για τις κυπριακές αερογραμμές

η τακτική του κοινωνικού αυτοματισμού

Η ανάπτυξη αναμένεται να έρθει σύντομα διότι το έδαφος έχει για τα καλά προετοιμαστεί. Το πρώτο και κυριότερο, για το οποίο έχουν, ήδη, αξιοποιηθεί χιλιάδες τηλεοπτικές ώρες και έχει καταναλωθεί άπειρο μελάνι από διαφόρων λογιών δημοσιογραφικούς οργανισμούς είναι να τεθεί σε ισχύ η τακτική του κοινωνικού αυτοματισμού. Η τακτική, δηλαδή, που βάζει τον ένα εργαζόμενο απέναντι στον άλλο, που στρέφει τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα ενάντια στους εργαζομένους του δημοσίου και αντίστροφα. Η εφαρμογή του σχεδίου θεωρείται επιτυχημένη όταν οι εργαζόμενοι, για παράδειγμα του ιδιωτικού τομέα, θεωρούν τους δημόσιους ως ανοιχτή πληγή για τη χώρα που αιμορραγεί, ενώ την ίδια στιγμή περνούν δίπλα τους «τρένα» με νομοσχέδια που επιτρέπουν στους πλούσιους να κερδοφορούν ασύστολα και να κόβουν «με το έτσι θέλω» τους μισθούς.

Η τακτική του κοινωνικού αυτοματισμού δεν είναι βεβαίως καινούργια και η εφαρμογή της σε αντίστοιχες περιπτώσεις ξεπουλήματος, έχει αποφέρει καρπούς. Ένα κλασικό παράδειγμα είναι η περίπτωση της Ολυμπιακής Αεροπορίας στην Ελλάδα. Η βασική προπαγάνδα πάνω στην οποία στήθηκε το ξεπούλημα της κρατικής αεροπορικής εταιρείας, όχι απλώς μοιάζει αλλά είναι ακριβώς η ίδια με αυτή που παρακολουθούμε το τελευταίο διάστημα για τις Κ.Α. Ωστόσο, παρά τα έντονα επιχειρήματα περί υπεράριθμου και ακριβοπληρωμένου προσωπικού, περί δημόσιας σπατάλης κλπ, το ξεπούλημα ή καλύτερα δώρο της τότε κυβέρνησης στους Βγενόπουλο-Βασιλάκη δεν οδήγησε στα «αναμενόμενα» αποτελέσματα. Με άλλα λόγια ούτε τα δημόσια οικονομικά εξυγιάνθηκαν, ούτε η ανάπτυξη ήρθε. Απεναντίας στη θέση της κρατικής Ολυμπιακής (την οποία κατηγορούσαν για κρατικό μονοπώλιο) μπήκε μια πάλι εταιρεία ταχύτατα αναπτυσσόμενη αλλά ιδιωτικών συμφερόντων. Το συμπέρασμα απλό και σαφές: για την κοινωνία μηδέν όφελος για τα ιδιωτικά συμφέροντα τεράστιο.

ένα προμελετημένο έγκλημα

Για να επανέλθουμε στην κυπριακή πραγματικότητα και να εξετάσουμε το θρίλερ της Cyprus Airways θα χρειαστεί καταρχήν να βάλουμε σε μια τάξη τα δεδομένα. Πρώτα απ’ όλα, με βάση τα όσα πληροφορούμαστε από τον Τύπο οι Κυπριακές Αερογραμμές παρουσιάζουν οικονομικά προβλήματα (ζημιές) από το 2003 μέχρι σήμερα και αυτό οδήγησε τις κυπριακές κυβερνήσεις να τις δώσουν κρατικές επιχορηγήσεις, ούτως ώστε η εταιρεία να διατηρηθεί στη ζωή. Οι επιχορηγήσεις αυτές θεωρήθηκαν παράνομες από την Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία κάλεσε την εταιρεία να επιστρέψει τα λεφτά στο κράτος. Η απόφαση αυτή οδήγησε την κυβέρνηση την Παρασκευή 09/01/2014 να βάλει τέλος στο πρόγραμμα πτήσεων της εταιρείας και να την κλείσει οριστικά. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με δημοσίευμα του Φιλελεύθερου (10/01), ο αιφνίδιος θάνατος των Κ.Α δεν ήταν και πολύ αιφνίδιος αλλά ειλημμένη και προγραμματισμένη από καιρό απόφαση της κυβέρνησης να κλείσει την εταιρεία.

