντίκτυπο σε ολόκληρη την κοινότητα.»[1]

Ποιούς άραγε να εννοούσε ο πρέσβης; Ποιοί ασχολούνται με τη συγκεκριμένη θεματολογία και εξειδικευμένα με τη διδασκαλία της ιστορίας και την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών γύρω από την ιστορική σκέψη και κριτική;

Ο πλέον γνωστός οργανισμός ο οποίος ασχολείται με τα συγκεκριμένα θέματα στην Κύπρο είναι ο Όμιλος Ιστορικού Διαλόγου και Έρευνας (AHDR).

Επισκεπτόμενοι την ιστοσελίδα του ομίλου μαθαίνουμε ότι:

« ‘Ηταν στις 21 Απριλίου του 2003 όταν ένας αριθμός εκπαιδευτών και ερευνητών, με ενεργό ενδιαφέρον στη διδασκαλία και μάθηση της ιστορίας αποφάσισαν να ιδρύσουν ένα μη κυβερνητικό, μη κερδοσκοπικό πολυ-κοινοτικό οργανισμό στην Κύπρο και τον ονόμασαν Όμιλο Ιστορικού Διαλόγου και Έρευνας (AHDR). Από τότε ο Όμιλος έχει οργανώσει και αναπτύξει ένα φάσμα προγραμμάτων και δραστηριοτήτων, όπως εργαστήρια εκπαίδευσης δασκάλων και παραγωγής συμπληρωματικού υλικού, με στόχο την εξυπηρέτηση των μεγαλύτερων του στόχων»[2].

Εντελώς τυχαία η ίδρυση του Ομίλου συνέπεσε με το άνοιγμα των οδοφραγμάτων από το καθεστώς Ντενκτάς στις 23 Απριλίου 2003. Στην ιστοσελίδα του ο Όμιλος αναφέρεται στο γεγονός με ιδιαίτερα ενδιαφέρων τρόπο :

«οι περιορισμοί διακίνησης μεταξύ των δύο πλευρών της Πράσινης Γραμμής στην Κύπρο ελαφρύνθηκαν»[3].

Όπως θα δούμε στη συνέχεια αυτή η αποστειρωμένη γλώσσα των ίσων αποστάσεων και της προώθησης της ιδεολογίας του ιμπεριαλισμού ως προοδευτική, κριτική ιστορική σκέψη αποτελεί το modus vivendi του Ομίλου.Ποιός είναι όμως ο σκοπός του ομίλου; Με τα δικά τους λόγια:

« Ο Όμιλος συνεισφέρει στην ανάπτυξη της ιστορικής κατανόησης ανάμεσα στο κοινό και πιο συγκεκριμένα ανάμεσα στα παιδιά, τους νέους και τους εκπαιδευτές, προσφέροντας πρόσβαση σε εκπαιδευτικές δυνατότητες για άτομα κάθε ικανότητας και κάθε εθνικού, θρησκευτικού, πολιτιστικού και κοινωνικού υπόβαθρου, βασισμένος στο σεβασμό της διαφορετικότητας και του διαλόγου των ιδεών»[4].

Είναι άραγε τυχαία η ενασχόληση με τα ίδια θέματα τα οποία άρθρωσε στο τηλεγράφημα του ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Κύπρο; Μήπως είναι μία αθώα σύμπτωση;Επισκεπτόμενοι την ιστοσελίδα του ομίλου που αφορά τους δωρητές ερχόμαστε ενώπιον ενός ενδιαφέροντος φαινομένου. Ο όμιλος αναγράφει τους δωρητές του αλλά μόνον ένα χρηματικό ποσό: το ποσό των €591,000  από τη Νορβηγία για το πρόγραμμα «Σπίτι της Συνεργασίας»[5]:

Γιατί άραγε δεν παρουσιάζονται αναλυτικά και τα υπόλοιπα ποσά των «δωρητών»; Γιατί ο όμιλος επιλέγει συνειδητά μίαν απλή αναφορά για τους άλλους «δωρητές», σε αντιδιάσταση με τα χρήματα από τη Νορβηγία;

Η διασύνδεση του ομίλου με τα χρήματα του ιμπεριαλισμού είναι παλιά και ξεκινά από την περίοδο χρηματοδότησης 1998-2005 της USAID. Στην περίοδο εκείνη ο όμιλος έλαβε κάποιο ποσό από τα $111,154 που δόθηκαν από την USAID για την Εκπαίδευση και την Ιστορία[6]. Ο όμιλος χρηματοδοτήθηκε για το συνέδριο και τη σχετική έκδοση των διαδικασιών του με τίτλο:
«Τι Σημαίνει το Σκέπτεσθαι Ιστορικά; Προσεγγίσεις στη Διδασκαλία και τη Μάθηση της Ιστορίας»

