Μια ματιά στην… δική μας Κωνσταντινούπολη: Συνέντευξη με την ομάδα “Αναρχική Επαναστατική Δράση”
από το Eagainst
Βρισκόμενοι στις αρχές αυγούστου στην Nέα Yόρκη της ανατολής συναντήσαμε συντρόφους από την ομάδα Αναρχική Επαναστατική Δράση. Στο πλαίσιο της γνωριμίας και ανταλλαγής θέσεων και απόψεων μας παραχώρησαν την παρακάτω συνέντευξη-ανταπόκριση για τη πολιτική σκηνή στη Tουρκία.
Ερ: Μπορείτε να μας πείτε δύο λόγια για την ομάδα «Αναρχική Επαναστατική Δράση»;
Απ: Η «Αναρχική Επαναστατική Δράση» προέρχεται από την ομάδα «Istanbulahali» και δημιουργήθηκε πέντε χρόνια πριν (2007). Ασχολείται κυρίως με θέματα εργατικής αλληλεγγύης, με τα δικαιώματα των γυναικών, οικολογικά ζητήματα και με την ανάπτυξη της αναρχικής δράσης στα σχολεία. Με την ομάδα αυτή εκφράζεται για πρώτη φορά με ένα συστηματικό τρόπο αυτό που αποκαλούμε κοινωνικός αναρχισμός. Προσπαθούμε να μείνουμε μακριά από ελιτίστικες αντιλήψεις ανοίγοντας πεδία παρέμβασης σε όσους περισσότερους χώρους είναι αυτό δυνατόν (χώροι δουλειάς, σχολεία, γειτονιές).
Οι δράσεις μας περιλαμβάνουν κινήσεις αλληλεγγύης σε εργατικούς αγώνες, ενάντια στις εργασιακές συνθήκες και τα εργατικά ατυχήματα που στην Tουρκία είναι πολύ συχνά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση των εργατών σε εργοστάσιο αμμοβολής τζιν, πολλοί από τους οποίους αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα υγείας στο αναπνευστικό τους σύστημα που επέφεραν το θάνατο σε 46 εργάτες. Δίπλα τους, εκτός από εμάς στάθηκαν και οι λιμενεργάτες που μαστίζονται συχνά από θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα. Άλλη μία δραστηριότητα της πολιτικής μας ομάδας είναι η ενασχόληση με τα δικαιώματα των γυναικών σε μία χώρα παραδοσιακά πατριαρχική και καταπιεστική. Άξονας της δράσης μας είναι η δημιουργία ομάδας που ασχολείται με την ανάδειξη τέτοιων ζητημάτων.
Οικολογικό-υδροηλεκτρικό φράγμα: Ένας ακόμη αγώνας που έχουμε εμπλακεί ενεργά από κοινού με τον ντόπιο πληθυσμό είναι ο αγώνας ενάντια στη κατασκευή του υδροηλεκτρικού φράγματος από μεγάλη πολυεθνική εταιρία στη περιοχή του εύξυνου πόντου. Η περιοχή θεωρείται υψηλού φυσικού κάλλους και φημίζεται για τα άφθονα και καθαρά νερά της. Έτσι η εταιρία με πρόσχημα την παραγωγή ενέργειας αποσκοπεί στην καταλήστευση του φυσικού πλούτου.
Τέλος, στο μέτωπο του αντιμιλιταριστικού αγώνα, αναδεικνύουμε την άρνηση στράτευσης ως μια πολιτική στάση που οφείλει να διαδοθεί, να κοινωνικοποιηθεί και να διατρανωθεί, κάτι που σήμερα αποτελεί πραγματικότητα για περίπου 200 αρνητές στράτευσης.