Αυτό που έχει, ωστόσο, ενδιαφέρον είναι ότι τα μακροχρόνια οικονομικά προβλήματα της εταιρείας προέκυψαν επί διοικήσεων, που διορίστηκαν από τις κυβερνήσεις και όχι από την κοινωνία. Αν ανατρέξουμε, άλλωστε, στο πολιτικό παρελθόν της Κύπρου αυτό που διαπιστώνουμε είναι η προσαρμογή των κυβερνήσεων σε νεοφιλελεύθερες πρακτικές και σε πολιτικές λιτότητας με αποκορύφωμα την εφαρμογή των μνημονίων. Άρα είναι απολύτως σαφές ότι οι διορισμένες διοικήσεις των Κ.Α υποτάσσονταν στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς που είχαν σαν στόχο τον περιορισμό του κράτους και την εκχώρηση της δημόσιας περιουσίας στα ιδιωτικά συμφέροντα. Άλλωστε η πιστή εφαρμογή στρατηγικών θατσερικής εμπνεύσεως, στη δημόσια διοίκηση αντανακλά την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί. Επί χρόνια, δηλαδή, στις θέσεις κλειδιά των δημοσίων οργανισμών βρίσκονταν άνθρωποι, οι οποίοι είτε σε μεγαλύτερο είτε σε μικρότερο αντιστρατεύονταν τον ρόλο του δημοσίου. Κοινώς, «βάλαμε τον τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα».

Παρά, λοιπόν, τις ομολογουμένως φιλότιμες προσπάθειες των κυπριακών κυβερνήσεων και των διοικήσεων των Κ.Α. να υποταχθούν πλήρως και να παραχωρήσουν γη και ύδωρ στο κεφάλαιο (βλέπε σχέδια αναδιάρθρωσης με στόχο απολύσεις, μειώσεις του στόλου, αποξένωση της εταιρείας από τα περιουσιακά της στοιχεία) φαίνεται ότι ο ντόπιος και ξένος καπιταλισμός απαιτούσε περισσότερα. Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι όλη η ιστορία «βρωμάει», αν αναλογιστεί κανείς διάφορες παραμέτρους πχ ότι ένας από τους πιθανούς στρατηγικούς επενδυτές για την εξαγορά των Κ.Α. εκπροσωπήθηκε από δικηγορικό γραφείο συγγενικών προσώπων του προέδρου, ότι ο ίδιος στρατηγικός επενδυτής βομβάρδιζε όλο το τελευταίο διάστημα τις Βρυξέλλες με επιστολές καταγγέλλοντας την κυβέρνηση για ενέργειες που αφορούσαν τις Κ.Α. ζητώντας την πτώχευση τους, την κόντρα ανάμεσα στην διαχειρίστρια εταιρεία των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου και τις Κυπριακές αερογραμμές και τις καταγγελίες των δεύτερων για υπέρογκα τέλη και δικαιώματα και χρεώσεις καθώς και για τέλη για υπηρεσίες που δεν προσφέρονται από την διαχειρίστρια εταιρεία. Όλα αυτά είναι βέβαια «ψιλά γράμματα» για τους δημοσιογράφους και τους κυβερνώντες, οι οποίοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι για την κακή οικονομική κατάσταση φταίνε οι μισθοί των εργαζομένων και όχι οι υπέρογκες χρεώσεις των εργολάβων τους.

Όπως και αν εξελιχθεί πάντως η κατάσταση είτε συσταθεί νέα ιδιωτική εταιρεία, η οποία θα χρησιμοποιεί το logo της Cyprus Airways είτε αναλάβουν στρατηγικοί επενδυτές (και η κυβέρνηση κάνει το όνειρο της πραγματικότητα) το ζήτημα είναι ότι τη ζημιά την πληρώνουν ήδη οι εργαζόμενοι και μακροπρόθεσμα η κοινωνία. Αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση δεν πουλά περιουσιακά στοιχεία των υπουργών της αλλά ξεπουλά την περιουσία όλων μας.

Μαύρα κοράκια με νύχια γαμψα

Τώρα που το «κρατικό βαρίδι» των κυπριακών αερογραμμών έχει βγει από τη μέση οι ουρανοί της Κύπρου είναι πλέον ανοικτοί για τα διαφόρων λογιών ξένα «κοράκια». Μετά και από τις διαβεβαιώσεις του Χ. Γεωργιάδη το κενό που αφήνει η Cyprus Airways έχει ήδη καλυφθεί και οι Κύπριοι επιβάτες αλλά και οι τουρίστες μπορούν να κοιμούνται ήσυχα. Διάφορες ανταγωνίστριες εταιρείες ανακοινώνουν με χαρά τα σχέδια τους για άνοιγμα των δουλειών τους στην χώρα και η ανάπτυξη «τους» επιτέλους γίνεται πραγματικότητα Οι Κ.Α. ήταν μόνο η αρχή διότι ακολουθεί το ξεπούλημα της Cyta, των λιμανιών και της ΑΗΚ.

Μπροστά σ’ αυτή την ζοφερή κατάσταση τη λύση μπορούν να δώσουν μόνο οι ίδιοι οι εργαζόμενοι του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Είναι οι μόνοι που μπορούν να σταθούν εμπόδιο στις ορέξεις των αφεντικών ξεκινώντας κιόλας από σήμερα με κινητοποιήσεις συμπαράστασης στον αγώνα των εργαζομένων στις Κ.Α. Είναι, επιτέλους, καιρός οι συντεχνίες όλων των κλάδων να παίξουν δυναμικά τον ρόλο τους και να προετοιμάσουν τις αντιστάσεις για τον κόσμο της δουλειάς. Σ’ αυτό το αγώνα, όλων ανεξαιρέτως των εργαζομένων για να πάρουν το μέλλον στα χέρια τους θα είμαστε συνοδοιπόροι.