Δημιουργείται λοιπόν η εύλογη απορία πώς είναι δυνατό να σκέφτεσαι ιστορικά όταν ο χρηματοδότης σου είναι η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Είναι δυνατόν να είσαι αμερόληπτος ή μήπως αναπαράγεις την ιστορία όπως την προωθεί ο χορηγός σου;Βέβαια το ποσό για το συγκεκριμένο συνέδριο είναι ψίχουλα μπροστά στις επόμενες χρηματοδοτήσεις του ομίλου τις οποίες τεχνηέντως αποκρύπτει στην ιστοσελίδα του με τους δωρητές. Γιατί άραγε;

Καλυμμένο κάτω από την ομπρέλα του προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών UNDP – ACT βρίσκεται το πρόγραμμα «Πολυπρισματική Προσέγγιση και Διαπολιτισμικός Διάλογος στην Εκπαίδευση»[7]. Ανάμεσα σε άλλα στην περίληψη του προγράμματος αναφέρονται και τα εξής:

«Η πολυπρισματική προσέγγιση είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την προώθηση της ιστορικής κατανόησης και αναγκαία προυπόθεση για όλους τους πολίτες που ζουν σε μία πολυπολιτισμική κοινωνία. Το πρόγραμμα κοιτάζει σε νέες μεθόδους και προσεγγίσεις στη διδασκαλία μέσω ενός αριθμού πρωτοβουλιών:

• Έρευνα: Υπερασπίζοντας την αλλαγή και αναπτύσσοντας μεγαλύτερη κριτική κατανόηση των δεσμών ανάμεσα στην αντίληψη της ιστορίας, τις στάσεις και συμπεριφορές έναντι στην άλλη κοινότητα και την διδασκαλία της ιστορίας
• Εκπαίδευση Εκπαιδευτών: Δημιουργώντας τις ευκαιρίες για εκπαιδευτές να εκτεθούν και να οπλιστούν με τις τελευταίες τεχνικές στη διδασκαλία της ιστορίας[…]»

Ανάδοχος του προγράμματος είναι ο όμιλος ιστορικού διαλόγου και έρευνας. Για τις υπηρεσίες του στην υλοποίηση του προγράμματος ο όμιλος έλαβε από την USAID το συνολικό ποσό των 1.522.455 Ευρώ!

Τι είδους ιστορία και τι είδους αντίληψη προωθεί άραγε ένας όμιλος που βρίσκεται στο τσεπάκι της κυβέρνησης των ΗΠΑ και του ιμπεριαλισμού; Πώς κάμπτει και στρεβλώνει την ιστορία ώστε να ταιριάζει με τις κατευθυντήριες γραμμές των χρηματοδοτών του;Την απάντηση μας τη δίδει εμφαντικά ο ίδιος ο όμιλος στην έκδοση του με τίτλο:
«Σκεφτόμαστε Ιστορικά για το Ζήτημα των Αγνοουμένων στην Κύπρο: Ένας Οδηγός για Εκπαιδευτικούς»[8].

Στην εργασία που υπογράφουν οι Δρ. Arthur Chapman, κ. Λούκας Περικλέους, Δρ. Χρυστάλλα Υακίνθου,κ. Rana Zincir Celal παρουσιάζεται η εκδοχή της ιστορίας που προωθεί ο όμιλος. Στη σελίδα 4 του οδηγού παρουσιάζονται οι «ρίζες της σύγκρουσης» που οδήγησαν στο ζήτημα των αγνοουμένων. Παρουσιάζουμε πιο κάτω επιλεγμένα αποσπάσματα με εμβόλιμα τα σχόλια μας:

