ΜΚΟ το ανάγνωσμα

Συνέντευξη στον Μιχάλη Σιάχο

Με αφορμή την πρόσφατη παραίτησή του από την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), η οποία συνοδεύτηκε από ένα κείμενο καταγγελίας για μετατροπή της σε Μη Κυβερνητική Οργάνωση (ΜΚΟ), συνδεδεμένη, μάλιστα, με τις «δραστηριότητες» του Σόρος, ο γνωστός δικηγόρος Γιάννης Ραχιώτης μίλησε στον Δρόμο για την ιστορία, τη δομή και τις εμφανείς και «αφανείς» στοχεύσεις των ΜΚΟ.

Κατά τον Γιάννη Ραχιώτη, «στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια εξαπλώνονται ταχύτατα τα δίκτυα των μεγάλων δυτικών ΜΚΟ», ενώ οι «ειδικότεροι πολιτικοί στόχοι της μαζικής στρατολόγησης επιστημόνων και της διάχυσης εκατομμυρίων», όπως χαρακτηριστικά τονίζει, «δεν γίνονται αμέσως εμφανείς».

Αν σας ζητούσε κάποιος να του ορίσετε τι είναι οι περίφημες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, τι θα του απαντούσατε;

Σαν Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις ορίζονται ομάδες ιδιωτών οργανωμένες σε σωματειακή, εταιρική ή και άτυπη μορφή, που έχουν κοινό χαρακτηριστικό την εργολαβική διεκπεραίωση «προγραμμάτων», δηλαδή, πολιτικών με χρηματοδότηση τρίτων, συνήθως κάποιας κυβέρνησης, διεθνούς οργανισμού ή μεγάλης εταιρείας. Αυτό είναι που τις διαφοροποιεί αφενός από τα συνήθη σωματεία που επιδιώκουν ένα κοινωνικό σκοπό, στηριγμένα στη δράση των μελών τους και αφετέρου από τις εταιρείες που επιδιώκουν κέρδος από δική τους οικονομική δραστηριότητα. Συνήθως έχουν ελάχιστα μέλη, η διοίκηση είναι στο παρασκήνιο και δεν επιδιώκουν κέρδος, αλλά υλοποίηση πολιτικής. Μπορεί να απασχολούν εκατοντάδες ή χιλιάδες εργαζόμενους και να εκτελούν προγράμματα μεγάλης πολιτικής σημασίας με προϋπολογισμούς εκατομμυρίων που καταβάλλονται από τον χρηματοδότη.

Οργανώθηκαν πρώτα στις ΗΠΑ, ήδη από τα τέλη της 10ετίας του ’40 και στη συνέχεια εμφανίστηκαν και στις υπόλοιπες μεγάλες δυτικές χώρες. Μέχρι σήμερα παραμένουν αποκλειστικά δυτικό ανεπίσημο εργαλείο άσκησης πολιτικής. Σχεδόν όλες συνδέονται – οικονομικά ή πολιτικά – με κυβερνήσεις ή θεσμούς της Δύσης. Εννοείται ότι υπάρχουν και κάποιες μικρές ΜΚΟ που σκοπός τους είναι ο βιοπορισμός των ιδρυτών τους ή η πραγματική υλοποίηση ενός κοινωφελούς σκοπού, αλλά αυτές είναι λίγες και η πολιτική τους σημασία αμελητέα.

