Δύσκολα μπορεί να θυμηθεί κανείς κάποιον πολιτικό αρχηγό να κινείται τόσο κοντά στα όρια της σχιζοφρένειας όσο ο ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου στην πρόσφατη ομιλία του στο αμερικανικό κογκρέσο. Αναμειγνύοντας την απειλή του τζιχαντισμού με τα (ανύπαρκτα) πυρηνικά όπλα του Ιράν θύμιζε τους γέροντες που, λόγω περικοπών στο σύστημα πρόνοιας, αντί να βρίσκονται σε άσυλο ανιάτων, όπου πραγματικά ανήκουν, κυκλοφορούν ελεύθεροι στους δρόμους φωνάζοντας «μετανοείτε».

Το πραγματικό πρόβλημα της ομιλίας βέβαια είναι ότι αποτέλεσε ένα μίνι κοινοβουλευτικό πραξικόπημα εναντίον του Μπ. Ομπάμα, καθώς ο Νετανιάχου πέρασε την πόρτα του Κογκρέσου χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Λευκού Οίκου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. 55 δημοκρατικοί γερουσιαστές απείχαν από τη συγκεκριμένη συνεδρίαση, ως ένδειξη στήριξης του προέδρου, αλλά οι υπόλοιποι 232 (και από τα δυο νομοθετικά σώματα των ΗΠΑ) έδωσαν το «παρών».

Εμμέσως πλην σαφώς ο Νετανιάχου εξήγησε στο σώμα ότι ο πρόεδρός τους, με τον τρόπο που διαχειρίζεται τις σχέσεις με το Ιράν, οδηγεί αναπόδραστα στον πυρηνικό εξοπλισμό της Τεχεράνης και σε μια πολεμική σύγκρουση με απρόβλεπτες συνέπειες για ολόκληρο τον πλανήτη. Ταυτίζοντας το Ιράν με το Ισλαμικό Κράτος και τη ναζιστική Γερμανία, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ παρουσίασε την Τεχεράνη σαν μια διαρκώς επεκτεινόμενη «αυτοκρατορία του κακού» που επιχειρεί να καταλάβει τη Μέση Ανατολή… αν όχι και τους πλησιέστερους γαλαξίες. Προσβάλλοντας μάλιστα τα θύματα του Ολοκαυτώματος και χρησιμοποιώντας τα σαν εργαλεία για την επανεκλογή του, το ανθρωπόμορφο κτήνος τόλμησε να φωνάξει μέσα στην αίθουσα του Κογκρέσου «ποτέ ξανά», υπονοώντας ότι ο ιρανικός λαός ετοιμάζει νέο ολοκαύτωμα για τους Εβραίους.
Με την ομιλία του, που πραγματοποιείται μόλις δυο μόλις εβδομάδες πριν από τις ισραηλινές εκλογές, ο Νετανιάχου είχε την ευκαιρία να στείλει στα ισραηλινά τηλεοπτικά δίκτυα εικόνες ευτυχισμένων ρεπουμπλικάνων αλλά και δημοκρατικών γερουσιαστών οι οποίοι χειροκροτούσαν μανιασμένα τον εγκληματία πολέμου. Για την ακρίβεια η κάμερα τούς κατέγραψε να διακόπτουν την ομιλία του, διάρκειας 39 λεπτών,15 φορές με έντονα χειροκροτήματα.

Πέρα όμως από την προεκλογική φιέστα, απώτερος στόχος της ισραηλινής διπλωματίας είναι να δυναμιτίσει με κάθε τρόπο τις συνομιλίες των ΗΠΑ με το Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα του τελευταίου. Γι’ αυτόν το λόγο άλλωστε οι υπεύθυνοι επικοινωνιακής στρατηγικής του Νετανιάχου φρόντισαν ώστε η παρουσία του στο Κογκρέσο να πραγματοποιηθεί την ίδια ακριβώς ώρα που κυκλοφορούσαν στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης οι πρώτες πληροφορίες από τις αμερικανοϊρανικές επαφές.