«Η Κύπρος είναι μια πολυπολιτισμική χώρα, η οποία όμως ζει με τις επιπτώσεις της βίαιης σύγκρουσης και του εθνοτικού διαχωρισμού. Λόγω της θέσης της ως σταυροδρόμι μέσα στη Μεσόγειο, η Κύπρος έχει δει μια μεγάλη ποικιλία ομάδων όπως οι Μυκηναίοι, οι Ασσύριοι, οι Αιγύπτιοι, οι Πέρσες, οι Πτολεμαίοι, οι Ρωμαίοι, οι Βυζαντινοί, οι Σταυροφόροι, οι Λουζινιάν και οι Βενετοί να εγκαθίστανται και να την ελέγχουν σε διάφορες ιστορικές περιόδους. Η οθωμανική κυριαρχία στο νησί, η οποία ξεκίνησε το 1571, έληξε με την προσάρτηση της Κύπρου στη Βρετανική Αυτοκρατορία το 1878. Το 1946 η επίσημη απογραφή που διενεργήθηκε από την αποικιακή διοίκηση έδειξε ότι οι Ελληνοκύπριοι αποτελούσαν το 80% του πληθυσμού και οι Τουρκοκύπριοι το 18% (άλλες εθνοτικές ομάδες συμπεριλάμβαναν τους Αρμένιους και τους Μαρωνίτες) (Patrick,
1976).»

Η παρουσίαση αποτελεί έναν κατάφορο βιασμό της ιστορίας. Η εξαφάνιση των Ελλήνων ως ιστορικής εθνικής ομάδας του νησιού γίνεται προφανώς για να προαχθεί η φαντασιακή «πολυπολιτισμικότητα» του νησιού. Μεγαλύτερη αναφορά από οποιανδήποτε άλλη περίοδο παρουσιάζει η οθωμανική κατάκτηση του νησιού ενώ υποβαθμίζονται τεχνηέντως η εθνική και πολιτιστική ταυτότητα των κατοίκων του νησιού πριν από αυτή.Το κείμενο συνεχίζει:

«Οι αλληλοσυγκρουόμενες εθνικιστικές φιλοδοξίες των δύο επικρατέστερων ομάδων του πληθυσμού – της τουρκοκυπριακής και της ελληνοκυπριακής κοινότητας – οδήγησαν σε αυξημένες προστριβές στο νησί, ειδικά από τις αρχές του 19ου αιώνα και έπειτα. Ο αντι-αποικιακός αγώνας θεσμοθετήθηκε με το σχηματισμό της ελληνοκυπριακής ομάδας ανταρτών με την ονομασία ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών)το 1955, της οποίας πρωταρχικός στόχος ήταν ο τερματισμός της βρετανικής κυριαρχίας και η επίτευξη της Ένωσης του νησιού με την Ελλάδα. Η συγκεκριμένη φιλοδοξία της ΕΟΚΑ καθώς και οι βίαιες δραστηριότητες που αναλάμβανε, δημιούργησαν μεγάλη ένταση ανάμεσα στην ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Ως αντίδραση στην ΕΟΚΑ, το 1957, σχηματίστηκε η τουρκοκυπριακή αντάρτικη ομάδα ΤΜΤ (Turkish Resistance Organization), η οποία είχε ως στόχο την υπεράσπιση της τουρκοκυπριακής κοινότητας και την αναζήτηση στενότερων δεσμών με την Τουρκία μέσω του Ταξίμ, δηλαδή της διαίρεσης του νησιού σε εθνοτική βάση.»

Προσέξετε την πεντακάθαρη κατηγοριοποίηση της ΕΟΚΑ, ως της αιτίας δημιουργίας της έντασης ανάμεσα στις δύο κοινότητες, με τη «συγκεκριμένη φιλοδοξία» της για Ένωση και «τις βίαιες δραστηριότητες που αναλάμβανε». Από την ιστορική αφήγηση των χρηματοδοτούμενων «ιστορικών» απουσιάζει κάθε αναφορά σε οποιαδήποτε άλλη δύναμη. Οι ΗΠΑ, ο ψυχρός πόλεμος, η παγκόσμια επανάσταση ενάντια στην αποικιοκρατία, η Μεγάλη Βρεττανία, η Τουρκία, είναι ανάξιες λόγου. Παρουσιάζεται έτσι τεχνητά και ανιστόρητα το κυπριακό ως ένα πρόβλημα των Κυπρίων αποστασιοποιημένο και ανεξάρτητο από το παγκόσμιο αλλά και το περιφερειακό γίγνεσθαι. Παρουσιάζεται επίσης ο αγώνας των Ελλήνων της Κύπρου ενάντια στην αποικιοκρατία ως το αίτιο των δεινών που ακολούθησαν. Καμία κριτική για το ρόλο του Τουρκικού κράτους. Τόση «κριτική σκέψη» είναι αβάστακτη!Η αισχρότερη όμως αναφορά των χρηματοδοτούμενων ιστορικών αφορά την περίοδο της εισβολής:

«Ο επόμενος σταθμός στην κυπριακή σύγκρουση ήταν ο Ιούλιος του 1974, όταν η στρατιωτική χούντα της Ελλάδας οργάνωσε πραξικόπημα με σκοπό την ανατροπή της κυπριακής κυβέρνησης. Το πραξικόπημα ακολούθησε μια στρατιωτική παρέμβαση από μέρους της Τουρκίας(2). Αυτά τα γεγονότα επέφεραν το σημερινό διαχωρισμό της Κύπρου, ο οποίος είχε εκτεταμένες πολιτικές, οικονομικές και ανθρωπιστικές επιπτώσεις για όλους τους Κύπριους. Το 1975 μια συμφωνία μεταξύ των ηγετών της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής κοινότητας κατέστησε δυνατή την επανένωση οικογενειών (Minority Rights Group International, 2010), τα μέλη των οποίων είχαν υποχρεωθεί να εκτοπιστούν εξαιτίας των γεγονότων. Συνολικά πάνω από 200,000 Κύπριοι εγκατέλειψαν τις εστίες τους με τους Ελληνοκυπρίους να εγκαθίστανται στο νότιο μέρος του νησιού και τους Τουρκοκυπρίους στο βόρειο.»

Οι χρηματοδοτούμενοι «ιστορικοί» χειρουργούν χωρίς αναισθητικό την ιστορία. Η εισβολή βαφτίζεται παρέμβαση και δικαιολογείται μάλιστα με την εξής σημείωση στο κείμενο:

«Για προσεγγίσεις γύρω από τη διαφορετική ερμηνεία της στρατιωτικής παρέμβασης ως εισβολής από την επίσημη ελληνοκυπριακή αφήγηση και ως ειρηνευτικής παρέμβασης από την επίσημη τουρκοκυπριακή αφήγηση βλ., για παράδειγμα, Papadakis (2005).»

Η διζωνική νομενκλατούρα σφάζει την ιστορία επικαλούμενη τη διζωνική νομενκλατούρα.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ο όμιλος αρχικά είχε το εξής κείμενο στην αγγλική:

«A 1975 agreement between the Greek Cypriot and Turkish Cypriot leaders led to 140,000 Greek Cypriots and 60,000 Turkish Cypriots being displaced from their homes, with Greek Cypriots settling in the southern and Turkish Cypriots settling in the northern part of the island (Minority Rights Group International, 2010)»

το οποίο άλλαξε στο πιο κάτω μετά από τη σφοδρή κριτική στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

«Ιn 1975, an agreement between the leaders of the Greek Cypriot and the Turkish Cypriot community made the reunion of families, which were forced to be displaced because of the events, possible (Minority Rights Group International, 2010)»[9].

Χωρίς τη δημόσια κριτική το κείμενο θα παρουσίαζε τη βίαιη προσφυγοποίηση των Ελλήνων της Κύπρου ως διαδικασία εγκατάστασης στο νότο το 1975! Η εισβολή, οι βομβαρδισμοί, οι σκοτωμοί, οι βιασμοί τα εγκλήματα πολέμου, η προσφυγοποίηση γαρνίρονται με την «επανένωση των οικογενειών», η οποία «έγινε δυνατή με τη συμφωνία ανάμεσα στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων».Το κατάπτυστο αυτό κείμενο είναι μία προσβολή στη μνήμη όλων όσων από εμάς είχαμε την δυστυχία να ζήσουμε τα γεγονότα. Είναι μία αισχρή διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελληνοκυπρίων προσφύγων οι οποίο στο διάστημα Ιουλίου-Αυγούστου του 1974 τρέξαμε κυριολεκτικά να σωθούμε αφήνοντας τα πάντα πίσω μας. Ο όμιλος βρίσκεται προφανώς σε χρηματοδοτούμενη διατεταγμένη υπηρεσία.

Οι λέξεις εισβολή, κατοχή, προσφυγιά είναι λέξεις απαγορευμένες για την κριτική σκέψη της χρηματοδοτούμενης διζωνικής νομενκλατούρας. Η εξαφάνιση των ευθυνών των ιμπεριαλιστών πατρόνων των επίσης.

Άξιος ο μισθός τους. Τουλάχιστον όμως ας σταματήσουν να προσβάλλουν τη νοημοσύνη μας με τον πνευματικό τους αυνανισμό περί προοδευτικής, ιστορικής κριτικής σκέψης.