Υπάρχουν και σωματεία ή οργανώσεις που ξεκίνησαν με άλλο στόχο και σκοπό και στην πορεία έγιναν ΜΚΟ;

Σε αρκετές χώρες, εκτός από τις οργανώσεις που ιδρύθηκαν ως ΜΚΟ, υπήρξαν και άλλες που μετατράπηκαν σε ΜΚΟ. Πρόκειται συνήθως για σωματεία που ενώ ιδρύθηκαν για την επιδίωξη, με τη δράση των μελών τους, κάποιου κοινωνικού σκοπού, άρχισαν να αναλαμβάνουν εργολαβικά ή να κατασκευάζουν οι ίδιες πολιτικά «επιλέξιμα προγράμματα» για χρηματοδότηση, από κάποια κυβέρνηση ή υπερεθνικό (δυτικό πάντα) οργανισμό…

Μπορεί να πει κανείς ότι σε αυτήν την κατηγορία εντάσσεται και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ);

Δυστυχώς, τέτοια είναι και η περίπτωση της ΕΕΔΑ, ενός σωματείου που ιδρύθηκε πριν περίπου 80 χρόνια και από τη διοίκησή του πέρασαν αρκετοί φιλελεύθεροι – δημοκρατικοί ακαδημαϊκοί και νομικοί, που εξέφραζαν θέσεις υπέρ του αστικού εκσυγχρονισμού και της κατοχύρωσης ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Ως μειοψηφία πάντα, τις τελευταίες δεκαετίες, εκλέχθηκαν κατά καιρούς στη διοίκησή της κάποιες ριζοσπαστικές φωνές.

Εσείς πότε εμπλακήκατε με την ΕΕΔΑ και πότε διαπιστώσατε ότι άρχισαν να αλλάζουν τα χαρακτηριστικά και οι στόχοι της;

Εκλέχθηκα αναπληρωματικό μέλος του Διοικητικού της Συμβουλίου το 2008, αλλά αποστασιοποιήθηκα γρήγορα και φυσικά δεν έθεσα ξανά υποψηφιότητα, όταν είδα ότι η πλειοψηφία της διοίκησης άρχιζε από τότε να προσανατολίζεται στην ανάληψη χρηματοδοτούμενων «προγραμμάτων» της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή της κυβέρνησης, συγκροτώντας τον ανάλογο μηχανισμό για τη διεκπεραίωσή τους. Στα επόμενα χρόνια η ανάληψη προγραμμάτων και εν γένει χρηματοδοτούμενων από τρίτους ενεργειών έγινε σημαντικό μέρος της δραστηριότητάς της και, φυσικά, προσαρμόστηκε η πολιτική της σε θέματα και κατευθύνσεις που δεν έθιγαν τους χρηματοδότες ή δεν έρχονταν σε αντίθεση με τους πολιτικούς στόχους των προγραμμάτων για τα οποία πληρωνόταν. Για να το πω με ένα (πραγματικό) παράδειγμα, όταν η Ένωση χρηματοδοτείται από το δίκτυο οργανώσεων του Σόρος, δεν γίνεται ταυτόχρονα να περιμένει κανείς να καταδικάσει τα πογκρόμ κατά των αριστερών, των ρωσόφωνων και των εθνικών μειονοτήτων που διεξάγει το φιλοναζιστικό καθεστώς της Ουκρανίας το οποίο υποστηρίζεται ανοιχτά από τον Σόρος.

Αυτός ήταν ο λόγος που με υποχρέωσε να αποχωρήσω ακόμη και από απλό μέλος της ΕΕΔΑ: Διάβασα στις ανακοινώσεις της, στο site της, ότι άρχισε να παίρνει χρηματοδοτήσεις ακόμη και από το δίκτυο του περιβόητου Σόρος, είτε απευθείας από την κεντρική οργάνωση το «Open Society Foundation– OSF», είτε από τη θυγατρική του στην Ελλάδα το «Solidarity now-Αλληλεγγύη».