Ερ: Αυτή τη στιγμή λειτουργείτε δύο κολλεκτίβες (καφέ) στη πόλη της Kωνσταντινούπολης. Μία κοντά στη κεμτρική πλατεία Τaxim και μία στο ασιατικό κομμάτι στο Kadiköy (και οι δύο φέρουν το διακριτικό όνομα «26A»). Πώς αντιλαμβάνεστε τη λειτουργία αυτών των χώρων και ποιοι συμμετέχουν σε αυτήν;
Απ: Η ιδέα της κολλεκτίβας γεννήθηκε και πάλι από την ανάγκη να ανοιχτούμε στην κοινωνία. Αποτελεί για μας ταυτόχρονα ένα πολιτικό εγχείρημα και έναν «αντικαπιταλιστικό» τρόπο να βγάζουμε λεφτά. Το βλέπουμε σαν ένα οικονομικό μοντέλο που μπορεί να διευρυνθεί. Το πιο σημαντικό για μας είναι να δείξουμε ότι δεν είναι ένα ιδεαλιστικό μοντέλο αλλά κάτι που πραγματικά λειτουργεί. Για να συμμετάσχει κάποιος στις κολλεκτίβες δεν είναι υποχρεωτικό να είναι κοντινός μας σύντροφος αλλά πρέπει να συμμερίζεται κάποιες γενικές πολιτικές αρχές (αντικαπιταλιστής,αντιφασίστες κ.ο.κ). Η νομοθεσία στην τουρκία επιτρέπει τη δημιουργία κοπερατίβων είναι ωστόσο εξαιρετικά πολύπλοκο. Συντροφοί μας μελετούν τους νόμους αυτό το διάστημα έτσι ώστε να γνωρίζουμε ακριβώς τι ισχύει. Μην ξεχνάμε ότι αυτό το έτος έχει διακηρυχθεί από τον Ο.Η.Ε ως έτος κοπερατίβας. Υπάρχει επομένως και επισήμα μια συστηματική προσπάθεια να ενσωματωθεί και αυτή η ιδέα στον καπιταλιστικό κόσμο.
Ερ: Μπορείτε να κάνετε μια συνοπτική παρουσίαση για την κατάσταση της εργατικής τάξης στην τουρκία και την γενικότερη κοινωνική οικονομική και πολιτική συγκυρία;
Απ: Η κατάσταση των εργαζομένων στην χώρα μας είναι δραματική και επιδεινώνεται συνεχώς μετά την υπαγωγή της τουρκίας στο Δ.Ν.Τ το 2001. Ένα πρόβλημα που είναι κυρίαρχο είναι η ολοένα και συχνότερη τακτική μεγάλων εταιριών να παραχωρούν κομμάτια της παραγωγής σε μικρότερες θυγατρικές εταιρίες που δεν αναγνωρίζουν κανένα δικαίωμα στους εργάτες (εργολαβίες). Την ίδια τακτική ακολουθεί ακόμη και το ίδιο το κράτος, η τοπική αυτοδιοίκηση, κ.τ.λ. Το επίσημο ποσοστό της ανεργίας ανέρχεται σε 10%, ενώ επίδομα ανεργίας δικαιούται κανείς μετά από έξι μήνες πλήρους ασφαλιστικής κάλυψης και αυτό ανέρχεται σε 300 τούρκικες λίρες (150 ευρώ) και έχει διάρκεια έξι μηνών. Η οργάνωση των εργατών είναι πολύ περιορισμένη καθώς τα περισσότερα συνδικάτα είναι εργοδοτικά και η επισφάλεια στον τομέα των υπηρεσιών (που αφορά κυρίως νέους στα αστικά κέντρα) δεν αφήνει κανένα περιθώριο συσπείρωσης και συλλογικής δράσης. Από την άλλη πλευρά όσοι έχουν σταθερή δουλειά, κυρίως στον τομέα της βιομηχανίας, φοβούνται να οργανωθούν συνδικαλιστικά λόγω του κινδύνου άμεσης απόλυσης σε συνδυασμό με την υπερπροσφορά σε εργατικά χέρια. Συλλογικές συμβάσεις ισχύουν μόνο εκεί που υπάρχει σωματείο, διαφορετικά συνάπτωνται ατομικές συμβάσεις. Μέχρι τη δεκαετία του 1980 υπήρχαν στην τουρκία δραστήρια εργατικά σωματεία που αγωνίζονταν για τα δικαιώματα των εργαζομένων. Το πραξικόπημα του 80 έφερε και το τέλος των εργατικών συνδικάτων. Στα δέκα χρόνια της υπαγωγής στο Δ.Ν.Τ εφαρμόστηκε ένα πλάνο γενικευμένων ιδιωτικοποιήσεων που αφορούσε στο συνολό τους, τους τομείς της ενέργειας του νερού και των μεταφορών. Κρατικό χαρακτήρα έχουν πλέον μόνο τα σχολεία και τα νοσοκομεία, ενώ οι δημόσιοι υπάλληλοι αμοίβονται με μισθούς που ξεκινούν από 1200 τούρκικες λίρες (600 ευρώ το μήνα). Ενώ στον ιδιωτικό τομέα επικρατεί η μαύρη υποαμοιβόμενη εργασία (γύρω στις 700 λίρες το μήνα δηλ 350 ευρώ) χωρίς προκαθορισμένο ωράριο.