Οι μέχρι στιγμής διαπραγματεύσεις, που πραγματοποιούνται στο Μοντρό της Ελβετίας, ανάμεσα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και την ιρανική αντιπροσωπεία φαίνεται να οδηγούν σε καταρχήν συμφωνία, αν και μένουν αρκετά ζητήματα να συζητηθούν μέχρι το τέλος του μήνα. Αντιμέτωπη με τις συνέπειες από τον αμερικανικό αποκλεισμό, ο οποίος έχει πλέον εμφανείς επιπτώσεις στην ιρανική οικονομία, αλλά και τις συνεχείς απειλές στρατιωτικής δράσης, η Τεχεράνη φαίνεται να έχει αποδεχθεί αρκετούς από τους όρους της Ουάσινγκτον. Ο Μπαράκ Ομπάμα έχει ζητήσει τη διατήρηση του προγράμματος πυρηνικής ενέργειας στο σημείο που βρίσκεται σήμερα «για διψήφιο αριθμό χρόνων», ενώ θέλει εγγυήσεις ότι ξένοι εμπειρογνώμονες θα μπορούν να πραγματοποιούν ελέγχους ανά πάσα στιγμή στις εγκαταστάσεις.

Παρά το γεγονός όμως ότι είναι το Ιράν που αναγκάζεται να πραγματοποιήσει σημαντικές υποχωρήσεις, ο Λευκός Οίκος θα δυσκολευτεί να «πουλήσει» ενδεχόμενη συμφωνία στα γεράκια της ρεπουμπλικανικής αντιπολίτευσης αλλά και στους συμμάχους του στον Περσικό Κόλπο, ιδίως σε Ισραήλ. Ριάντ και Τελ Αβίβ γνωρίζουν πολύ καλά ότι έστω και η προσωρινή αποκλιμάκωση της αντιπαράθεσης ΗΠΑ – Τεχεράνης μειώνει σημαντικά τη δική τους αξία χρήσης στην περιοχή. Ως εκ τούτου οι δυο χώρες είναι άλλη μια φορά διατεθειμένες να φτάσουν στα άκρα για να αποτρέψουν τη συμφωνία, με κινήσεις πάνω και κάτω από το τραπέζι. Τα επίπεδα τρομοκρατίας στη Μέση Ανατολή αλλά και οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που μεταβάλλονται απότομα σε τέτοιου είδους διπλωματικές αντιπαραθέσεις.

Απαντώντας σε αυτές τις προκλήσεις ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι ξεκαθάρισε σε σχετικά υψηλούς τόνους ότι δεν πρόκειται να δεχθεί «πολιτικές παρεμβάσεις από εξωτερικούς παράγοντες», αναφερόμενος φυσικά στο Ισραήλ. Η Ουάσινγκτον φαίνεται ότι επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την προεδρία Χ. Ρουχανί –ίσως το πιο φιλοδυτικό καθεστώς που έχει περάσει τις τελευταίες δεκαετίες από την Τεχεράνη– για να κλείσει ανοιχτά μέτωπα στην περιοχή και να στρέψει το ενδιαφέρον της στην κλιμακούμενη αντιπαράθεση με τη Ρωσία αλλά και προς την περιοχή της Ανατολικής Ασίας.

Το σενάριο αυτό αναπτύσσει σε ανάλυσή της η επιθεώρηση γεωστρατηγικών θεμάτων Στράτφορ, η οποία συνδέεται και απηχεί τις απόψεις αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και συγκεκριμένα της CIA. Το κείμενο με τίτλο «Η διασταύρωση τριών κρίσεων» καταλήγει με το συμπέρασμα ότι «η Γερμανία χρειάζεται μια συμφωνία με τη Ρωσία για να μπορέσει να διαχειριστεί την κρίση της ευρωζώνης, η Ρωσία χρειάζεται μια συμφωνία με τις ΗΠΑ για να περιορίσει τις αμερικανικές παρεμβάσεις στη σφαίρα επιρροής της και οι ΗΠΑ χρειάζονται μια συμφωνία με το Ιράν για να μπορέσουν να ασχοληθούν απερίσπαστες με τη Ρωσία». Για να επιτευχθεί όμως ο τελευταίος στόχος, ο Λευκός Οίκος θα πρέπει να απογοητεύσει συμμάχους του που έχουν αποκτήσει τεράστια επιρροή στους διαδρόμους της Ουάσινγκτον. Το κοινοβουλευτικό πραξικόπημα εναντίον του Ομπάμα, με την πρόσκληση του Νετανιάχου, εκφράζει και ένα βαθύ ρήγμα στο εσωτερικό των πολιτικών και οικονομικών ελίτ της Ουάσινγκτον. Ο πρόεδρος φαίνεται να εκφράζει τους κυρίαρχους κύκλους, η πολιτική του όμως κάθε άλλο παρά σε στέρεες συμμαχίες δείχνει να εδράζεται.