Εμείς τους βλέπουμε καθαρά για αυτό που είναι:

Χρηματοδοτούμενα φερέφωνα της φωνής του αφέντη των.

Σόλων Αντάρτης ~ solon_antartis@yahoo.com

~~~~~~~~~~~~~

Πηγές – Σημειώσεις
———————–

1. Ολόκληρο το τηλεγράφημα του αμερικανού πρέσβη βρίσκεται εδώ:
https://wikileaks.org/cable/2005/12/05NICOSIA2007.html
και εναλλακτική πηγή:
http://cyprus.indymedia.org/sites/default/files/what_do_greek_cypriot_young.pdf

2. Μεταφρασθέν από:
«It was on April 21, 2003, that a number of educators and researchers, with an active interest in the teaching and learning of history, decided to establish a non-governmental, non-profitable, multi- communal organisation in Cyprus and named it The Association for Historical Dialogue and Research (AHDR). Since then, the AHDR has organised and developed a range of projects and activities, such as teacher training workshops and the creation of supplementary materials, in order to work towards its greater aims.
Από:
http://www.ahdr.info/home.php
και εναλλακτική πηγή:
http://cyprus.indymedia.org/sites/default/files/ahdr_general.pdf

3. Μεταφρασθέν από:
«The birth of the Association almost coincided with a historic change that took place on the island when on 23 April 2003 travel restrictions between the two sides of the Green Line in Cyprus were eased and several thousand Greek Cypriots and Turkish Cypriots had their first chance since 1974 to cross the divide.»
Από:
http://www.ahdr.info/home.php
και εναλλακτική πηγή:
http://cyprus.indymedia.org/sites/default/files/ahdr_general.pdf

4. Μεταφρασθέν από:
«The AHDR contributes to the advancement of historical understanding amongst the public and more specifically amongst children, youth and educators by providing access to learning opportunities for individuals of every ability and every ethnic, religious, cultural and social background, based on the respect for diversity and the dialogue of ideas.»
Από:
http://www.ahdr.info/about_ahdr.php
και εναλλακτική πηγή:
http://cyprus.indymedia.org/sites/default/files/ahdr_who_we_are.pdf

5. Η πηγή της φωτογραφίας που παρουσιάζεται είναι:
Donors
http://www.ahdr.info/viewarticlecat.php?cid=32
Και εναλλακτική πηγή:
http://cyprus.indymedia.org/sites/default/files/ahdr_donors.pdf

6. Δικοινοτικό πρόγραμμα ανάπτυξης USAID 1998-2005
http://cyprus.indymedia.org/sites/default/files/sectorsubsector.pdf

7. Multiperspectivity and Intercultural Dialogue in Education (MIDE)
http://www.cy.undp.org/content/cyprus/en/home/operations/projects/action_for_cooperation_and_trust/multiperspectivity-and-intercultural-dialogue-in-education–mide/
Και εναλλακτική πηγή:
http://cyprus.indymedia.org/sites/default/files/multiperspectivity_and_intercultural_dialogue_in_education_mide_0.pdf

8. Μεταφραθέν από:
Mutliperspectivity is a valuable tool for promoting historical understanding and critical thinking and an essential precondition for all citizens that live in a multicultural society. The project looks at new methods and approaches to teaching, through a number of initiatives:

Research: advocating for change and nurturing a more critical understanding of the links between the perceptions of history, attitudes and behaviors towards the other community, and history education
Teacher Training: creating opportunities for educators to be exposed to, and equipped with the latest techniques in history teaching
Supplementary Education Materials: fostering multiperspectivity, historical understanding and critical thinking in social studies
Library & Archive: collecting and sharing resources across Cyprus on the history of Cyprus, intercommunal relations and history teaching
Public Awareness: promoting multiperspectivity as an essential tool for building a culture of historical understanding, cooperation and mutual respect

Άπό:

http://www.cy.undp.org/content/cyprus/en/home/operations/projects/action_for_cooperation_and_trust/multiperspectivity-and-intercultural-dialogue-in-education–mide/
και εναλλακτική πηγή:
http://cyprus.indymedia.org/sites/default/files/greek-thinking_historically_about_missing_persons-section_4.pdf9. Ευχαριστώ ιδιαίτερα την Ρούλλα Μαλλή για τη διάσωση της δολοπλοκίας:
https://www.facebook.com/malli.lawyers/posts/927221980652171?pnref=story