Στην Τουρκία και ειδικότερα στην Κων/πολη υπάρχει έντονη παρουσία αστυνομικής δύναμης που αγγίζει κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής και είναι εμφανής κάθε στιγμή. Πολλοί νέοι κατατάσσονται στο πολυπληθές αστυνομικό σώμα στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν μία σταθερή δουλειά τη στιγμή που η ανεργία των νέων αγγίζει το 30%. Η καταστολή έρχεται να θέσει υπό έλεγχο, εκτός από τις κάθε είδους κοινωνικές αντιστάσεις και αρκετές ένοπλες οργανώσεις που κινούνται στα πλαίσια αριστερών (σταλινικών και μαοϊκών) κομμάτων. Εκτός από τις περιπτώσεις αυτές, έντονη δράση έχει αναπτύξει και το κουρδικό κόμμα (PKK) με 20 εκατομ. Κούρδους επί τουρκικού εδάφους και τον ηγέτη τους Οτσαλάν να ασπάζεται πλέον ιδέες της αυτονομίας. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα τον εγκλεισμό στις τούρκικες φυλακές αρκετών εκατοντάδων πολιτικών κρατουμένων κάτω από άθλιες συνθήκες κράτησης.
Στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό, η κυβέρνηση Ερντογάν ακολουθεί το νέοφιλελεύθερο μοντέλο με μια παράλληλη στροφή προς τον ισλαμισμό αποσκοπώντας κυρίως να ενσωματώσει και τα συντηρητικά κομμάτια της τουρκικής κοινωνίας στο καπιταλιστικό πρότυπο που επιτάσσει και η ένταξη στην ευρωπαϊκή ένωση. Τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν ακόμη ένα μελανό σημείο του τουρκικού κράτους και καθώς οι δείκτες επίσημα βελτιώνονται επιβεβαιωμένα περιστατικά βασανισμού επιβραβεύονται από το κράτος που μοιράζει προαγωγές στους υπεύθυνους αξιωματούχους.
Όσον αφορά στον φασισμό στην Τουρκία έχει επίσης ισχυρή παρουσία, με το «Nationalistic Movement Party» να λαμβάνει ποσοστά της τάξης του 15% στις εθνικές εκλογές και να έχει συμμετοχή και στην κυβερνητική συμμαχία. Αγωνιστές και διανοούμενοι της αριστεράς πέφτουν συχνά θύματα βίαιων επιθέσεων και δολοφονιών από ακροδεξιά στοιχεία (π.χ. «Γκρίζοι Λύκοι») που συγκροτούν ταυτόχρονα και ένοπλο βραχίονα δίπλα στην επίσημη κοινοβουλευτική τους παρουσία. Μεγάλο πρόβλημα δημιουργείται σε χώρους της εκπαίδευσης όπου ισχυροποιούνται φασιστικές και εθνικιστικές οργανώσεις που διατηρούν κοινωνικά δίκτυα και η αναλογία αναρχικών-φασιστών κινείται συχνά στο συντριπτικό 1:50.
Μια μορφή εργατικής αντίστασης –στην οποία πραγματοποιήσαμε την τελευταία μας παρέμβαση- εκδηλώθηκε όταν ο δήμος της Κων/πολης αποφάσισε να ιδιωτικοποιήσει την υπηρεσία καθαριότητας περικόπτοντας μισθούς και εργατικό προσωπικό πριν 2 περίπου μήνες. Οι εργάτες κατέβηκαν σε απεργία διαρκείας 100 ημερών δημιουργώντας αίσθηση στην πόλη της Κων/πολης. Η λύση στο πρόβλημά τους επήλθε προσωρινά από άλλο δήμο που ελέγχεται από το κόμμα του Ερντογάν, ο οποίος προχώρησε στην πρόσληψή τους αποβλέποντας στην συντήρηση ενός φιλεργατικού προφίλ.
*οι τιμές στην Τουρκία είναι ίδιες περίπου με την Ελλάδα, ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ένα εισιτήριο για τα μέσα μαζικής μεταφοράς κοστίζει περίπου 1Ε.
Πρόσφατα σχόλια