Το OSF του Σόρος τι ακριβώς κάνει, τι προωθεί και πώς;

Είναι γνωστό ότι το OSF και οι θυγατρικές του, δραστηριοποιούνται εδώ και περίπου 25 χρόνια στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, πλην της Ρωσίας, από την οποία εκδιώχθηκαν πριν λίγα χρόνια. Στόχος τους είναι η διαπαιδαγώγηση, κυρίως της μορφωμένης νεολαίας, στις σύγχρονες «δυτικές αξίες», δηλαδή, στο νεοφιλελευθερισμό και την παγκοσμιοποίηση και προπαντός η υπονόμευση και ανατροπή οποιασδήποτε κυβέρνησης ή θεσμού δεν υποτάσσεται πλήρως σε αυτές τις «αξίες». Με απλά λόγια, δεν υπακούει χωρίς επιφυλάξεις στον τοπικό πρέσβη των ΗΠΑ. Η δράση του ήταν απροκάλυπτη στην ανατροπή του Μιλόσεβιτς, στο ουκρανικό πραξικόπημα του 2014 και πρόσφατα στις προσπάθειες αποσταθεροποίησης της κατάστασης στη FYROM. Στην τελευταία, οι παρεμβάσεις του για την ανατροπή της κυβέρνησης και τη χειραγώγηση του αλβανικής καταγωγής πληθυσμού, έχουν προκαλέσει τέτοιες αντιδράσεις που έφτασαν μέχρι τη δημιουργία, από διανοούμενους και δημοσιογράφους, κίνησης με επωνυμία «STOP OPERATION SOROS–SOS». Ουσιαστικά, πρόκειται για την πολιτική των ΗΠΑ ελάχιστα καλυμμένη με το ανεπίσημο περιτύλιγμα του OSF.

Στην Ελλάδα, πάντως, μόλις τα τελευταία χρόνια έχουμε αρχίσει να ασχολούμαστε σοβαρά με τις ΜΚΟ…

Στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια εξαπλώνονται ταχύτατα τα δίκτυα των μεγάλων δυτικών ΜΚΟ. Εγκαθιστούν θυγατρικά σχήματα τα οποία στη συνέχεια ιδρύουν άλλες ΜΚΟ με διάφορους προσχηματικούς σκοπούς ή αναλαμβάνουν τον έλεγχο υφιστάμενων ΜΚΟ ή σωματείων, μέσω χρηματοδότησης προγραμμάτων ή θέσεων εργασίας. Έτσι δημιούργησαν ένα δίκτυο εκατοντάδων ΜΚΟ με χιλιάδες εργαζόμενους, όλοι με ολιγόμηνες ανανεόμενες συμβάσεις, ώστε να τους κρατούν διαρκώς εξαρτημένους και πειθαρχημένους, στη μεγάλη πλειοψηφία τους με υψηλή μόρφωση και πολύγλωσσους. Το αντικείμενο της εργασιακής τους απασχόλησης είναι κατά κύριο λόγο προσχηματικό και δεν φαίνεται να ενδιαφέρει πραγματικά τους χρηματοδότες: κάποιου είδους «καταγραφή», «συνηγορία», νομική «υποστήριξη», «strategic litigation» και άλλα ανάλογα συμπαθή μεν, ασαφή δε.

Δηλαδή, μιλάμε για μια ιδιότυπη στρατολόγηση ανθρώπων και δη υψηλού επιπέδου για την υπηρέτηση συγκεκριμένων στόχων;

Όπως συνέβη και στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που βίωσαν παλαιότερα ανάλογη «έκρηξη» ΜΚΟ, οι ειδικότεροι πολιτικοί στόχοι αυτής της μαζικής στρατολόγησης επιστημόνων και της διάχυσης εκατομμυρίων δεν γίνονται αμέσως εμφανείς. Η στήριξη της πολιτικής της Ε.Ε. για το προσφυγικό, που αφορά πλέον λιγότερους από 50.000 πρόσφυγες, δεν είναι επαρκής εξήγηση γι’ αυτό το πράγματι τεράστιο δίκτυο ΜΚΟ που στήνεται μπροστά στα μάτια μας. Βέβαια, η οικονομική εξάρτηση και η διαπαιδαγώγηση χιλιάδων νεαρών επιστημόνων στις αξίες του νεοφιλελευθερισμού και της παγκοσμιοποίησης είναι σημαντική από μόνη της, αλλά μάλλον πρέπει να περιμένουμε ότι θα δούμε περισσότερα.