Τουρκία και Σαουδική Αραβία, αν και οι απόψεις τους στα περιφερειακά ζητήματα δεν ταυτίζονται πάντα, έχουν διατηρήσει τις μεταξύ τους σχέσεις σε καλό επίπεδο. Τούρκοι και Σαουδάραβες συνεργάζονται σε διάφορους τομείς. Η Τουρκία προσπαθούσε να διατηρεί καλές σχέσεις και τον βασικό περιφερειακό αντίπαλο της Σαουδικής Αραβίας, το Ιράν. Ήταν στην Συρία όμως που τα τουρκικά και τα ιρανικά συμφέροντα συγκρούστηκαν και τα τουρκικά με τα σαουδαραβικά ταυτίστηκαν.
Του Fehim Tastekin
ΠΗΓΗ: http://www.al-monitor.com/
ΑΠΟΔΟΣΗ: Παντελής Καρύκας
Ο άξονας Τουρκίας – Κατάρ στρέφεται κατά του Άσαντ, όπως και η Σαουδική Αραβία. Ωστόσο οι δύο χώρες δεν κατάφεραν να ενεργήσουν από κοινού, γεγονός, που σύμφωνα με ορισμένους Τούρκους αναλυτές, οδήγησε την τουρκική πολιτική στην Συρία σε αποτυχία, λόγω του ανταγωνισμού με τους Σαουδάραβες.
Αντίστοιχη σύγκρουση έχει προκύψει μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου, που επηρεάζει και την Σαουδική Αραβία, η οποία είναι από τους βασικούς υποστηρικτές του Αιγύπτιου προέδρου Σίσι. Παρά την σαουδαραβική υποστήριξη προς τον Σίσι, η Τουρκία, αντίθετα με την πρακτική της, κινείται προσεκτικά έναντι της Σαουδικής Αραβίας, αποφεύγοντας τις λεκτικές κορώνες που συνηθίζει.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Σαουδική Αραβία, κατέληξε σε συμφωνία με τον νέο βασιλιά της χώρας Σαλμάν, σχετικά με την εκπαίδευση των μαχητών της συριακής αντιπολίτευσης, ώστε «να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα των δύο χωρών», δηλαδή να ανατραπεί ο Άσαντ. Ο Σαουδάραβας βασιλιάς υποσχέθηκε στον Ερντογάν να υποστηρίξει το εκκρεμές τουρκικό αίτημα περί επιβολής ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στην Συρία.
Ερντογάν και Σαλμάν συζήτησαν επίσης, πέρα του συριακού, τα θέματα του Ιράν, της Υεμένης, της Παλαιστίνης και της Αιγύπτου. Φαίνεται πως η Σαουδική Αραβία, σε αντάλλαγμα της υποστήριξης των τουρκικών θέσεων κέρδισε, σε αντάλλαγμα, την τουρκική υποστήριξη έναντι του Ιράν. Σύμφωνα με τον τουρκικό φιλοκυβερνητικό Τύπο «Η στάση του Ιράν συζητήθηκε από τους δύο ηγέτες. Αμφότεροι δήλωσαν ενοχλημένοι από την ιρανική πολιτική και θρησκευτική επεκτατικότητα, καθώς το Ιράν χύνει μουσουλμανικό αίμα και αποσταθεροποιεί μουσουλμανικές χώρες».
Η Σαουδική Αραβία ανησυχεί ιδιαίτερα για την αύξηση της ιρανικής επιρροής σε Συρία, Ιράκ, Λίβανο και Υεμένη και φαίνεται πως έχει, πλέον, στο πλευρό της και την Τουρκία. Η διαφαινόμενη σύμπραξη-συμμαχία Άγκυρας και Ριάντ αποτελεί μια προσπάθεια δημιουργίας ενός σουνιτικού μετώπου έναντι των σιιτών. Με τον τρόπο αυτό όμως η Τουρκία εισέρχεται και η ίδια στον κόσμο των θρησκευτικών συγκρούσεων.
Ο βασιλιάς Σαλμάν εβρισκόμενος απέναντι στην κρίση της Υεμένης, η οποία και τον απασχολεί ιδιαίτερα, ελπίζει ότι θα μπορέσει να μεταβάλει την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή, προσελκύοντας και τη Αίγυπτο στην πολιτική του, μαζί με την Τουρκία. Το αν θα επιτύχει ή όχι θα εξαρτηθεί από αν θα καταφέρει να γεφυρώσει τι χάσμα μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου.
Ο βασιλιάς Σαλμάν είχε συναντηθεί με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Σίσι μια ημέρα πριν συναντηθεί με τον Ερντογάν, επιχειρώντας να κρατήσει το αιγυπτιακό χαρτί έξω από το τραπέζι, την ώρα που διαπραγματευόταν τη συμμαχία του με την Τουρκία. Άλλωστε ο Ερντογάν, ερωτηθείς αν θα συναντηθεί με τον Σίσι απάντησε: «Θα αστειεύεστε. Κάτι τέτοιο θα συμβεί μόνο αν εκφράζει ένα σοβαρό, θετικό βήμα».
Σχετικά με τις σχέσεις Τουρκίας – Σαουδικής Αραβίας, όμως, ο Ερντογάν είπε πως μπορεί να υπάρχουν διαφορές, αλλά αυτές δεν επηρεάζουν τις διμερείς σχέσεις. «Στόχος μας είναι να ισχυροποιήσουμε τους μεταξύ μας δεσμούς προς όφελος της Μέσης Ανατολής και του ισλαμικού κόσμου. Έχουμε τις ίδιες απόψεις σχετικά με την επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στην Συρία και με την εκπαίδευση των αντικαθεστωτικών μαχητών.
Το αιγυπτιακό ζήτημα είναι διαφορετικό και δεν πρέπει να αφεθεί να ρίξει καμία σκιά στις μεταξύ μας σχέσεις με την Σαουδική Αραβία», είπε. Δήλωσε όμως ακόμα πως ο Σαουδάραβας βασιλιάς του έθεσε το ζήτημα επαναπροσέγγισης με την Αίγυπτο. Ίσως οι επερχόμενες αιγυπτιακές εκλογές να είναι η ευκαιρία που αναζητά ο Ερντογάν.
Όσον αφορά τον βασιλιά Σαλμάν, αυτό που πρωτίστως τον ενδιαφέρει είναι η δημιουργία ενός σουνιτικού άξονα, που θα μπορεί να σταματήσει τη ιρανική επιρροή. Η τουρκική εμπλοκή στο Ιράκ εξυπηρετούσε τον ίδιο στόχο. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Σαλμάν περιέλαβε και την Τουρκία στους σχεδιασμούς του κατά της Τεχεράνης.
Όσον αφορά την Συρία όμως φαίνεται πως τα σχέδια τους, για την ανατροπή Άσαντ, δεν θα αποδώσουν, καθώς η πολιτική των ΗΠΑ εκεί είναι ξεκάθαρη, έχοντας ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση των τζιχαντιστών. Το σχέδιο για την επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων είναι ένα σχέδιο για το οποίο μιλά μόνο ο Ερντογάν.
Η Τουρκία δεν έπεισε και μάλλον δεν πρόκειται να πείσει τους συμμάχους της ΝΑΤΟ, σχετικά. Για αυτό τον λόγο η οργή του Ερντογάν στρέφεται προς το Ιράν, το οποίο θεωρεί υπεύθυνο για την αποτυχία της μεσανατολικής πολιτικής του. Ωστόσο, παρά τη διαμάχη για την Συρία, η Τουρκία διατηρεί, σε ικανοποιητικό επίπεδο, τις σχέσεις της με το Ιράν.
Αν όμως τώρα η Τουρκία συμπράξει με την Σαουδική Αραβία, υποδαυλίζοντας ακόμα περισσότερο τις θρησκευτικές συγκρούσεις στην περιοχή, οι σχέσεις της με το Ιράν είναι βέβαιο πως θα διαταραχθούν σοβαρά. Η σύγκρουση Τουρκίας – Ιράν, ευνοεί, από την άλλη πλευρά το Ισραήλ, αλλά και τις ΗΠΑ.
Η σαουδαραβική δυναστεία νιώθει ότι απειλείται και για αυτό επιθυμεί να δημιουργήσει ένα σουνιτικό μέτωπο κατά του Ιράν. Το Ισραήλ θα χαρεί ιδιαιτέρως από την εξέλιξη αυτή, όπως και οι ΗΠΑ, καθώς θα ασκηθεί πίεση στην Τεχεράνη. Οι Σαουδάραβες επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν την Τουρκία στον αγώνα τους κατά του Ιράν, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ.
Η Τουρκία όμως, εμμένοντας στην χρεοκοπημένη της πολιτική στην Συρία θα προκαλέσει μεγαλύτερα ακόμα προβλήματα στον εαυτό της και στην περιοχή προχωρώντας στην σύναψη μιας «θρησκευτικής» συμμαχίας με τη Σαουδική Αραβία, η οποία θα έχει ως συνέπεια την σύγκρουσή της με το Ιράν. Μια τέτοια κίνηση θα αποτελεί έναν ακόμα λάθος τουρκικό υπολογισμό.
Πρόσφατα σχόλια